Palenie papierosów niszczy płuca

Palenie papierosów powoduje spustoszenie w płucach uzależnionych. Płuca wielu czterdziestolatków, którzy nałogowo palą papierosy, przypominają płuca starców. Jedynie całkowite zerwanie z uzależnieniem może uratować im życie.

Spis treści

1. Uwędzone oskrzela - efekt palenia papierosów
2. Przewlekłe obturacyjne zapalenie płuc
3. Poznaj 7 sposobów na rzucenie palenia [WIDEO]
4. Płuca - niezbędne badania

Odpowiedz szczerze na cztery bardzo ważne pytania:

• Czy palisz papierosy co najmniej 10 lat?
• Czy kaszlesz rano, żeby „oczyścić płuca"?
• Czy brak ci tchu, kiedy biegniesz albo gdy wchodzisz na drugie piętro?
• Czy zimą często się przeziębiasz?

Jeżeli twoja odpowiedź na co najmniej trzy z tych pytań brzmiała „tak", zgłoś się jak najszybciej do lekarza podstawowej opieki medycznej i poproś o skierowanie na tzw. badanie spirometryczne, czyli ocenę wydolności płuc. Jego wynik albo potwierdzi, albo wykluczy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP).

Uwędzone oskrzela - efekt palenia papierosów

Płuca, choć osłonięte klatką piersiową, są narażone na działanie środowiska. Wszystkie drobiny, dostające się do nich z powietrzem, osadzają się w warstwie śluzu pokrywającego drogi oddechowe od tchawicy przez oskrzela po najmniejsze oskrzeliki (na ich końcach znajdują się pęcherzyki płucne). Śluz zatrzymuje zanieczyszczenia, a potem miliony mikroskopijnych rzęsek przesuwają je rytmicznymi ruchami z powrotem do gardła. Kaszląc czy chrząkając, sporą część z nich usuwamy. W dymie papierosowym jest ponad 4 tys. szkodliwych związków, których cząsteczki trafiają do płuc. Te trucizny mobilizują płuca do obrony, czyli do wytwarzania większej ilości śluzu. Ale część znajdujących się w dymie substancji blokuje ruch rzęsek i niszczy je, uniemożliwiając płucom samooczyszczanie. Rozwija się przewlekłe zapalenie oskrzeli. Następstwem nałogu jest też tzw. rozedma płuc. Dym tytoniowy powoduje bowiem, że gromadzi się w nich wiele białych krwinek (leukocytów). Z krwi przedostają się one do pęcherzyków płucnych, by tam neutralizować szkodliwe związki znajdujące się w dymie. Część leukocytów ginie i rozpada się w płucach, uwalniając tzw. elastazę. Ten enzym trawiący niszczy w płucach włókna sprężyste, dzięki którym możemy oddychać, oraz sprawia, że pękają małe pęcherzyki płucne. A to właśnie w nich następuje wymiana gazowa - tlen przenika do krwi, a z krwi do pęcherzyków przedostaje się dwutlenek węgla. Gdy liczba pęcherzyków płucnych maleje, coraz trudniej jest nam oddychać i coraz mniej tlenu dociera do wszystkich komórek organizmu. Kiedy chory ma równocześnie objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli i rozedmy płuc, lekarze mówią, że cierpi na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Przeważnie jej przyczyną jest wieloletnie, nałogowe palenie papierosów.

Przewlekłe obturacyjne zapalenie płuc

POChP jest niezwykle podstępna. Tak naprawdę zaczyna dokuczać, gdy połowa płuc jest już zniszczona. Najpierw chory kaszle i odkrztusza plwocinę, głównie rano. Potem pojawiają się duszności; początkowo przy wysiłku, a z upływem lat także w czasie snu i odpoczynku. Dolegliwości często nasilają się zimą. W miarę postępu choroby można odczuwać ucisk w klatce piersiowej, a oddychaniu zaczynają towarzyszyć świsty. W zaawansowanym stadium POChP chory często chudnie i ma objawy niewydolności krążenia.

Poznaj 7 sposobów na rzucenie palenia [WIDEO]

Płuca - niezbędne badania

Podstawowym jest spirometria. To badanie powinien zrobić każdy, kto nałogowo pali co najmniej 10 lat i rano kaszle. Spirometria pozwala sprawdzić, czy płuca są starsze niż nasz wiek kalendarzowy. Do komputera wprowadza się dane: płeć, wiek, wzrost. Potem wydychamy powietrze, robimy maksymalny wdech i do ust przykładamy ustnik „tuby" połączonej ze spirometrem. Aparat mierzy pojemność życiową płuc (VC), czyli największą objętość powietrza, jakie człowiek może nabrać w płuca po najgłębszym wydechu. Następnie bada się szybkość wydechu (FEV1) - maksymalną objętość powietrza wydychaną w pierwszej sekundzie gwałtownego wydechu. Komputer oblicza stosunek VC i FEV1 do norm przewidzianych dla nas. Zdrowy człowiek po 25 roku życia zaczyna tracić rocznie ok. 15 mililitrów swej maksymalnej FEV1. Chory na rozedmę spowodowaną paleniem traci rocznie ok. 50 mililitrów FEV1. W rezultacie, gdy ma 65 lat, pracuje tylko jedna trzecia jego płuc! By uściślić diagnozę, wykonuje się też rtg. klatki piersiowej, bada nasycenie krwi tlenem, robi morfologię, czasem także EKG i USG serca.

Przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc możemy zapobiegać, np. nie paląc, szczepiąc się przeciw grypie. Szczepić się powinni też chorzy na POChP. Gdy choroba zostanie wykryta wcześnie, trzeba rzucić palenie, dobrze się odżywiać i zacząć ćwiczyć. W zaawansowanym stadium POChP szanse na powrót do zdrowia są nikłe. Ulgę przynoszą jednak leki rozszerzające oskrzela, rehabilitacja ruchowa, tlenoterapia i zerwanie z nałogiem.

miesięcznik "Zdrowie"