Agresja: definicja, rodzaje, leczenie

Agresja to wbrew pozorom problem dość złożony – inne są zachowania agresywne u dzieci, inne u osób dorosłych. Zetknąć się z agresją można zasadniczo w każdym środowisku – w domu, w pracy, ale i podczas zakupów czy na wakacyjnym wyjeździe. Sprawdź, jakie w ogóle wyróżnia się rodzaje agresji i czym się one od siebie różnią, a także dowiedz się, czy możliwe jest leczenie zachowań agresywnych.

Spis treści

1. Agresja: definicja
2. Agresja: rodzaje
3. Agresja bierna
4. Agresja w związku
5. Agresja w pracy
6. Agresja u dzieci a agresja u dorosłych
7. Agresja: leczenie
8. Agresja: gdzie szukać pomocy?
9. Mężczyźni częściej niż kobiety mają problem z agresją. Na terapiach przybywa jednak także pań

Agresja: definicja

Agresja - termin ten wywodzi się od łacińskiego słowa "aggresio", rozumianego jako "atak" lub "napaść". Wyróżnianych jest wiele różnych definicji agresji, ogólnie opisać ją jednak można jako przeróżnego rodzaju zachowania, które – przejawiane przez jedną osobę – mają doprowadzić do szkody psychicznej lub fizycznej u drugiego człowieka.

Wielu różnych badaczy interesowały, a zasadniczo nadal interesują, przyczyny agresji. Obecnie można powiedzieć tyle – teorii dotyczących tego, skąd biorą się zachowania agresywne, jest wyjątkowo dużo. W przeszłości – u zarania dziejów ludzkości – agresja mogła pozwolić np. na zdobycie przywództwa w grupie czy lepszego pożywienia.

Przejawianie zachowań agresywnych w tamtych czasach można by więc w pewien sposób wytłumaczyć. Obecnie są one już jednak skrajnie nieakceptowalne społecznie i dlatego właśnie aż tak wielu uczonych poszukuje czynników, które to do nich doprowadzają.

Pod uwagę jako możliwe przyczyny agresji brane są m.in. takie czynniki, jak różnorodne zaburzenia psychiczne, ale i choroby somatyczne. Zwraca się również uwagę na to, że podłożem zachowań agresywnych mogą być różne szkodliwe czynniki środowiskowe. Możliwe jest jednak i to, że pewną podatność do agresji mamy po prostu zakodowaną w naszych genach.

Czytaj też: 6 kroków do zapanowania nad złością

Agresja: rodzaje

Prawdopodobnie dużo bardziej od przyczyn agresji znane są jej rodzaje. Podstawowy podział wyróżnia:

• agresję fizyczną (związaną np. z uderzeniem kogoś) oraz
• agresję werbalną, słowną (polegającą chociażby na kierowaniu jakichś wyzwisk w kierunku innego człowieka).

Zachowania agresywne można jednak podzielić również i ze względu na kilka innych aspektów. Wymienia się agresję wewnętrzną (autoagresję), gdzie człowiek np. dokonuje u siebie jakichś uszkodzeń, a także agresję zewnętrzną, czyli skierowaną ku innym.

Inne zaś jeszcze rodzaje agresji wyszczególnić można ze względu na cel, który ma ona wywrzeć. Tutaj można wspomnieć o agresji wrogiej, mającej za zadanie wywołać ból lub zranić kogoś, a także agresję instrumentalną, której celem jest np. usunięcie przeciwka, pozbycie się konkurencji (jako jej przykład można podać faul w jakichś rozgrywkach sportowych).

Agresja bierna

Jednym z bardziej interesujących rodzajów zachowań agresywnych jest agresja bierna. Osoby, które ją stosują, bywają określane jako bierno-agresywne lub pasywno-agresywne.

Zapewne większość z nas zetknęła się z sytuacją, kiedy stał przed nami, wyglądający na całkowicie zrelaksowanego, uśmiechnięty człowiek, a w nas samych w tym czasie po prostu szalało rozdrażnienie, złość czy odwrotnie – przygnębienie i smutek.

Bierna agresja – bo to ona właśnie może być związana z wyżej opisaną sytuacją - bywa nawet nazywana wyrafinowaną sztuką krzywdzenia. Osoby, które ją stosują, często posługują się sarkazmem i wypowiadają niemiłe dla innych uwagi.

Jednocześnie czynią to zwykle w sposób zakamuflowany – jako przykład można tutaj podać taką wypowiedź: "masz piękną koszulę, naprawdę cudowny materiał, ale krój jest taki, że wyglądasz w niej wyjątkowo grubo".

Innymi przykładami biernej agresji jest celowe spóźnianie się na umówione spotkania, oziębłość (przy jednoczesnym zapewnianiu, że wszystko jest w porządku) czy wykonywanie próśb kierowanych ku biernemu agresorowi z opóźnieniem lub z błędami. Z bierną agresją zetknąć się można w wielu miejscach – np. w szkole czy w pracy – szczególnie utrudnia ona jednak relacje uczuciowe, co zostanie opisane nieco później.

Czytaj też: Czym jest cyberprzemoc i jak z nią walczyć?

Agresja w związku

Z agresją zetknąć się można wszędzie, jednym z poważniejszych problemów jest jednak ten, kiedy pojawia się ona pomiędzy najbliższymi sobie ludźmi. Agresja w związku to problem niebagatelnego stopnia.

Partner może stosować agresję fizyczną, ale i werbalną. Szczególnie jednak ciężki jest przebieg tych relacji uczuciowych, w których jedna ze stron przejawia zachowania bierno-agresywne. Agresor w ostatnim z wymienionych przypadków czerpie satysfakcję ze swoich zachowań, jednocześnie – zwykle mając tego świadomość – rani on drugą osobę.

Tego rodzaju agresję nie zawsze widać od razu: partner może w końcu bez wytłumaczenia zachowywać się ozięble czy ignorować potrzeby i pragnienia drugiej osoby. Kiedy jednak zachowania bierno-agresywne pojawiają się w związku, to jedno można powiedzieć prawie że z pewnością: przebieg tej relacji łatwy nie będzie.

Pewien aspekt jest tutaj wręcz oczywisty – godzić się na zachowania agresywne w związku zdecydowanie nie można. Uczucia uczuciami, aczkolwiek kiedy stajemy się ofiarami agresji i prośby, aby zniknęła ona ze związku – tudzież nawet nakłanianie na skorzystanie z jakiejś terapii – nie przynoszą skutku, najprawdopodobniej niemożliwy jest niestety szczęśliwy przebieg takiej relacji.

Agresja w pracy

Z zachowaniami agresywnymi w środowisku zawodowym powiązane jest zjawisko mobbingu. Agresorem w pracy może być każdy – współpracownik z tego samego pokoju, osoba konkurująca z nami na podobnym stanowisku czy też nawet nasz przełożony. Agresja w pracy rzadko przybiera postać agresji fizycznej – zdecydowanie częściej zetknąć się tam można z agresją werbalną lub bierną.

Czytaj też: Molestowanie w pracy - jak się bronić i dochodzić swoich praw?

Agresja: leczenie

Czasami zachowania agresywne występują u najbliższych nam ludzi – partnera, dzieci czy innych członków rodziny. Czy można takim osobom jakoś pomóc? Jak najbardziej, wszystko jednak zależy od tego, co jest prawdopodobną przyczyną zachowań agresywnych.

Jeżeli doprowadziła do nich jakaś choroba somatyczna – np. zaburzenia hormonalne – unormowanie takowych może skutkować zredukowanie częstości napadów agresji. W sytuacji zaś, kiedy z agresją powiązane są jakieś zaburzenia psychiczne, rozpoczęcie terapii – czy to farmakologicznej, czy też pracy z terapeutą – również może normalizować stan psychiczny pacjenta.

W pewnych jednak przypadkach agresor nie zmaga się ani z zaburzeniami psychicznymi, ani z żadną chorobą somatyczną. Tacy ludzie również jak najbardziej mogą skorzystać z pomocy specjalistów – chcą walczyć z zachowaniami agresywnymi, polecić im można po prostu udanie się do psychologa.

Mężczyźni częściej niż kobiety mają problem z agresją. Na terapiach przybywa jednak także pań

– Uczestnikami zajęć zastępowania agresji wbrew pozorom nie są tylko mężczyźni, panie stanowią ok. 30–40 proc. uczestników – mówi trenerka Marta Hendzel. Ich mniejsza liczba może wynikać z tego, że kobiety częściej chowają swoją złość, nie wyrażają jej agresją, a raczej krzykiem.

Źródło: Biznes.newseria.pl

2,00 zł

Kup teraz

ABS, dieta na płaski brzuch - e-poradnik

Z poradnika dowiesz się:

• co jeść, by osiągnąć wymarzony rezultat
• które produkty są zakazane
• dlaczego wystarczy ćwiczyć co drugi dzień