4 rzeczy, którymi niszczysz swoją pamięć. Neurolog punktuje błędy

Prof. Charan Ranganath z Centrum Neuronauki na Uniwersytecie Kalifornijskim uważa, że na zachowanie dobrej pamięci do późnej starości wpływ mają przede wszystkim 4 aspekty. Jeśli zadbasz o nie już dziś, umysł nie odmówi ci posłuszeństwa nawet w podeszłym wieku.

Zapominać jest rzeczą ludzką, ale nasze codzienne nawyki mogą dodatkowo przyspieszać proces degradacji pamięci. Jak podkreśla neuronaukowiec z USA, prof. Charan Ranganath, to właśnie codzienne błędy przybliżają nas do zaburzeń funkcji poznawczych w późniejszym wieku.

Prof. Ranganath, dyrektor Laboratorium Pamięci Dynamicznej na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis, przez lata pracy wielokrotnie spotykał się z pytaniem, czy to możliwe, że "z wiekiem stajemy się głupsi". O ile samo zastanawianie się nad tym profesor uznał za rzecz "normalną" – zwłaszcza kiedy zauważamy, że wciąż o czymś zapominamy, a są to ważne sprawy – o tyle fakt, że te problemy się potęgują uznał za pierwszy objaw problemów. Zdaniem neurologa, na zdolność do zachowania dobrej pamięci i pełni sił umysłowych wpływają 4 ważne aspekty.

Profesor Charan Ranganath zauważył, że unikając czterech rodzajów nawyków, można poprawić swoją pamięć. Przede wszystkim należy w pierwszej kolejności przeanalizować to, jak funkcjonujemy na co dzień. Wśród nawyków szkodliwych dla pamięci ekspert wylicza

1. Problemy z pamięcią: wielozadaniowość, czyli multitasking

Multitasking wymagany jest na wielu stanowiskach korporacyjnych, między innymi wśród asystentek, pracowników działów organizacji czy logistyki. W rzeczywistości coraz częściej wymaga się od pracowników, by potrafili pełnić obowiązki kilku osób równoległe. Wykonywanie wielu czynności jednocześnie to praktyka, która dotyczy także rodziców, przedsiębiorców, opiekunek itd.

Profesor Ranganath zaznacza, że multitasking upośledza pamięć i obciąża funkcję kory przedczołowej, nadszarpując zasoby, które normalnie pomogłyby nam w tworzeniu silnych wspomnień. Niemniej możemy to zmienić – wystarczy wprowadzić nowe nawyki, a mianowicie na tyle, na ile to możliwe, określić harmonogram zadań i wyznaczyć czas na ich realizację. 

Uwzględnić przerwy na medytację, spacer, sport, czy inne przyjemności. Przeanalizować co może poczekać, a jakie działania należy podjąć od razu. Dzięki temu jest duża szansa, że ostatecznie nie będzie konieczności robienia wszystkiego na raz, kiedy nagle wydarzy się coś nieoczekiwanego, a termin goni.

2. Problemy z pamięcią: niedobór snu

Zaburzenia snu mają różnorodne podłoże, dlatego jeśli taki stan utrzymuje się przez dłuższy czas, to należy go skonsultować z lekarzem. Może okazać się, że przyczyną jest depresja, stany lękowe, ale również schorzenia na tle neurologicznym, czy wiele innych chorób. Brak snu odbija się na naszym mózgu.

Jak wskazuje prof. Ranganath, kiedy my śpimy, mózg ciężko pracuje. Pozbywa się odpadów metabolicznych nagromadzonych w ciągu dnia. Poza tym aktywuje wspomnienia, czy łączy poszczególne wydarzenia. Brak snu obciąża korę przedczołową, przez co wspomnienia stają się fragmentaryczne, a zapamiętywanie nowych faktów może być utrudnione. 

Dlatego ekspert radzi, aby zadbać o higienę snu. Nie należy najadać się przed pójściem spać, wieczór warto poświęcić na wyciszenie organizmu. Pomocne mogą być kąpiele, czytanie książek, czy medytacje. Warto zrezygnować z telewizji oraz innych urządzeń emitujących światło niebieskie, które zaburza proces zasypiania.

3. Problemy z pamięcią: nauka nowych rzeczy

Ostatnie dwie wskazówki profesora także dotyczą codzienności i związanych z nią nawyków. Specjalista podkreśla, że proces zapamiętywania polega na łączeniu wydarzenia z jego okolicznościami. W ten sposób powstaje pamięć epizodyczna. Dlatego tak ważne jest to, aby nie poprzestawać na monotonii i uczyć się nowych rzeczy. Mózg wymaga wysiłku, zmiany. Dzięki temu tworzą się kolejne połączenia i poprawia się nasza zdolność do zapamiętywania.

Psycholog zaznacza jednak, aby pozwalać sobie na błędy. Czasem zdarza się, że gubi nas przekonanie, iż z pewnością będziemy o czymś pamiętać. Jako przykład podał zapamiętywanie imion nowo poznanych osób.

- Jeśli próbujesz zrobić coś, co wymaga zapamiętywania, na przykład gdy jesteś przedstawiany grupie ludzi lub próbujesz nauczyć się języka obcego, zacznij od zaakceptowania faktu, że prawdopodobnie przecenisz to, ile zapamiętasz - wyjaśnia prof. Ranganath.

4. Problemy z pamięcią: trening pamięci

Neuronaukowiec wyjaśnia, że zamiast pamięciowego zapamiętywania, najbardziej efektywna nauka odbywa się w okolicznościach, w których staramy się przywołać wspomnienie, a następnie uzyskać odpowiedź, której szukamy. Dlatego warto po kilku minutach od przyswojenia nowych faktów sprawdzić ile zostało nam w głowie. Przepytywanie samego siebie to dobre rozwiązanie, a im większe odstępy pomiędzy próbami, tym lepiej.

Magdalena Siraga