Andrzejki: kiedy są? Wróżby na andrzejki
Andrzejki to tradycja znana w Polsce od wieków. Obchodzimy ją już od dziecka w przedszkolu i na imprezach dla całkiem dorosłych także. Kiedy są Andrzejki, jakie zabawy i wróżby się najlepiej sprawdzą w tym dniu? Tego dowiesz się w poniższym artykule!
Spis treści
Andrzejki to świetna okazja, by po prostu dobrze się bawić jeszcze przed kolejnym magicznym okresem - świąt Bożego Narodzenia. Choć dzisiaj andrzejki w większości przypadków obchodzimy po świecku - bawiąc się w domu, a nie wspominając św. Andrzeja w na mszy w kościele - sam jego patron jest chrześcijański.
Andrzejki: kiedy są?
Andrzejki wypadają zawsze tego samego dnia - obchodzimy je w nocy z 29 na 30 listopada. Jeszcze nie tak dawno temu andrzejki stanowiły ostatnią przed adwentem okazję do zabawy - adwent bowiem, podobnie jak post, był okresem cichego oczekiwania na narodziny (w przypadku postu na zmartwychwstanie) Chrystusa.
Geneza tego święta i historia św. Andrzeja, któremu on patronuje nie jest wesoła. Św. Andrzej pochodził z Betsaidy w Galilei, zmarł śmiercią męczeńską właśnie 30 listopada - nie wiadomo dokładnie, w którym roku, między 60. a 72. Św. Andrzej był apostołem, bratem św. Piotra, za głoszenie nauk Chrystusa został zamorodowany przez powieszenie na krzyżu. Krzyż miał kształt X (to pierwsza litera imienia Chrystus w greckim) i dzisiaj tego rodzaju krzyże nazywa się właśnie krzyżami św. Andrzeja.
Jak to się więc stało, że św. Andrzej został, chcąc nie chcąc, i patronem beztorskich zabaw we wróżenie? Otóż, patronuje on również pannom na wydaniu, a z wróżbami połączono go podobno w Grecji. W Polsce andrzejki obchodzi sie już od XVI wieku, gdy panny próbowały przeróżnych wróżb, by dowiedzieć się, kto jest im pisany. Co ciekawe, i kawalerowie mieli swoje święto - to obchodzone w nocy z 24 na 25 listopada katarzynki - wspomnienie św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Młodzieńcy tego dnia również sobie wróżyli, dzisiaj nie obchodzi się katarzynek, andrzejki są wspólną zabawą chłopców i dziewcząt, kobiet i dorosłych, którzy nie podchodzą do nich (oby) śmiertelnie poważnie.
Andrzejki: najpopularniejsze wróżby
Nieodłącznym elementem andrzejek są, jak wspomniano, wróżby. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze z nich.
1. Lanie wosku
Zdecydowanie najpopularniejsza z wróżb na andrzejki. Wystarczy znaleźć duży, stary klucz i świecę, z której roztopiony wosk umieścimy w małej miseczce. Wosk przelewamy przez ucho od klucza do kolejnej, większej miski z wodą. Kształt, który sie ukaże będzie właśnie naszą wróżbą - czasem trzeba się nieźle nagłówkować, by cokolwiek z tej plamy wosku odczytać.
2. Buty
To wróżba popularna szczególnie w szkołach, ponieważ dotyczy panien. Chodzi o to, by naprzeciwko drzwi ustawić buty (a konkretnie but z lewej nogi) jeden za drugim, a następnie przestawiać je po kolei o jeden do przodu, aż któryś z nich przekroczy próg. Osoba, która okaże się jego właścicielką, może liczyć na szybkie zamążpójście.
3. Serce
Prosta zabawa na andrzejki dla młodzieży lub dorosłych singli - wystarczy wyciąć z kartki pokaźne serce, z jednej strony zostawić je puste, a z drugiej wypisać cały szereg imion męskich lub damskich. Jedna osoba trzyma serce przodem do siebie od strony imion, druga bierze szpileczkę i wbija ją od pustej strony. Imię, w które trafiła szpileczka będzie nosił przyszły wybranek lub wybranka osoby biorącej udział we wróżeniu.
4. Jabłka
Obieramy jabłko tak, by powstała jak najdłuższa skórka. Gdy skończymy, rzucamy ją przez ramię na podłogę/stół i sprawdzamy, jaka wyszła z niej litera. Będzie to pierwsza litera imienia przyszłego męża/żony.
5. Kubeczki
Wróżba na andrzejki, która bardzo przypomina te, jakie często powtarza się na pierwszych urodzinach dziecka. Pod kubeczkami można, w zależności od fantazji, umieścić wiele symboli, np. obrączkę, cukierek, monetę, klucz. To, co dana osoba wybierze, wskaże jej przyszłość. Obrączka to oczywiście rychły ślub, moneta - bogactwo, klucz - przeprowadzka, a cukierek - narodziny dziecka.
Czytaj też:
Czy warto się wybrać do wróżki?
Czym jest i jak działa podświadomość?
Szczęśliwy singiel i szczęśliwa singielka: fascynujące samotne życie
6. Słomki
To wróżba typowo dla dzieci. Aby ją przygotować, należy wyposażyć się w słomki i każą z nich pociąć na trzy równe części. Następnie trzeba markerem wypisać na nich imiona dzieci i wszystkie wrzucić do dużej miski z wodą. Właściciele słomek, które się połączą, zostaną przyjaciółmi na całe życie.
7. Wróżba z kwiatami
Wystarczy wyposażyć się w kilka rodzajów kwiatów lub wydrukować ich podobizny z internetu. Osoba, która wskaże swój kwiat jako ulubiony (można też wymyślić wersję z losowaniem z odwróconych rysunkiem do dołu kartek) otrzyma informację, co on konkretnie oznacza. Wiele kwiatów ma bowiem przypisane sobie znaczenie, np. dalia - sukces, róża - piękno, narcyz - samouwielbienie itp.
8. Zapałki
Zabawa na andrzejki zdecydowanie dla dorosłych - należy zapalić obok siebie dwie zapałki. Jeśli płomienie będą się miały ku sobie i zaczną się palić w swoją stronę - oznacza to spełnienie marzenia w ciągu najbliższego roku, jeśli będzie inaczej - oznacza to, że na jego realizacje trzeba poczekać.
9. Wróżba pod poduszkę
To wróżba na andrzejki do wykonania samodzielnie. Wystarczy wypisać na paseczkach papieru męskie bądź źeńskie imiona, schować karteczki pod poduszkę, a po przebudzeniu wyciągnąć którąś z kartek - tym samym poznamy imię przyszłego męża lub żony.
10. Ciasteczka z wróżbą
Wróżba dość wymagająca, zwłaszcza dla osób, które nie lubią spędzać czasu w kuchni. Należy na paseczkach papieru wypisać imiona lub po prostu wróżby na przyszłość, wykorzystać je jako nadzienie do pieczonych ciasteczek, a na imprezie w andrzejki skosztować słodkości i sprawdzić, na jaką wróżbę się przy okazji natrafiło.
Andrzejki: ciekawostki
- Pierwsza andrzejkowa ciekawostka związana jest z... poprawną polszczyzną. Często można się spotkać z pisownią Andrzejki, która jest niewłaściwa - to nazwa obyczaju, a nie święta, właściwy jest więc zapis z użyciem małej litery. Podobnie z walentynkami i mikołajkami.
- W Szkocji 30 listopada - dzień św. Andrzeja - jest świętem narodowym.
- W andrzejki panny i kawalerowie powinni pościć od rana do wieczora.
- Dawniej w andrzejki... podsłuchiwano sąsiadów. Wystarczyło podejść pod ich okno i nasłuchiwać. Jeśli najpierw usłyszało się "tak", oznaczało do szybki ślub, jeśli "nie" - trochę późniejszy.
- Kiedyś zamiast wosku przez klucz przetapiano ołów.
- Podobno sklepy, które przystroją się w bożonarodzeniowe dekoracje przed andrzejkami, nie będą miały dużego utargu lub nawet splajtują.