Esperal (wszywka alkoholowa) - jak działa?

Esperal to środek stosowany w leczeniu alkoholizmu. Wiele osób posiada wszywki alkoholowe, a prawie każdy zna – choćby ze słyszenia – osobę, która się "zaszyła". Nic dziwnego: blisko 12% dorosłych Polaków nadużywa alkoholu. Część z nich próbuje zerwać z nałogiem, pokładając nadzieję w implantowaniu esperalu. Jak długo działa esperal?

Spis treści

1. Esperal - wszywka alkoholowa
2. Co to jest esperal?
3. Jak i gdzie umieszcza się wszywkę alkoholową?
4. Jak działa esperal?
5. Esperal - wątpliwości terapeutów
6. Dlaczego esperal nie pomaga?
7. Zalety wszywki alkoholowej

Esperal - wszywka alkoholowa

Esperal to środek, którego produkcja została zakończona w 2009 roku. Po jakimś czasie jednak wrócił na rynek i dziś jest dostępny. Tyle że nie nazywa się już esperal, tylko disulfiram WZF. W praktyce jednak to dokładnie ten sam produkt, zawierający tę samą substancję czynną – disufiramum. Tak więc choć nazwa esperal zniknęła z wykazu leków, wciąż jest powszechnie stosowana na określenie wszywki alkoholowej z disulfiramem zarówno przez poszukujących pomocy uzależnionych, jak  i przez lekarzy.

Co to jest esperal?

Esperal (disulfiram) to substancja, która blokuje enzym dehydrogenazy aldehydowej, biorący udział w metabolizmie (rozkładzie) alkoholu w wątrobie. To właśnie w wyniku tej blokady w organizmie gromadzi się aldehyd octowy, który normalnie przekształcany jest w postać nieszkodliwą i nie wywołującą nieprzyjemnych doznań. Działanie aldehydu przypomina więc zwielokrotnione dolegliwości powodowane przez zatrucie alkoholem, czyli kaca.

Pierwsze efekty kumulacji aldehydu octowego pojawiają się już 10 minut od wypicia alkoholu. Są to:

• nudności i wymioty,
• bóle i zawroty głowy,
• duszności,
• pocenie się,
• pokrzywka,
• zaczerwienienie twarzy,
• skoki ciśnienia,
• tachykardia (czyli przyspieszone bicie serca),
• nasilony lęk, w tym poczucie strachu przed śmiercią.

Odnotowano przypadki ataku drgawek, a nawet zawału serca. Dolegliwości te mogą trwać od 4 do 10 godzin.

Jak i gdzie umieszcza się wszywkę alkoholową?

Tabletki esperalu wszywa chirurg, który nacina skórę, a następnie pod nią umieszcza specyfik. Wszywkę esperalu umieszcza się najczęściej pod łopatką lub na pośladku. Tak umieszczony środek powoli uwalniany jest do krwiobiegu i obecny we krwi przez kolejnych kilka miesięcy. Producent daje gwarancję na 8 miesięcy działania specyfiku, praktycy (lekarze i pacjenci) twierdzą, że często działa dłużej – około 12 miesięcy.

Zabiegowi implantacji wszywki alkoholowej można poddać się po minimum 12 godzinach abstynencji, najlepiej jednak, by upłynęła doba od picia alkoholu. Cała procedura trwa około 30 minut i wykonuje się ją w znieczuleniu miejscowym. Implantowany esperal, jeśli nie wejdzie w interakcję z alkoholem, nie daje żadnych objawów ubocznych, nie oddziałuje też na inne przyjmowane preparaty farmakologiczne.

Jak działa esperal?

Esperal nie jest lekiem na alkoholizm. Implantacja wszywki alkoholowej ma jedynie odstraszać od picia. Walka z nałogiem nie powiedzie się jednak, jeśli osoba uzależniona nie nauczy się dbać o własną trzeźwość bez zewnętrznej presji.

U podłoża idei leczenia esperalem leżą założenia terapii awersyjnej. Zgodnie z tą teorią osoba uzależniona, a będąca pod działaniem disulfiramu, po wypiciu alkoholu poczuje się tak źle, że sama myśl o dalszym piciu będzie budziła ogromny wstręt (awersję) i zniechęci w ten sposób do sięgania po kieliszek w przyszłości. Czyli ma zadziałać mechanizm odwrotny do tego, który skłania ludzi do picia czy stosowania innych substancji odurzających.

Po zażyciu czy wypiciu następuje bowiem szybka gratyfikacja w postaci przyjemnego uczucia odurzenia i rozluźnienia. Przykre konsekwencje zwykle odsunięte są w czasie. Tu dolegliwość związana ze spożyciem alkoholu następuje już w ciągu kilku minut.

Odstraszająco ma działać myśl o konsekwencjach, do których prowadzi interakcja alkoholu i disulfiramu. Zakłada się bowiem, że zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia będzie powstrzymywać przed piciem przynajmniej niektórych nałogowców.

Wbrew intencjom twórców i zwolenników stosowania wszywek alkoholowych, w przypadku implantacji esperalu rzadko występuje awersja do samego alkoholu. Pacjent doskonale wie, że przykre objawy wywołuje nie alkohol, a wszywka. Dlatego niektórzy, w sposób właściwy osobom uzależnionym, impulsywnie podejmują zarówno decyzję o implantacji wszywki esperalu, jak i o jej usunięciu.

Czasami zgłaszają się do chirurga z prośbą o usunięcie wszywki alkoholowej już na drugi dzień po jej implantacji. Taka karuzela: wszywanie i usuwanie disulfiramu może mieć miejsce kilka razy w roku. Poza tym uzależnienie od substancji odurzających nie musi być skorelowane z przyjemnością związaną z ich zażywaniem (alkohol czy narkotyki same w sobie często nie smakują przyjemnie). Nawet więc, gdy ktoś na skutek działania esperalu nabierze wstrętu do alkoholu, wciąż może cenić stan alkoholowego upojenia.

Dlaczego esperal nie pomaga?

Po esperal jako jedyny środek walki z nałogiem uzależnieni sięgają często po wpływem presji innych osób lub instytucji: rodziny, szefa w pracy, sądu itp. A brak motywacji wewnętrznej nie wróży sukcesów. Wiele osób decyduje się więc na wszywkę alkoholową bez wiary w jej skuteczność i bez gotowości, by zmierzyć się z nałogiem.

Esperal to często środek dla tych, którzy nie znajdują w sobie sił i motywacji do podjęcia terapii odwykowej. Bo terapia oznacza wysiłek, wzięcie odpowiedzialności za siebie oraz mozolne uczenie się innych niż picie sposobów życia i rozwiązywania problemów. Wszycie esperalu natomiast daje – co prawda złudne – ale natychmiastowe uczucie ulgi i poprawy sytuacji. W żaden sposób nie zmniejsza jednak chęci do picia, dlatego wielu "zaszytych" odlicza dni do końca działania esperalu, by móc wrócić do nałogu.

Zalety wszywki alkoholowej

Na forach internetowych dotyczących leczenia alkoholizmu często można znaleźć wypowiedzi osób uzależnionych o pozytywnym działaniu esperalu i sukcesach w walce z nałogiem. Na przykład: "to była jedna z lepszych decyzji z w moim życiu"; "nic nie pomagało aż dopiero wszywka"; "warto próbować, ja mam esperal plus terapię i trzeźwieję"; "byłem na dnie wiele razy, próbowałem przestać, ale bez skutku, w końcu zdecydowałem się na wszywkę i to był strzał w 10, nie piję już osiem lat".

Ale można przeczytać również: "mam rodziców alkoholików, byli zaszywani i nie pomagało, mój ojciec był już zaszyty z sześć razy i znowu pije i nie wiem, czy może się zaszyć raz jeszcze" albo "moja mama w zeszłym roku miała zabieg implantowania esperalu, dokładnie po roku znów zaczęła pić, parę dni temu zdecydowała się na kolejną wszywkę, dziś po tygodniu abstynencji napiła się, jest w szpitalu, a ja umieram ze strachu, czy nic się jej nie stanie".

Skąd ta rozbieżność opinii między użytkownikami a terapeutami? Eksperci, powołując się na badania, stwierdzają, że skuteczność esperalu w leczeniu choroby alkoholowej jest niewielka (co nie znaczy, że żadna). Poza tym dodają, że w wielu przypadkach implantacja tego specyfiku pomogła zachować abstynencję osobom uzależnionym przez dłuższy czas, a to też ma swoją wartość.

Okres abstynencji pozwala bowiem niekiedy podjąć świadomą decyzję o rozpoczęciu terapii odwykowej: wielu niepijących alkoholików ma za sobą liczne implantacji disulfiramu. Esperal może być więc jednym z elementów sprzyjających wychodzeniu z nałogu. Terapeuci podkreślają jednak, że bez leczenia z prawdziwego zdarzenia trwałe poradzenie sobie z uzależnieniem za pomocą wszywki jest mało prawdopodobne. A implantacja esperalu niekiedy sprzyja przerwaniu terapii odwykowej, bo osoby uzależnione uważają, że wszywka wystarczy. Zdaniem wielu ekspertów esperal przedłuża jedynie ostry stan chorobowy uzależnionego.