Bezsenność a choroby przewlekłe

Bezsenność często zależna jest od chorób przewlekłych. Każda choroba przewlekła jest trudna do zaakceptowania. Reżim terapii, konieczność przestrzegania specjalnej diety nie pozwalają na prowadzenie beztroskiego życia. Sytuacja staje się jeszcze trudniejsza, gdy do kłopotów wynikających z choroby podstawowej dochodzi bezsenność. Jakie choroby przewlekłe mogą powodować problemy ze snem? Jak leczyć bezsenność przy chorobie przewlekłej?

Między chorobą przewlekłą a bezsennością istnieje dwukierunkowa zależność. Z jednej strony samo schorzenie lub wynikające z niego dolegliwości pogarszają jakość snu, z drugiej – niedobór snu może nasilać objawy choroby. Na zaburzenia snu najczęściej cierpią osoby doświadczające przewlekłego bólu. Sen utrudniają również zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, choroby układu krążenia, układu oddechowego, choroby metaboliczne oraz psychiczne.

Spis treści

1. Bezsenność a choroba przewlekła - jakie choroby powodują bezenność?
2. Bezsenność a choroba przewlekła - jakie leki zaburzają sen?
3. Leczenie bezsenności przewlekłej
4. Bezsenność a choroba przewlekła - uważaj na leki nasenne

Bezsenność a choroba przewlekła - jakie choroby powodują bezenność?

Najlepiej poznany jest mechanizm wzajemnych powiązań pomiędzy bezsennością a nadciśnieniem tętniczym. Problem sprowadza się do nadmiernego pobudzenia układu współczulnego, czego następstwem jest utrzymywanie się wysokiego ciśnienia w dzień i w nocy, ale również bezsenność.

W wielu badaniach naukowych dowiedziono, że u osób z przewlekłą bezsennością występuje 2-3 razy większe ryzyko chorób układu krążenia, w tym także zawałów serca.

Podobnie jest z zaburzeniami hormonalnymi. Bezsenność może powodować zarówno ich nadmiar, jak i niedobór, tak jak to jest np. w przypadku niedoczynności tarczycy.

W przebiegu wielu chorób przewlekłych zwiększa się aktywność czynników prozapalnych, które naturalnie występują w naszym organizmie i regulują mechanizmy obronne. Jednym z nich jest interleukina 6.

Dowiedziono, że podwyższone stężenie tej substancji nie tylko utrzymuje przewlekły stan zapalny w organizmie, ale też przyczynia się do bezsenności. Zatem terapia polegająca na opanowaniu stanu zapalnego jednocześnie poprawia jakość snu.

To, jak ważny jest dobry sen u przewlekle chorych, udowodnili naukowcy brytyjscy. Przeprowadzone przez nich badania kliniczne wykazały, że u osób doświadczających przewlekłego bólu, ale dobrze sypiających, odczuwanie niepełnosprawności jest mniejsze, a satysfakcja z życia większa.

Dlatego warto tak ustawić przyjmowanie leków przeciwbólowych, aby ich najsilniejsze działanie przypadało w nocy.

Dowiedz się co zrobić żeby lepiej spać

Bezsenność a choroba przewlekła - jakie leki zaburzają sen?

Należą do nich preparaty stosowane w leczeniu astmy oskrzelowej, statyny obniżające poziom cholesterolu, sterydy podawane w chorobach stawów, beta-blokery używane przy nadciśnieniu tętniczym oraz leki moczopędne, które są przyczyną częstego oddawania moczu.

Szczególną grupę stanowią benzodiazepiny podawane przy bezsenności, bo, jak się okazuje, znacznie spłycają sen.

Nie zawsze farmaceutyki leczące chorobę podstawową można zamienić na takie, które nie zaburzają snu, ale warto porozmawiać o tym z lekarzem.

Leczenie bezsenności przewlekłej

Bezsenność przewlekła powstaje, kiedy nie radzimy sobie z bezsennością krótkotrwałą i przygodną. Często u podstaw bezsenności leżą nasze nawyki, zachowania okołosenne.

Jeśli leżąc w łóżku, oglądamy telewizję, czytamy książkę lub też objadamy się, o relaksującym śnie można zapomnieć. A gdy, nie mogąc zasnąć, liczymy barany albo wizualizujemy wspomnienia z wakacji, pogarszamy tylko sytuację.

Podstawą dobrego snu jest bowiem wyciszenie, uspokojenie mózgu, a liczenie baranów czy przywoływanie obrazów z przeszłości zmusza go do aktywności.

W walce z bezsennością trzeba się uzbroić w cierpliwość. Przyjąć do wiadomości, że poprawa nie nastąpi z dnia na dzień. Jeśli przez kolejne noce nie możemy spać, bo np. mąż chrapie, narasta w nas lęk i zaliczymy kolejną bezsenną noc.

Nie ma sensu zaciskanie oczu i leżenie w łóżku, gdy sen nie przychodzi. Lepiej wtedy wstać, zająć się czymś ciekawym i dopiero gdy nadejdzie senność, wrócić do łóżka.

Bezsenność a choroba przewlekła - uważaj na leki nasenne

Najprościej byłoby połknąć tabletkę i spokojnie przespać całą noc. Ale to może być rozwiązanie dla osób, które cierpią z powodu bezsenności krótkotrwałej, epizodycznej – spowodowanej kłopotami w pracy, stresującym zdarzeniem.

W przypadku przewlekłej bezsenności to nie działa. Co więcej, często prowadzi do uzależnienia i – paradoksalnie – bywa przyczyną utrwalającej się bezsenności.

Z przygodną bezsennością można sobie radzić przyjmując środki dostępne bez recepty, np. ziołowe.

Natomiast o terapii bezsenności przewlekłej powinien zadecydować lekarz, który musi pamiętać o tym, by dobrać preparaty tak, by nie wchodziły w interakcje z lekami przyjmowanymi z powodu choroby przewlekłej.

Czytaj też:

• Co jeść, by dobrze spać? Dieta na bezsenność
• Przyczyny bezsenności: dlaczego nie możesz spać?
• Bezsenność - jak sobie z nią poradzić? Sposoby na bezsenność
• Bezsenność - nie lekceważ problemów ze snem

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz

Konsultacja: dr n. med. Michał Skalski