Nie wysypiasz się? 8 niebezpiecznych konsekwencji dla zdrowia

O tym, że niedostateczna ilość snu prowadzi do pewnych nieprzyjemnych konsekwencji, nie trzeba prawdopodobnie nikogo przekonywać – po nieprzespanej nocy ludzie odczuwają zmęczenie czy mają problemy ze skupieniem się na wykonywaniu codziennych obowiązków. Gdy się nie wysypiamy, zagrożeń pojawia się zdecydowanie więcej – brak snu w wyjątkowo negatywny sposób może wpływać na ludzki organizm.

Spis treści

1. Brak snu a pamięć i koncentracja
2. Brak snu a wahania nastroju
3. Brak snu a przyrost masy ciała
4. Brak snu a nadciśnienie i choroby serca
5. Brak snu a osłabienie odporności
6. Brak snu a zaburzenia gospodarki węglowodanowej
7. Brak snu a spadek libido
8. Brak snu a zaburzenia koordynacji
9. Brak snu: co zrobić, aby dobrze spać i wstawać wypoczętym?

Obecnie na problemy ze snem skarży się coraz więcej osób. Ich przyczyny bywają różne – jedną z głównych jest doświadczany na co dzień stres, do zaburzeń snu prowadzić mogą jednak i pewne niewłaściwe zachowania pacjentów, takie jak np. spożywanie obfitych posiłków w godzinach wieczornych czy podejmowanie bezpośrednio przed spaniem intensywnej aktywności fizycznej.

Ludzie, którzy się nie wysypiają, doskonale zdają sobie sprawę z możliwych tego konsekwencji – odczuwać oni mogą zmęczenie czy być mniej wydolni w pracy po tym, kiedy nie prześpią oni wystarczającej liczby godzin w ciągu doby. Samo jednak poczucie zmęczenia nie jest najgroźniejszą możliwą konsekwencją braku snu – osoby, które chociażby ze względu na mnogość obowiązków zawodowych sypiają bardzo krótko, po pewnym czasie mogą zacząć zmagać się z wieloma różnymi problemami zdrowotnymi, z których część może być bardzo nawet zaskakująca.

Brak snu a pamięć i koncentracja

Podczas nocnego wypoczynku zachodzi wiele istotnych procesów – część z nich dotyczy funkcjonowania układu nerwowego. Podczas nocy dochodzi m.in. do powstawania połączeń pomiędzy komórkami nerwowymi, dzięki którym ludzie są w stanie zapamiętywać nowe rzeczy, jak i przypominać sobie te, które już wcześniej zapamiętali. Ostatecznie jedną z możliwych konsekwencji niewysypiania się mogą być zaburzenia pamięci i koncentracji. Wbrew wszelkim pozorom problem wcale nie jest błahy – wtedy, gdy ktoś regularnie nie dosypia, może on mieć na tyle pogorszoną koncentrację, że możliwe jest np. spowodowanie przez niego wypadku samochodowego.

Brak snu a wahania nastroju

Problemy ze snem bezapelacyjnie mogą wpływać na ludzki nastrój. Pacjenci, którzy nie dosypiają, mogą zmagać się z drażliwością, niepokojem, ale i z obniżonym nastrojem. W celu jeszcze wyraźniejszego podkreślenia zależności pomiędzy snem a nastrojem można wspomnieć o tym, że deprywacja snu o osób, które mają chorobę afektywną dwubiegunową (ChAD), doprowadzić może do wystąpienia u nich epizodu maniakalnego.

Brak snu a przyrost masy ciała

Tak jak niektórym ciężko może być powiązać za sobą brak snu i ryzyko przyrostu masy ciała, tak zależność pomiędzy tymi dwoma problemami jak najbardziej istnieje. Przyczyną jej istnienia jest to, że w ciągu nocy wydzielane są hormony, które odpowiadają za regulację odczuwania przez ludzi głodu i sytości. Hormonami tymi są grelina i leptyna.

Pierwsza z wymienionych substancji odpowiedzialna jest za odczuwanie, a druga za hamowanie odczuwania głodu. Osoby, które sypiają przez niedostateczną ilość godzin, mogą mieć zwiększone uwalnianie greliny i zmniejszone uwalnianie leptyny, czego następstwem może być wzmożony apetyt i ostatecznie przyrost masy ciała.

Czytaj też: Apetyt pod kontrolą hormonów, czyli jak działa mechanizm głodu i sytości

Ludzie, którzy sypiają zbyt krótko, w ciągu dnia są zmęczeni – to oczywiście truizm, jednak zmęczenie również może być odpowiedzialne za przyrost wagi u osób, które nie śpią przez odpowiednią ilość godzin. Wtedy, gdy człowiekowi brakuje energii, raczej rzadko ma on ochotę na aktywność fizyczną – również z tego powodu brak snu może prowadzić do nadwagi.

Brak snu a nadciśnienie i choroby serca

Niedostatek snu może odbijać się negatywnie na funkcjonowaniu wielu układów narządowych, w tym również i na układzie krążenia. Osoby, które sypiają zbyt krótko, mają zwiększone ryzyko nadciśnienia tętniczego. Zwraca się również uwagę na to, że bezsenność sprzyja groźnym chorobom układu krążenia, takim jak zawał serca czy udar mózgu. Zwiększone ich ryzyko może wynikać m.in. z tego, że następstwem bezsenności bywa wzmożona produkcja mediatorów stanu zapalnego, które to mają znaczenie w patogenezie wymienionych wyżej schorzeń.

Brak snu a osłabienie odporności

W nocy regeneruje się nie tylko układ nerwowy, ale i układ odpornościowy. To właśnie nocną porą dochodzi do produkcji ważnych substancji, takich jak cytokiny czy mających zdolność do neutralizowania różnych drobnoustrojów przeciwciał. Ostatecznie osoby, które sypiają zbyt krótko, mogą mieć osłabioną odporność i częściej zapadać na różne infekcje.

Brak snu a zaburzenia gospodarki węglowodanowej

Zbyt mała liczba przesypianych godzin odbija się negatywnie na mózgu i sercu, ale i na trzustce. Organ ten jest zaś niezwykle ważny ze względu na to, że odpowiada on m.in. za wydzielanie regulującej poziom glukozy we krwi insuliny. Wtedy, gdy człowiek sypia zbyt krótko, dochodzić może do zaburzeń jej wydzielania, które to z kolei miewają bardzo groźne następstwa – jednym z najpoważniejszych jest zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2.

Brak snu a spadek libido

Sypiające zbyt krótko osoby mogą mieć pewne problemy w związkach i wynikać one mogą nie tylko z tego, że czują się one ciągle zmęczone czy zmagają się z nasiloną drażliwością. Brak snu prowadzić może do spadku libido, jak i do zaburzeń erekcji czy przedwczesnego wytrysku. Przyczyną problemu mogą być zaburzenia czynności układu dokrewnego – w przypadku niewysypiania się dochodzić może bowiem m.in. do spadku produkcji testosteronu u mężczyzn.

Brak snu a zaburzenia koordynacji

Bagatelizowanie potrzeby przesypiania odpowiedniej ilości godzin w ciągu nocy skutkować może bardzo różnymi konsekwencjami – jedną z możliwych jest zwiększone ryzyko upadków. Dochodzić może do nich przez to, że w związku z bezsennością pacjenci mogą doświadczać zaburzeń koordynacji psychoruchowej. Problem jest szczególnie groźny w przypadku osób starszych, u których nawet pozornie niegroźne upadki mogą skutkować skomplikowanymi złamaniami, wymagającymi wielomiesięcznego leczenia.

Brak snu: co zrobić, aby dobrze spać i wstawać wypoczętym?

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe informacje raczej doskonale widać, że osoby, które się nie wysypiają, zdecydowanie nie powinny bagatelizować swojego problemu. Czasami poprawę jakości snu można uzyskać poprzez naprawdę niewielkie modyfikacje codziennych zachowań – wystarczające może być zjadanie kolacji wcześniej niż zwykle, przesunięcie treningu z godzin wieczornych na popołudniowe czy też czytanie książki zamiast oglądania w późnych godzinach emocjonującego horroru.

Czasami jednak za problemy ze snem odpowiadają pewne problemy zdrowotne – bezsenność może być chorobą samą w sobie, jak i może ona być objawem pewnych zaburzeń psychicznych czy takich schorzeń, jak np. zaburzenia czynności tarczycy. Z tego powodu wtedy, gdy pacjent podjął się starań o przestrzeganie zasad higieny snu, a mimo to jakość jego nocnego wypoczynku nadal nie jest odpowiednia, nie pozostaje mu nic innego, jak udać się na konsultację do lekarza.