Pojawiają się jako "skutek uboczny" menopauzy. Wciąż mówi się o nich za mało

Menopauza sprawia, że zmienia się nie tylko twoje ciało, ale i samopoczucie? Rzadziej odczuwasz radość, a częściej towarzyszy ci przygnębienie i nieuzasadnione poczucie strachu? Zaburzenia zdrowia psychicznego w okresie klimakterium to często spotykany problem.

Temat zdrowia psychicznego mimo upływu lat wciąż bywa pomijany przez samych pacjentów. O ile w przypadku fizycznych dolegliwości zgłaszasz się po pomoc do specjalisty, o tyle w kwestii zaburzeń nastroju masz nadzieję, że problem sam zniknie. Niestety niektóre objawy mogą być początkiem konkretnego schorzenia, które należy leczyć. Przykładem są zmiany zauważalne w okresie menopauzalnym.

Zaburzenia lękowe. Co się ze mną dzieje?

Zaburzenia lękowe nie oznaczają, że musisz nieustannie trząść się ze strachu. Napady lęku mogą pojawiać się gwałtownie i trwać zarówno przez dłuższą chwilę, jak i kilka minut i mieć charakter nawracający. Istotne jest jednak jego podłoże. Dlatego obserwuj organizm i nie bagatelizuj złego samopoczucia. Wahanie poziomu hormonów płciowych zwiększa ryzyko występowania zarówno depresji, jak i zaburzeń lękowych.

Naukowcy z Uniwersytetu Fordham w Nowym Jorku opublikowali badania w czerwcu ubiegłego roku na temat zaburzeń psychicznych z podziałem na płeć. Okazuje się, że to właśnie kobiety są dwukrotnie bardziej narażone na występowanie depresji, czy zaburzeń lękowych. Wszystko za sprawą zmian poziomu estrogenu, ale nie tylko.

Specjaliści zaznaczają, że za występowanie zaburzeń odpowiedzialne są czynniki dzielone na:

•  genetyczne,
•  środowiskowe,
•  wywołane stresującym wydarzeniem,
• uwarunkowane występowaniem depresji,
•  rodzajem płci.

To ostatnie zagadnienie może pomóc ci w zrozumieniu tego, dlaczego to właśnie wśród kobiet dominuje depresja, czy stany lękowe. Choć nadal badane są mechanizmy występowania wymienionych chorób, to jednak już dziś naukowcy kładą nacisk na gospodarkę hormonalną. Okres menopazualny związany jest z wahaniem hormonów płciowych stając się jednocześnie głównym czynnikiem biologicznym odpowiedzialnym za stany lękowe oraz ryzyko występowania depresji.

Mózg kobiety jest nieustannie poddawany rytmicznym zmianom poziomu hormonów płciowych. Potocznie mówi się o cyklu, który trwa przez cały okres rozrodczy. W momencie, kiedy czas ten zaczyna przemijać, kobieta wkracza w następną fazę, czyli klimakterium. Wówczas ekstremalnie zmienia się gospodarka hormonalna, co może stanowić przyczynę zaburzeń o charakterze psychicznym.

Z badań wynika, że nieregularne wahania estradiolu, czyli hormonu odpowiedzialnego między innymi za dojrzewanie pęcherzyków jajowych, w dużej mierze wpływają na występowanie depresji i zaburzeń lękowych takich jak:

• lęk społeczny,
• lęk napadowy,
• lęk uogólniony,
• specyficzne zaburzenia lękowe,
• fobie charakteryzujące się nadmiernym i trwałym strachem,
• długotrwały lub nawracający niepokój,
• unikanie potencjalnych zagrożeń,
• ataki paniki.

Menopauza i depresja. Co łączy te dwa zagadnienia?

Zanim przeanalizujemy kwestię depresji, należy wspomnieć, iż samo uczucie smutku, czy przygnębienia nie wystarczy, aby stwierdzić, że masz do czynienia z chorobą. W końcu każdy człowiek doświadcza trudnych sytuacji skutkujących bolesnym doświadczeniem emocjonalnym. Zatem jakie objawy świadczą o depresji? Lekarze są zgodni, że do stwierdzenia klinicznej postaci zaburzenia nastroju niezbędne jest występowanie określonych symptomów. Należy jednak podkreślić, że mogą się one różnić ze względu na wiek, rodzaj osobowości, czy stan zaawansowania problemu.

W przypadku depresji okresu menopauzalnego pacjentki zgłaszają następujące, przykładowe dolegliwości:

•  rozdrażnienie,
•  zaburzenia apetytu,
•  niezdolność do odczuwania przyjemności,
•  problemy z zasypianiem,
•  nadmierna nerwowość,
•  problemy z koncentracją,
•  brak energii,
•  osłabienie,
•  obniżony nastrój,
•  chwiejność emocjonalna.

Badania autorstwa specjalistów z Kliniki Psychiatrii Dorosłych II Katedry Chorób Układu Nerwowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, opublikowane na łamach naukowego portalu Via Medica wskazują, że w okresie menopauzalnym pojawiają się także zaburzenia lękowe. Jednak, aby stwierdzić, że pacjentka cierpi na określone schorzenie, symptomy muszą występować dłużej niż kilka dni i mieć charakter ciągły, trwający przez cały dzień i nawracający bez względu na ewentualne radosne okoliczności.

Podłoża depresji są bardzo zróżnicowane. Jednym z nich jest zmiana w gospodarce hormonalnej. Stąd w przypadku klimakterium mogą pojawić się opisane zmiany nastroju, zachowania, czy odbierania rzeczywistości. Badania z wspomnianego już Uniwersytetu Fordham w Nowym Jorku wykazały, że w czasie menopauzy, aż pięciokrotnie zwiększa się ryzyko wystąpienia MDD, czyli ciężkich zaburzeń depresyjnych.

Zaburzenia lękowe i depresja podczas menopauzy. Do kogo zwrócić się o pomoc?

Zaburzenia lękowe, czy inne schorzenia o podłożu psychicznym to dziedzina medycyny o interdyscyplinarnym charakterze. Oznacza to, że należy potraktować swoje zdrowie w sposób holistyczny, czyli całościowy. Organizm daje sygnały na różnych poziomach, a przyczyna pojawienia się choroby może mieć inne podłoże niż początkowo zakładasz. Dlatego w przypadku zaobserwowania złego samopoczucia na tle psychicznym w okresie menopauzalnym, warto udać się zarówno do ginekologa, psychiatry, psychologa, lub psychoterapeuty, a nawet endokrynologa.

Postawienie właściwej diagnozy powinno opierać się na przeprowadzeniu szeregu badań i dokładnym wywiadzie z pacjentką. Bywają przypadki, kiedy wahania nastroju, zmiany w zachowaniu etc., mają podłoże w niewłaściwej pracy tarczycy, są spowodowane nieprzepracowaną traumą, czy właśnie wahaniami hormonalnymi. Zatem ważne, jest to, aby nie zamykać się w jednej określonej drodze, lecz szukać specjalisty, który znajdzie przyczynę. Leczenie objawowe bez poznania źródła problemu może mieć krótkotrwały efekt.

Jeśli odczuwasz wymienione powyżej dolegliwości, koniecznie skorzystaj z fachowej pomocy. Dla osób w kryzysie powstało wiele miejsc. Jednym z nich jest całodobowa infolinia dostępna przez siedem dni w tygodniu. Nie wahaj się i wykonaj telefon do centrum wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego: 800 70 2222.

Magdalena Siraga