Konsekwencje psychoterapii. W czym może pomóc psychoterapia?

Psychoterapia kojarzona jest z leczeniem zaburzeń psychicznych, w praktyce jednak skorzystać z niej mogą także ludzie, którzy rozpoznanych zaburzeń z kręgu zainteresowania psychiatrii nie mają. Pomimo tego, że specjaliści przekonują o jej skuteczności, wiele osób nie wierzy, że terapia może pomóc. W rzeczywistości, psychoterapia wpływać może korzystnie na życie nie tylko pacjenta, ale także i jego bliskich.

Spis treści

1. Psychoterapia: rodzaje
2. Konsekwencje psychoterapii: lepsze rozumienie własnych emocji
3. Psychoterapia a zaburzenia psychiczne
4. Psychoterapia a zwiększenie pewności siebie
5. Psychoterapia i jej wpływ na środowisko rodzinne
6. Psychoterapia: dlaczego nie warto jej przerywać?

Psychoterapia: rodzaje

Psychoterapia to termin bardzo ogólny, wyróżnia się bowiem bardzo wiele rodzajów terapii. Najczęściej pacjenci korzystają z psychoterapii indywidualnej, która prowadzona może być m.in. w nurcie psychodynamicznym, psychoanalitycznym czy poznawczo-behawioralnym, dostępna jest jednak również terapia par, rodzinna czy terapia grupowa. Specjaliści od ochrony zdrowia psychicznego nie mają wątpliwości, że psychoterapia jak najbardziej może pomagać pacjentom rozwiązywać różne ich problemy. Inaczej sądzi już jednak bardzo wiele innych osób.

Niektórym wydaje się, że całkowicie pozbawione sensu jest wydawanie pieniędzy na to, aby porozmawiać z odpowiednim specjalistą. W praktyce jednak psychoterapia nie opiera się na rozmowach o pogodzie – dialog jest ukierunkowany w taki sposób, aby pacjent mógł zauważyć pewne problemy, ale i by mógł on je zrozumieć. Następstwa psychoterapii ostatecznie bywają bardzo różne i część z nich bywa dla pacjentów nierzadko bardzo nawet zaskakująca.

Konsekwencje psychoterapii: lepsze rozumienie własnych emocji

Różne są przyczyny, przez które pacjent decyduje się skorzystać z psychoterapii. Jedni udają się na nią, ponieważ nie radzą sobie w życiu zawodowym, inni postanawiają odwiedzać terapeutę z powodu trudności z powrotem do zwyczajnego funkcjonowania po nieudanym związku. Ogólnie jednak jeden z celów psychoterapii jest taki sam niezależnie od powodu, przez który pacjent zdecydował się sięgnąć po wsparcie specjalisty – jest nim zdolność do lepszego rozumienia własnych emocji.

Pewne doświadczane przez wielu ludzi problemy, takie jak np. poczucie winy, wzmożone napięcie czy niepokój i poczucie wstydu, bywają następstwem wewnętrznych konfliktów, z których duża część pozostaje nieuświadomiona. Terapia ma na celu pomagać pacjentowi w identyfikowaniu takich konfliktów i uczyć go sposobów na radzenie sobie z nimi.

Kluczem do panowania nad własnymi emocjami jest rozumienie, dlaczego w danym momencie człowiekiem targają takie, a nie inne uczucia. Można tutaj posłużyć się prostym przykładem: pacjent może mieć duże trudności z uczęszczaniem do swojej pracy z powodu tego, że czuje się on niedoceniany przez swoich przełożonych.

W praktyce jednak okazać się może, że szefostwo docenia jego pracę w wystarczający sposób, a przyczyną pojawiających się u pacjenta odczuć jest jego zaniżona samoocena i związana z nią potrzeba jak najczęstszego otrzymywania jakichkolwiek pochwał. Już samo tylko uświadomienie sobie tego, że tak w rzeczywistości jest może sprawiać, że codzienne zjawianie się w miejscu pracy przestanie być tak dużym obciążeniem jakim było wcześniej.

Psychoterapia a zaburzenia psychiczne

Dość często pacjenci zakładają, że kiedy potrzebują oni pomocy, to korzystać mogą z usług psychiatry albo psychoterapeuty. Rzeczywistość jest jednak inna i tak naprawdę najlepsze efekty uzyskuje się wtedy, kiedy leczenie farmakologiczne połączone jest z psychoterapią.

W przebiegu rozmaitych zaburzeń psychicznych pojawiają się problemy, na które może wpływać przyjmowanie leków, takie jak np. obniżenie nastroju, spadek motywacji czy osłabienie napędu, podobnie jest z objawami psychotycznymi, takimi jak urojenia i omamy. Inne jednak związane z zaburzeniami psychicznymi problemy nie sposób rozwiązywać z zastosowaniem samej tylko farmakoterapii.

Mowa tutaj chociażby o zniekształconym obrazie własnego ciała, występującym w przebiegu zaburzeń odżywiania czy o zaniżonej samoocenie i trudnościach w relacjach z innymi ludźmi, które pojawiać się mogą w przypadku zaburzeń osobowości. Ostatecznie psychoterapia zdecydowanie wspierać może uzyskane z wykorzystaniem leczenia farmakologicznego efekty i przyspieszać powrót pacjentów z zaburzeniami psychicznymi do zdrowia.

Psychoterapia a zwiększenie pewności siebie

Brak pewności siebie miewa różne przyczyny. U jednych osób jest on efektem technik wychowawczych stosowanych przez rodziców, u innych jest to skutek wielokrotnych niepowodzeń w relacjach uczuciowych czy problemów w relacjach rówieśniczych. Osoby borykające się z brakiem pewności siebie mogą nabywać różne poradniki czy uczęszczać na warsztaty motywacyjne, pomagać im jednak może również i psychoterapia.

Terapia pozwala odnaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego danej osobie brakuje pewności siebie. Przykładowo wtedy, gdy jest to następstwo pewnych błędów rodzicielskich, podczas terapii możliwe jest bliższe przyjrzenie się schematom wpajanym pacjentowi przez opiekunów i ostatecznie ich skorygowanie. Terapia pozwala pacjentowi samemu znaleźć wiele jego korzystnych cech i ostatecznie osoba, która wcześniej była bardzo niepewna siebie, może zacząć doceniać swoją wartość.

Psychoterapia i jej wpływ na środowisko rodzinne

O tym, że terapia rodzinna może wpływać na funkcjonowanie systemu rodzinnego, przekonywać nikogo prawdopodobnie nie trzeba. Zadziwiające już jednak może być to, że rodzina osoby biorącej udział w terapii indywidualnej również może ostatecznie funkcjonować lepiej.

Konsekwencje psychoterapii bywają zauważalnie widoczne. Pacjent, który z powodzeniem z niej korzysta, stawać się może bardziej świadomy emocji i zachowań, oprócz tego może on uzyskiwać większą wiedzę na temat tego, jak jego poczynania wpływają na zachowanie jego najbliższych.

Dzięki terapii w domu kłótnie pojawiać się mogą zdecydowanie rzadziej, dochodzić może również i do tego, że osoba będąca w terapii będzie w większym stopniu w stanie zrozumieć partnera czy wykazać się wobec niego wyrozumiałością. Psychoterapia rodzica może przynosić korzyści również i jego dzieciom: dzięki niej opiekun może zrozumieć, skąd się biorą jego nadmierne wymagania wobec pociech czy pozwolić mu poznać, dlaczego czasami aż tak denerwuje się on na swoje potomstwo.

Psychoterapia: dlaczego nie warto jej przerywać?

Z psychoterapią nie jest niestety tak, jak z tabletkami przeciwbólowymi – jej efekty nie pojawiają się do razu po jej wdrożeniu. Zanim u pacjenta zajdą utrwalone, korzystne zmiany, mija pewien czas – czasami sięga on kilku miesięcy, czasami zaś nawet i kilku lat. Nie sposób tutaj jednoznacznie stwierdzić, jak długo powinna trwać terapia, by przyniosła ona rezultaty: wszystko zależne jest od tego, z jakim dokładnie problemem pacjent zgłosił się do terapeuty. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na jeden, bardzo istotny aspekt: terapia tak naprawdę wcale nie jest łatwa.

Podczas psychoterapii pacjent dowiaduje się o sobie różnych rzeczy – czasami informacje, do których uzyskuje on wgląd, nie są tak naprawdę łatwe do przełknięcia. Wszystko ma jednak swój cel i pewne trudne etapy trzeba przejść po to, aby ostatecznie naprawdę zrozumieć samego siebie.

Terapeuta jest po to, aby pomagać w przetrwaniu kryzysowych momentów w terapii – sytuacja, w której zachęca on pacjenta do pozostania w niej wcale nie musi oznaczać tego, że specjalista obawia się utraty źródła dochodu. Zniechęcać do terapii może wewnętrzny opór, który jest zjawiskiem naturalnym w terapii i który wynika m.in. z uzyskiwania wglądu w bardzo czasami nawet trudne przeżycia i emocje. Terapia przyniesie rezultaty wtedy, gdy różne konflikty wewnątrzpsychiczne rzeczywiście zostaną przepracowane – to z tego przede wszystkim powodu nie warto przedwcześnie jej zakańczać.