Ekstaza: co ją powoduje i czy jest niebezpieczna?

Ekstaza - mogą doświadczać jej wyznawcy różnych religii, jak i szamani podczas rozmaitych obrzędów. Ekstaza stanowić może jednak również i przejaw różnych chorób psychicznych. Dowiedz się, czym tak w ogóle jest ekstaza, a także sprawdź, co powoduje ten odmienny stan świadomości i dowiedz się, czy jest niebezpieczna.

Spis treści

1. Ekstaza: czym jest?
2. Ekstaza: co ją powoduje?
3. Ekstaza a ciało
4. Ekstaza w religiach
5. Ekstaza a psychika
6. Ekstaza a narkotyki
7. Ekstaza zdaniem znanych osób

Ekstaza to termin, który wywodzi się od greckiego słowa "ekstasis", które tłumaczyć można jako być lub znajdować się poza samym sobą. Tak też właśnie rozumiana jest ekstaza – jako znajdowanie się na zewnątrz siebie. Ogólnie ekstazę traktuje się jako odmienny stan świadomości.

Powiązać ją można w pewien sposób z innym stanem emocjonalnym, w którego przebiegu człowiek doświadcza niezwykłych doznań – z euforią. W jej przypadku osoba rzeczywiście odczuwa wyjątkowego stopnia zadowolenie czy przyjemność, w stanie euforii ma ona jednak zachowaną świadomość.

Ekstaza: czym jest?

Inaczej jest już w trakcie ekstazy. Jak wspomniano wcześniej, prowadzi ona do zmiany świadomości. Ekstaza związana jest ze skupieniem się na jakimś jednym, konkretnym czynniku – głównie na doznaniach psychicznych. W czasie jej doświadczania człowiek może nie mieć świadomości upływu czasu, świadomości otoczenia czy tego, kim tak naprawdę jest.

W trakcie przeżywania ekstazy człowiek może doświadczać wyjątkowego uczucia szczęścia, ale i różnych omamów, pojawiać się mogą u niego również i rozmaite urojenia. Typowo ekstaza utrzymuje się przez bardzo krótki czas, zdarza się jednak, że człowiek przeżywa doznania ekstatyczne przez nawet kilka godzin.

Ekstaza: co ją powoduje?

Do stanów ekstatycznych teoretycznie prowadzić można znacznie większa ilość czynników, niż można by tylko przypuszczać. W przypadku wyznawców religii ekstaza może występować wskutek specyficznych praktyk religijnych, np. w związku z ascezą czy przebywaniem w całkowitym odosobnieniu.

Ekstaza wywoływana jednak może być i zażyciem różnych substancji psychoaktywnych, rytualną muzyką silnie oddziałującą na psychikę czy tańcem. Doznania ekstatyczne pojawiać się mogą także i w związku z seksem czy nawet wskutek hiperwentylacji.

Czytaj też:

Autohipnoza, czyli pogadaj z nieświadomością

Ceremonia ajałaska: na czym polega ten rytuał?

Czym jest ceremonia Kambo?

Ekstaza a ciało

Zmiany – chociaż są one raczej niezauważalne przez osoby będące w stanie ekstazy – dotyczą również funkcjonowania ciała. Zmieniać się może czynność serca lub tempo oddychania – dochodzić może zarówno do ich spowolnienia, jak i przyspieszenia.

W obrębie skóry zauważalna może być jej wyjątkowa bladość lub odwrotnie – zaczerwienienie. Ekstaza może skutkować całkowitym bezruchem i mimowolnym, silnym skurczem mięśni, jak i występowaniem drżeń poszczególnych z nich. Człowiek może w jej trakcie przybierać całkowicie nieadekwatne do sytuacji miny lub odwrotnie, jego twarz może być całkowicie bez wyrazu.

Ekstaza w religiach

Z ekstazą zetknąć się można przede wszystkim w wielu różnych religiach. W takim ujęciu doznania ekstatyczne są traktowane przede wszystkim jako droga do zetknięcia się z bogiem, podróż do nieba czy doświadczanie najbardziej mistycznych wrażeń.

Ekstaza opisywana była w Biblii, chrześcijaństwo zdecydowanie nie jest jednak jedyną religią, w której przypadku mówi się o różnych formach doznań ekstatycznych. Wspomnienia o takowych można usłyszeć również i od wyznawców m.in. judaizmu, hinduizmu czy islamu.

Ekstaza odgrywa istotną rolę również i wśród różnych szamanów. Prowadzić ona w tym wypadku ma do połączenia się ze światem pozamaterialnym czy do kontaktu z duchami, oprócz tego po przeżyciu doznań ekstatycznych niektórzy szamani mieliby nabywać zdolności jasnowidzenia czy uzdrawiania.

Ekstaza a psychika

Czasami ekstazę powiązuje się z pewnymi problemami psychiatrycznymi. Wspomina się o niej np. w kontekście zaburzeń afektywnych, gdzie doznania ekstatyczne w fazach maniakalnych miałyby towarzyszyć wzmożonemu nastrojowi czy gonitwie myśli.

Ekstaza według niektórych może pojawiać się również i w przebiegu schizofrenii (w specyficznej co prawda formie i raczej tylko we wczesnych etapach tej choroby).

Poza chorobami psychiatrycznymi, zmieniony odbiór rzeczywistości w postaci właśnie ekstazy kojarzony bywa również i z napadami padaczkowymi. W tym przypadku u chorych doświadczających takowych, w chwilach ze zmienioną świadomością, miałyby się pojawiać m.in. przyjemne omamy wzrokowe czy poczucie szczęścia.

Ekstaza a narkotyki

Omawiając ekstazę, nie sposób nie wspomnieć o jednym ze stosowanych przez ludzi narkotyków – ecstasy. Środek ten swoją nazwę zawdzięcza najprawdopodobniej temu, do jakich doznań prowadzi jego zażycie. Przyjęcie ecstasy wywoływać może poczucie utraty kontaktu z otoczeniem, ale i intensyfikować emocje, prowadzić do przypływu energii czy euforii.

Ekstaza wywołana jednak zażyciem tego narkotyku może być niezwykle wręcz groźna – u użytkowników ecstasy pojawiać się mogą m.in. komorowe zaburzenia rytmu serca, a także zaburzenia psychotyczne czy zaburzenia depresyjne. Przedawkowanie narkotyku może również skutkować rozwojem zagrażającego życiu złośliwego zespołu neuroleptycznego.