Sprawdź, jaką grupę krwi może mieć dziecko

Jaką grupę krwi będzie miało dziecko? Choć dziedziczenie grupy krwi to proces skomplikowany, można to z dużym prawdopodobieństwem sprawdzić jeszcze przed porodem – pod warunkiem, że znasz swoją grupę krwi i grupę krwi taty dziecka, a także wasze czynniki Rh.

Spis treści

1. Od czego zależy grupa krwi?
2. Grupa krwi: dziedziczenie
3. Grupa krwi: tabela
4. Dlaczego warto znać grupę krwi?
5. Grupa krwi dziecka a ojcostwo

Grupa krwi to zestaw antygenów zlokalizowanych na czerwonych krwinkach (erytrocytach). U ludzi wyróżnia się cztery podstawowe grupy krwi – A, B, AB i 0. Dodatkowo każda z tych grup może mieć dodatkowo czynnik Rh (czyli obecność antygenu D) lub go nie mieć.

Od czego zależy grupa krwi?

To, że istnieją różne grupy krwi, jako pierwszy udowodnił Karl Landsteiner już w 1901 roku, on również początkowo wyróżnił trzy grupy krwi (A, B oraz 0 – tę ostatnią określał jako grupę C), za co otrzymał w 1930r. Nagrodę Nobla. W 1940 roku Landsteiner wraz z Aleksandrem Wienerem odkrył czynnik Rh.

Jednak możliwość ustalenie tego, jaką grupę krwi będzie miało dziecko, zawdzięczamy innemu naukowcowi – Gregorowi Mendlowi, czeskiemu przyrodnikowi i zakonnikowi, pełniącemu funkcję opata zakonu Augustianów w Brnie. Mendel, pracując nad dziedziczeniem cech grochu zwyczajnego, w 1866 r doszedł do wniosku, a następnie to udowodnił, że w przyrodzie istnieją reguły, wedle których następuje dziedziczenie cech (odkrycie to nazwane zostało później prawami Mendla).

Zgodnie z pierwszym prawem Mendla, w każdej gamecie, czyli komórce rozrodczej wytwarzanej przez organizm znajduje się jeden allel (wersja genu umieszczona w konkretnym miejscu na konkretnym chromosomie, tzw.  jednostka dziedziczenia) odpowiedzialny za dziedziczenie konkretnej cechy. Zgodnie zaś z drugim prawem Mendla, geny, które warunkują dziedziczenie konkretnej cechy, łączą się przypadkowo.

Jeden z tych alleli jest dominujący, drugi zaś recesywny. W chwili zapłodnienia allel otrzymany od matki łączy się z allelem od ojca, w efekcie czego powstaje komórka z nową parą genów, od których zależy grupa krwi. To,  jaką grupę krwi będzie miało dziecko, w dużym stopniu rozstrzyga się już w momencie zapłodnienia. Jednak u ludzi grupę krwi w pełni ustalić można dopiero około drugich urodzin ze względu na to, że antygeny, jakie występują na powierzchni czerwonych krwinek, dojrzewają w pełni do 18 miesiąca życia.

Grupa krwi: dziedziczenie

Odpowiedź na pytanie po kim dziecko dziedziczy grupę krwi jest prosta – podobnie jak inne swoje cechy dziecko dziedziczy ją po rodzicach. Ze względu na reguły rządzące dziedziczeniem nie oznacza to jednak, że dziecko będzie miało grupę krwi identyczną jak mama lub tata – choć oczywiście może tak być.

Dlaczego? Każdy z rodziców przekazuje dziecku jeden z alleli, przy czym allele określające  grupę krwi A i grupę B dominują wobec allelu określającego grupę 0. Jeśli mama lub tata mają grupę krwi 0, to ich potomek również będzie ją miał. Dalej jednak sytuacja się komplikuje. Gdy rodzice mają grupę krwi AB, mają zarazem allel A i allel B.

Jeśli mają grupę krwi A lub B, mogą mieć dwa takie same allele (allele A w przypadku grupy A, i B w przypadku grupy B), lub tylko jeden allel dla swojej grupy krwi, i dodatkowo allel 0.  A jeśli oboje mają inne grupy krwi, ustalenie tego, jaką grupę krwi będzie miało ich dziecko, jest jeszcze trudniejsze.

Dziedziczny jest również czynnik Rh. Tu jednak sprawa jest dużo mniej skomplikowana, gdyż czynnik Rh może być albo dodatni, albo ujemny. Dlatego jeśli oboje rodzice mają ujemny czynnik Rh, dziecko również będzie taki miało. Jeśli oboje rodzice mają dodatni czynnik Rh, dziecko może mieć czynnik Rh+ lub Rh-. Identycznie jest w przypadku, gdy jeden z rodziców ma czynnik Rh+, a drugi Rh-.

Grupa krwi: tabela

To, jaką grupę krwi będzie miało dziecko, można sprawdzać na różne sposoby. Najprostszą metodą jest kalkulator grupy krwi dziecka, który po wprowadzeniu określonych danych automatycznie określi, czy dziecko będzie miało grupę krwi A, B, AB, O, i z jakim czynnikiem Rh. Dziedziczenie grup krwi według układu Rh i według układu AB0 można również sprawdzać w specjalnych tabelach.

Dlaczego warto znać grupę krwi?

Znajomość grupy krwi, zarówno własnej, jak i dziecka jest ważna przede wszystkim dlatego, że w organizmach osób o grupie krwi A i grupie krwi B już od urodzenia wytwarzane są specjalne białka - przeciwciała, które rozróżniają antygeny A i B.

Jeśli dojdzie do sytuacji nagłej, w której niezbędne jest przetoczenie krwi (np. po wypadku), kiedy liczy się czas, a przetoczona zostałaby niewłaściwa grupa krwi, mogłoby dojść do groźnej reakcji poprzetoczeniowej, wywołanej  działaniem przeciwciał. Antygeny nie są wytwarzane przy grupie krwi AB, i dlatego osoby o tej grupie krwi mogą mieć przetaczaną krew każdej grupy.

Grupę krwi – swoją i partnera – powinny znać również kobiety ciężarne, ze względu na możliwy konflikt grup krwi, zwany również konfliktem serologicznym.

Grupa krwi dziecka a ojcostwo

Grupa dziecka rzadko jest brana pod uwagę przy ustalaniu ojcostwa. A jest tak, gdyż fakt, że grupa krwi dziecka jest inna niż rodziców, wcale nie należy do rzadkości i wynika ze sposobu dziedziczenia w zakresie głównych grup krwi. Zgodnie z nimi:

- Gdy jeden rodzic ma grupę A, i drugi grupę A, dziecko może mieć grupę A lub 0.- Gdy jeden rodzic ma grupę A, a drugi grupę 0, dziecko  może mieć grupę A lub 0.- Gdy jeden rodzic ma grupę A, a drugi grupę B, dziecko może mieć grupę A,B,AB lub 0.- Gdy jeden rodzic ma  grupę A, a drugi grupę AB, dziecko może  mieć grupę A, B lub AB.- Gdy jeden rodzic ma grupę B i drugi grupę B, dziecko może mieć grupę B lub 0.- Gdy jeden rodzic ma grupę B, a drugi grupę 0, dziecko może mieć grupę B lub 0.- Gdy jeden rodzic ma grupę B, a drugi AB, dziecko może mieć grupę B, A lub AB.- Gdy jeden rodzic ma grupę AB, a drugi grupę 0, dziecko może mieć grupę A lub B.- Gdy jeden rodzic ma grupę AB, i drugi grupę AB, dziecko może mieć  grupę A, B lub AB.Jedynie gdy oboje rodzice mają grupę 0, wtedy dziecko zawsze ma grupę 0.

Katarzyna Hubicz