ZAZDROŚĆ - uczucie związane z miłością, które może być destrukcyjne

Natura dała człowiekowi zazdrość. Ma ona stać na straży wierności partnera i chronić trwałość związku. Niestety, czasem ten „bezpiecznik” się psuje i wtedy zazdrość, zamiast chronić, niszczy ludzkie relacje.

Spis treści

1. Zazdrość o uczucie, zazdrość o miłość
2. Zdrowa zazdrość
3. Chora zazdrość
4. Jak leczyć się z zazdrości?

Zazdrość o uczucie, zazdrość o miłość

Przez tysiące lat ewolucja kształtowała ludzką psychikę. Mężczyźni, którzy byli zazdrośni o swoje partnerki, ograniczali ich kontakty z rywalami. Dzięki temu zyskali przewagę – wychowywali bowiem swoje dzieci, a nie owoce zdrady kobiety. To oznacza, że geny zazdrosnych mężczyzn miały większą szansę na przetrwanie niż pozbawionych zazdrości.

Dzisiejsi mężczyźni są więc potomkami zazdrośników. Podobnie ewolucja mogła „wszczepić” zazdrość w psychikę kobiet. Kobiety powinny być jednak zazdrosne nie tyle o stosunek seksualny, co raczej o to, że ich partner zaangażuje się emocjonalnie w związek z inną kobietą. Zakochanie się oznacza bowiem, że mężczyzna odejdzie, będzie mniej dbać o swoje dzieci, a to zmniejsza ich szansę na przekazanie genów. Inaczej mówiąc, kobiety, które były zazdrosne przede wszystkim o emocje, wygrywały.

Czytaj też: Zdrada emocjonalna - jak w porę zorientować się, co się dzieje?

Wszystkie te przewidywania potwierdzają badania. Mężczyźni są najbardziej zazdrośni w obliczu zdrady seksualnej, kobiety natomiast najsilniej reagują na zdradę emocjonalną.

Czy można pozbyć się zazdrości? Ponieważ przeżywanie zazdrości mamy w genach, oznacza to, że musimy ją czasem odczuwać. Im bardziej cenny jest dla nas związek z partnerem, im większe jest zagrożenie tego związku, tym bardziej będziemy zazdrośni. Co więcej – jeśli w takich okolicznościach nie odczuwamy zazdrości, oznaczać to może, że z naszą psychiką jest coś nie w porządku! To tak, jakby ktoś nie czuł bólu, mimo że jest pokaleczony.

A jednak większość zazdrośników twierdzi, że zazdrość wcale im nie pomaga, przeciwnie, że to piekielne uczucie, które pozostawia spustoszenie, odbiera spokój, przysparza cierpienia i ostatecznie niszczy związek.

Zdrowa zazdrość

Pojawia się w reakcji na realne zagrożenie (partner daje sygnały, że chce odejść).

• Motywuje do dbania o kondycję związku (np. konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, zapewniania o miłości, starania się o zadowolenie partnera).
• Idzie w parze z przekonaniem „chcę z nią/nim żyć”.
• Objawia się dążeniem do tego, aby partner chciał (a nie musiał) z nami być.
• Motywuje do podnoszenia własnej atrakcyjności – poprawienia wyglądu, eliminacji wad, stawania się „idealnym partnerem”.
• Motywuje do zachowań, które mają zwiększyć zadowolenie partnera

Chora zazdrość

• Pojawia się bez specjalnego zagrożenia utratą partnera.
• Objawia się w dążeniu do ograniczenia autonomii i niezależności drugiej osoby (np. mężczyzna pragnie, aby partnerka nie pracowała, bo wtedy nie będzie miała kontaktów z innymi mężczyznami).
• Idzie w parze z przekonaniem „nie mogę bez niej/niego żyć”, przejawia się dążeniem do obniżenia atrakcyjności partnera lub jego poczucia pewności siebie (np. mężczyzna zabrania żonie dobrze się ubierać, grozi, podkreśla jej wady, wyśmiewa ją – „Nikt cię nie zechce”).
• Jej przejawem jest skłonność do konspirowania, śledzenia i pełnej kontroli poczynań partnera.
• Motywuje do uzależnienia partnera od siebie (np. finansowego).
• Ujawnia się przez skłonność do manipulowania uczuciami partnera, np. zastraszania go, gróźb, wywoływania poczucia winy itp. Jak leczyć się z zazdrości?

Jak leczyć się z zazdrości?

• Jeśli widzisz, że twoja zazdrość przybiera chorobliwe rozmiary lub pcha cię do złych zachowań, można temu zaradzić. Zrozum przyczynę swojej zazdrości – zaniżona samoocena, własna skłonność do zdrady czy demony przeszłości?

• Skup się na swoich mocnych stronach, osiągnięciach, ucz się lubić siebie. Przyznaj się też do swoich wad i naucz się je tolerować. Adekwatna samoocena jest lepsza niż samoocena zawyżona lub zaniżona.

• Rozwijaj umiejętności, pasje, rób to, co sprawia, że czujesz dumę.

• Poznaj dobrze swojego partnera. Nie przypisuj mu ślepo różnych cech, dowiedz się, jaki naprawdę jest – poznaj jego przeszłość, marzenia, pragnienia. Im więcej o nim wiesz, tym mniej będziesz ulegać irracjonalnym podejrzeniom.

• Buduj przyjaźń z partnerem. To podstawa zaufania. Zwierzajcie się sobie, mów mu to, co mówi się tylko bardzo bliskim i dyskretnym osobom.

• Traktuj swoją zazdrość jak ludzkie uczucie, które może stać się podstawą dbania o partnera.Rozmawiaj o swojej zazdrości, ale nie obwiniaj drugiej strony o to, że ją czujesz.

• Pogódź się z pewnym stopniem niepewności. Dla waszej miłości lepsze jest nadmierne zaufanie niż nadmierna podejrzliwość.

• Jeśli partner cię zdradził, pamiętaj, że nie musi to być kataklizm. Niektóre pary przetrwały w miłości mimo zdrady. Niemal połowa mężczyzn (46 proc.), którzy zdradzają swoje partnerki, kocha je jednocześnie, a zdradę traktuje jako „pusty seks”. Po zdradzie można szczęśliwie żyć.

• Nie rozmyślaj o tym, co się stanie, jeśli on cię zdradzi. Strach na zapas się nie sprawdza i niczemu nie służy.Jeśli czujesz, że zazdrość wymknęła ci się spod kontroli, skontaktuj się z terapeutą.