Gynofobia, czyli chorobliwy lęk przed kobietami

Gynofobia to termin określający jedną z fobii specyficznych, której istotą jest silnego nawet stopnia lęk przed… kobietami. Zmagać się z tym zaburzeniem mogą zarówno mężczyźni, jak i kobiety i u przedstawicieli obojga płci problem może w znaczący sposób utrudniać im codzienne funkcjonowanie. Przeczytaj, jakie mogą być przyczyny gynofobii, sprawdź, jakie objawy mogą sugerować tego rodzaju zaburzenie, a także dowiedz się, jakie metody wykorzystywane są w leczeniu lęku przed kobietami.

Spis treści

1. Gynofobia a mizoginia
2. Gynofobia: przyczyny
3. Gynofobia: objawy
4. Gynofobia: możliwe konsekwencje
5. Gynofobia: leczenie

Gynofobia to termin, który, podobnie jak wiele innych używanych w świecie medycznym określeń, wywodzi się z języka greckiego, a dokładniej z połączenia słów gyne (oznaczającego kobietę) oraz phobos (rozumianego jako lęk lub strach). Nie trzeba więc tutaj szerzej tłumaczyć, czym dokładnie jest to zjawisko – gynofobia to nic innego, jak lęk przed kobietami.

W pierwszej chwili pomyśleć można, że gynofobia to typowo męski problem i rzeczywiście, zmagają się z nią przede wszystkim przedstawiciele płci męskiej. W praktyce jednak możliwe jest jednak i to, że lęku przed kobietami doświadczać będzie również i przedstawicielka płci pięknej. Ogólnie gynofobia zaliczana jest do dość szerokiej grupy fobii specyficznych, w której znajduje się ona obok taki problemów, jak np. arachnofobia, klaustrofobia czy lęk wysokości.

Gynofobia a mizoginia

Terminem, z którym bywa mylona gynofobia, jest mizoginia. Drugi z wymienionych problemów jest jednak czymś zupełnie innym, mianowicie jako mizoginię definiuje się występowanie u człowieka wyjątkowej niechęci lub czasami nawet i nienawiści wobec przedstawicielek płci pięknej. Gynofobia, jak już zresztą tutaj wspominano, polega na czymś zupełnie innym – otóż owszem, w jej przypadku pacjenci mogą odczuwać silny lęk przed kobietami, nie jest on jednak tożsamy z uczuciem niechęci czy innymi jeszcze silnymi negatywnymi emocjami.

Gynofobia: przyczyny

Tak jak w przypadku innych fobii specyficznych, tak i w przypadku gynofobii uznaje się, że jej patogeneza jest najprawdopodobniej wieloczynnikowa. Pewien wpływ na jej występowanie mogą mieć dziedziczone przez nas geny – okazuje się, że jeżeli w rodzinie człowieka któryś z jej członków zmagał się z jakąś fobią specyficzną, to ryzyko, że podobnego rodzaju zaburzenia lękowe pojawią się również i u niego, jest w pewnym stopniu zwiększone.

Duży wpływ na występowanie u ludzi lęku przed kobietami mają doświadczane przez nich w trakcie życia sytuacje związane z kontaktami z przedstawicielkami płci żeńskiej. Wśród nich może być zarówno obcowanie w dzieciństwie z apodyktyczną, chłodną emocjonalnie matką, jak i doświadczenie przemocy seksualnej ze strony jakiejś kobiety.

Doprowadzić do wystąpienia gynofobii mogą jednak i nieprzyjemne zdarzenia, mające miejsce dopiero w okresie dorosłości – zdarza się, że gynofobia rozwija się u tych mężczyzn, którzy podczas swoich pierwszych kontaktów płciowych zostają w jakiś sposób upokorzeni czy po prostu wyśmiani przez swoją partnerkę.

Gynofobia: objawy

Istotą gynofobii jest pojawianie się uczucia lęku podczas kontaktu z kobietami, ale nie tylko – nieprzyjemne doznania występować mogą na samą myśl o zetknięciu się z jakąś przedstawicielką płci żeńskiej. Co więcej, niepokój u pacjentów występować może również i na widok używanych typowo przez kobiety przedmiotów, takich jak np. szminka czy buty na obcasie.

Uczucie lęku bywa na tyle silne, że człowiek doświadczający gynofobii może podejmować się dziwacznych zachowań, byle tylko nie zetknąć się z jakąś kobietą. Obawy nie są jednak jedynym objawem gynofobii – zdarza się, że pacjenci zmagający się z tym problem doświadczają somatycznych przejawów lęku, którymi mogą być:

• przyspieszona czynność serca,
• wzmożenie potliwości ciała,
• uczucie duszności,
• drżenie rąk,
• zawroty głowy,
• nudności.

Choć jest to sytuacja raczej rzadka, to zdarza się również i tak, że osoby z gynofobią w momencie spotkania się z jakąś kobietą, doświadczają nawet i ataku paniki. Pacjent z gynofobią ma świadomość tego, że jego obawy są bezpodstawne i że styczność z kobietami nie powinna doprowadzić u niego do jakichkolwiek problemów, występujące u niego uczucie lęku jest jednak na tyle silne, że znacząco może mu ono utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Gynofobia: możliwe konsekwencje

Biorąc pod uwagę to, jak nietrudno natknąć się na przedstawicielki płci żeńskiej, raczej szybko można zauważyć, że gynofobia w znaczącym nawet stopniu może utrudniać życie doświadczającemu jej człowiekowi. Niektórzy pacjenci z tym problemem owszem, nie czują się komfortowo w towarzystwie kobiet, są jednak w stanie – przynajmniej przez pewien czas – przebywać w ich otoczeniu.

Część jednak osób z lękiem przed kobietami doświadcza tak silnego niepokoju i innych objawów gynofobii, że po prostu nie potrafią obracać się wśród kobiet i podejmują się wszelakich działań, które mają na celu ograniczenie częstości kontaktów z przedstawicielkami płci żeńskiej. Takie osoby mogą unikać wychodzenia z domu czy wybierać zawody, w których natknąć się na kobietę jest trudno (takie jak np. mechanik samochodowy czy żołnierz zawodowy). Zdarza się nawet i tak, że przez swoje obawy mężczyzna z gynofobią nigdy nie zakłada rodziny.

Gynofobia: leczenie

Tego rodzaju fobię, podobnie jak i inne fobie specyficzne, szczęśliwie jak najbardziej można leczyć. Podstawową rolę odgrywa w tym przypadku psychoterapia. Wykorzystanie znajdują różne techniki, szczególnie zaś polecana bywa psychoterapia poznawczo-behawioralna.

Pomaga ona przekształcić nieprawidłowe schematy myślowe i umożliwić pacjentowi obracanie się wśród kobiet. Dobre wyniki przynosi również terapia ekspozycyjna, podczas której pacjent jest niejako "oswajany" z kobietami – zazwyczaj na początku obcuje on z kobiecymi przedmiotami, aż w końcu pokazywane jest mu to, że również i w zetknięciu się z samymi przedstawicielkami płci żeńskiej nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo.

Psychoterapia jak najbardziej może pomagać pacjentom z gynofobią, trwa ona jednak przez pewien czas – przez to właśnie część osób zmagających się z tym problemem zastanawia się, czy korzystniejsze niż branie udziału mu w terapii nie byłoby zażywanie jakichś leków.

Tak naprawdę nie istnieją jednak żadne farmaceutyki, których przyjmowanie mogłoby doprowadzić do ustąpienia gynofobii – takowy rezultat uzyskać można właśnie dzięki psychoterapii. Owszem, leczenie farmakologiczne bywa proponowane pacjentom cierpiącym na lęk przed kobietami, takie postępowanie wykorzystywane jest jednak w ściśle określonych przypadkach.

Zażywanie leków może być zalecone osobom, u których poza gynofobią istnieją jakieś inne zaburzenia psychiczne (np. zaburzenia depresyjne) oraz tym pacjentom, u których lęk przed kobietami powiązany jest z występowaniem napadów paniki (w takiej sytuacji zalecane może im być doraźne przyjmowanie środków przeciwlękowych).