3 czynniki, które sprawiają, że tracimy cierpliwość. To utrudnia wytrwanie w postanowieniach
Są takie sytuacje, że trudno zachować zimną krew i cierpliwość. A jednak są tacy, którym się to udaje, i tacy, których nerwy ponoszą. Większość z nas uważa się za niecierpliwych, ale w krytycznej sytuacji radzimy sobie bardzo różnie. Nie daj się frustracji, uzbrój się w cierpliwość, czyli w zasadzie w co? Ta badaczka to przeanalizowała.
Cierpliwość i niecierpliwość to pojęcia, które charakteryzujemy raczej intuicyjnie, rozpoznajemy, gdy mamy z nimi do czynienia, ale nie doczekały się ani precyzyjnej definicji, ani analizy.
Kate Sweeny, badaczka psychologii z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside, postanowiła to zmienić.
Wyniki jej badań zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie "Personality and Social Psychology Bulletin", w artykule "When Time is the Enemy: An Initial Test of the Process Model of Patience".
Cierpliwość i niecierpliwość, czyli właściwie co?
Definicje niecierpliwości i cierpliwości wg Kate Sweeny zostały stworzone na podstawie trzech badań z udziałem 1200 osób.
Niecierpliwość ma być emocją, którą ludzie odczuwają, gdy stają w obliczu opóźnienia, które wydaje się niesprawiedliwe, nierozsądne lub nieodpowiednie. Przykładem może być to, co czujemy w korku ulicznym, gdy ten zdarza się poza godzinami szczytu, na spotkaniu, które powinno skończyć się 15 minut temu, ale też wtedy, gdy dieta odchudzająca nie przynosi obiecanych efektów, chociaż kosztuje sporo wyrzeczeń.
Cierpliwość jest natomiast sposobem, w jaki radzimy sobie z tymi uczuciami zniecierpliwienia.
Psychologowie używają terminu "regulacja emocji", aby uchwycić wiele strategii, których ludzie używają, by zmniejszyć (lub czasami zwiększyć) intensywność swoich emocji.
Cierpliwość, jak twierdzi Sweeny, to taki podzbiór tych strategii, które są szczególnie ukierunkowane na pokonanie uczucia zniecierpliwienia.
3 czynniki zapalne, które powodują, że tracimy cierpliwość
Niemal każdy z nas ma swoje sposoby panowania nad zniecierpliwieniem. Pomocne strategie to te, które pozwalają odciągnąć uwagę od źródła niecierpliwości (znajdujemy sobie jakieś zajęcie). Działa też głębokie oddychanie lub po prostu dostrzeżenie pozytywnych stron sytuacji.
Badania zidentyfikowały trzy czynniki, które sprawiają, że możemy wybuchnąć i nie opanować skutecznie emocji:
- Stawka jest stosunkowo wysoka, np. stoimy w korku w drodze na koncert ulubionego zespołu.
- Stan oczekiwania jest wyjątkowo nieprzyjemny, czyli nie dość, że opóźnienie u lekarza jest znaczne, to jeszcze nie ma miejsc siedzących, dziecko płacze etc.
- Ktoś jest wyraźnie winny opóźnienia, np. rejestratorka zgubiła naszą kartę, ktoś nie przekazał polecenia pracownikom itd.
Ludzie bardzo się niecierpliwią także wtedy, gdy oczekiwanie jest dłuższe niż się spodziewali. Trudno nie odpuścić realizacji postanowienia noworocznego, jeśli efekt miał być po miesiącu, a tymczasem waga ani drgnie. Spodziewamy się już nagrody i satysfakcji, a jest rozczarowanie i frustracja.
Kiedy do psychologa?
Co pomaga poprawić cierpliwość
Poza wymienionymi wcześniej strategiami, w radzeniu sobie z niecierpliwością pomagają też cechy charakteru. Nie trudno zgadnąć, że z sytuacją prowadzącą do zniecierpliwienia lepiej poradzą sobie osoby empatyczne i generalnie stabilne emocjonalnie.
Chociaż sytuacja może nas przerosnąć, można zapanować nad samym sposobem reakcji.
Jeśli skupimy uwagę na tym, że dla innych ta sytuacja też jest niekomfortowa, więc nie ma sensu pogłębiać napięcia wybuchem złości na bałaganiarę z recepcji, gdy uświadomimy sobie, jak wielcy jesteśmy, wytrzymując w postanowieniu miesiąc, co samo w sobie jest sukcesem, łatwiej pójdziemy do przodu.
Nasze wstępne ustalenia potwierdzają wiele z poglądów na temat cierpliwości i niecierpliwości. Musimy się jeszcze wiele nauczyć, ale nasze podejście jest dość obiecujące, jeśli chodzi o pomaganie ludziom w radzeniu sobie z uczuciem zniecierpliwienia i ostatecznie stawaniu się bardziej cierpliwymi w codziennym życiu
- przekonuje badaczka.
