Jeśli tak robisz, to znak, że czas na detoks. Uzależnienie od telefonu zaczyna się niewinnie

Spędzamy coraz więcej czasu przed ekranami – zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Chociaż nowoczesne technologie ułatwiają nam codzienne funkcjonowanie, ich nadmiar może prowadzić do uzależnienia. Jak rozpoznać moment, w którym korzystanie z telefonu i mediów społecznościowych staje się problemem? Kiedy potrzebny jest cyfrowy detoks? Poznaj sygnały ostrzegawcze, które wskazują, że czas na przerwę od świata online.

Spędzamy za dużo (i coraz więcej) czasu online

O tym, że spędzamy za dużo czasu przed ekranami, mówi się nie od dzisiaj. Problem jest globalny i dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci oraz młodzieży. Zwolennicy elektroniki z pewnością zwrócą uwagę na fakt, że urządzenia są potrzebne do codziennego funkcjonowania.

Przeciwnicy lub sceptycy mogą z kolei podkreślić, że używamy tych sprzętów znacznie częściej i dłużej, niż jest to konieczne. Po czym poznać, że przekraczamy cienką czerwoną linię, która wskazuje, że potrzebny jest cyfrowy detoks?

CZYTAJ TEŻ: Smartfony to nowy alkohol. „Informacjami z internetu zasypujemy dziurę emocjonalną”

Jak rozpoznać uzależnienie od internetu? 

Objawy uzależnienia mogą na początku być subtelne. Szczególnie uzależnienia behawioralne, do których należy uzależnienie od telefonu, przez pewien czas mogą być ukrywane, ponieważ nie wiążą się z odurzeniem substancjami. Zachowania z nimi związane – np. bycie stale online – mogą być nawet w niektórych kręgach postrzegane jako pożądane.

Następnie sukcesywna utrata kontroli nad działaniami i silny przymus podejmowania określonych czynności mogą powodować dalsze komplikacje i utrudniać codzienne życie, podporządkowane uzależnieniu. W przypadku nałogowego korzystania z mediów społecznościowych, osoba „przyklejona” do ekranu nie jest w stanie funkcjonować bez dostępu do sieci.

CZYTAJ TEŻ: To nie tylko zjadacze czasu. Korzystanie z telefonu może zwiększać ryzyko chorób serca

Objawy nadużywania i uzależnienia od social mediów 

Po czym poznać, że przesadzamy z internetem? Statystyki mówią o korzystaniu z social mediów przez ok. 2,5 godziny dziennie. Jeśli sprawdzasz w telefonie czas korzystania z aplikacji, może się okazać, że na Facebooku, Instagramie czy TikToku jesteś aktywna znacznie dłużej. Jeśli nie ma to uzasadnienia, związanego np. z życiem  zawodowym i czynnościami służbowymi, to znak, że masz powody do obaw. Inne objawy uzależnienia od internetu to m.in.:

• Obsesyjnie sprawdzanie powiadomień. Ciągle weryfikujesz wiadomości, komentarze i lajki? To sygnał, że warto zrobić cyfrowy detoks.
• Sięgasz po telefon w czasie pracy, lekcji, rozmów „na żywo” i innych aktywności – na treningu, w kąpieli, w kinie? To kolejny znak, że za dużo czasu spędzasz w sieci. 
• Czujesz niepokój, gdy jesteś offline.
• Nie potrafisz wyjść z domu bez telefonu, korzystasz z niego w każdym pomieszczeniu, łącznie z toaletą.
• Zaniedbujesz swoje pasje, „nie masz czasu” na inne aktywności, bo godzinami scrollujesz internet.
• Nie robisz tego, co dawniej sprawiało przyjemność, jak spacery, treningi, czytanie ksążek, bo skupiasz sę wyłącznie na życiu online.
• Korzystasz z telefonu jedząc, jadąc, spacerujesz. 
• Telefon jest pierwszą rzeczą, po którą sięgasz rano i ostatnią, po którą sięgasz wieczorem.
• Rezygnujesz z realnych spotkań ze znajomymi, izolujesz się społecznie, a jedyne aktywne relacje utrzymujesz online, niekiedy nie mając pewności, kto jest po drugiej stronie, bo znajomość jest wyłącznie wirtualna.
• Masz zaburzenia snu, spędzasz noce na scrollowaniu telefonu, co powoduje błędne koło: zerkasz w telefon, bo nie możesz spać, a nie możesz spać, bo wpatrujesz się w telefon.
• Masz wahania nastroju, uzależniasz poczucie własnej wartości od liczby lajków i pochlebnych komentarzy.

Jak zdiagnozować i jak leczyć uzależnienie od telefonu? 

Rozpoznanie uzależnienia może być trudne, bo jak w przypadku wszystkich nałogów, kluczowe jest przede wszystkim przyznanie się przed sobą do problemu. Ponieważ media społecznościowe bywają potrzebne np. w życiu zawodowym, trudne jest zrealizowanie całkowitego „odcięcia” od internetu.

W takiej sytuacji niewątpliwie pomocna będzie terapia, która pozwoli dotrzeć do źródeł problemu, ponieważ często np. doświadczane traumy, osobiste problemy i towarzyszące trudności życiowe mogą zwiększać podatność na nałogi.

Ponadto, możesz również wyznaczać sobie sztywne granice czasowe, jeśli chodzi o czas korzystania z mediów społecznościowych, wychodzić jak najczęściej z domu bez telefonu, budować realne znajomości, rozwijać "analogowe" pasje i zainteresowania.

CZYTAJ WIĘCEJ NA TEN TEMAT: Przyczyny uzależnień behawioranych [WYWIAD]

Katarzyna Głuszak