Jak rodzi się dziecko - FAZY PORODU

Choć matka natura przygotowała każdą z nas do urodzenia dziecka, to jednak pierwszy poród zawsze jest przeżyciem nowym i nieznanym. Byś nie była zaskoczona i nie wpadła w panikę, dowiedz się jak najwięcej o jego przebiegu i fazach porodu.

Spis treści

1. Pierwsza faza porodu
2. Jak przetrwać pierwszą fazę porodu? [WIDEO]
3. Druga faza porodu
4. Trzecia faza porodu

Urodzenie dziecka jest ogromnym wysiłkiem – i to nie tylko dla kobiety, ale też dla noworodka. Zanim malec wydostanie się na świat, ty będziesz walczyć ze skurczami, a on, poddawany wielkiemu ciśnieniu, będzie przeciskał się przez wąski kanał rodny. Zamiana ciepłej i bezpiecznej macicy na chłodne i na razie niezbyt przyjazne środowisko musi być dla dziecka potężnym szokiem. Dlatego warto zapoznać się z przebiegiem porodu i sprawdzić, co będzie działo się z dzieckiem i twoim ciałem w poszczególnych jego okresach. Jeśli będziesz świadoma tych zmian, łatwiej ci będzie pomóc sobie i maleństwu w narodzinach. Ze względu na zadania, które ma spełnić twój organizm w poszczególnych etapach porodu, specjaliści podzielili go na cztery fazy porodu.

Pierwsza faza porodu

O postępie porodu decydują między innymi bolesne skurcze macicy, które przygotowują kanał rodny kobiety do urodzenia dziecka. To o nich głównie mówią matki, wspominając swój poród.

• Co się dzieje z tobą? Pierwsze skurcze, przypominające ból menstruacyjny, są sygnałem, że poród się zaczyna. Najpierw możesz je odczuwać dość rzadko i słabo, np. co 10 minut, dopiero po jakimś czasie skurcze będą występować regularnie – co 5 minut, potem jeszcze częściej, co 3 lub co 2 minuty. Jeśli rodzisz po raz pierwszy, powinnaś pojawić się w szpitalu, gdy skurcze będą powtarzać się co 5 minut. Czasami poród rozpoczyna się odpłynięciem wód płodowych (ale bywa i tak, że pęcherz płodowy pęka dopiero pod koniec pierwszego okresu porodu); jeśli towarzyszą temu regularne skurcze – pora do szpitala. Gdy skurczów nie ma, a wody płodowe są czyste bądź różowe – nie ma powodu do pośpiechu, ale do szpitala należy przyjechać. Zadaniem skurczów jest skracanie i otwieranie szyjki macicy na szerokość aż do 10 cm (bo taka jest zwykle średnica główki dziecka). Przez pierwszy okres porodu położna będzie cię co jakiś czas badać, by ocenić stopień rozwarcia szyjki macicy. Całkowite rozwarcie otworzy malcowi drogę na świat i zakończy pierwszy okres porodu. Zanim to jednak nastąpi, może minąć nawet kilkanaście godzin, zwłaszcza jeśli rodzisz swoje pierwsze dziecko. Pierwszy etap porodu trwa zwykle krócej w przypadku tzw. wieloródek, czyli kobiet, które rodzą po raz kolejny.
• Co się dzieje z dzieckiem? Zwykle już pod koniec ciąży malec przygotowuje się do narodzin i obraca się główką w dół, a w ostatnich tygodniach przed porodem główka dziecka wstawia się we wchód miednicy kostnej bokiem. Może temu towarzyszyć uczucie obniżenia się brzucha, chociaż nie jest to regułą. Skurcze macicy sprawiają, że dziecko naciska na szyjkę macicy, co powoduje jej otwieranie się i przesuwanie malca w dół kanału rodnego. Aby przecisnąć się przez wąski kanał, jego główka musi dostosować się do kształtu miednicy. Kości czaszki dziecka są miękkie jak chrząstka, a poza tym nie są jeszcze zrośnięte, dlatego główka może się zmniejszyć i w ten sposób przystosować do ciasnego przejścia w miednicy.
• Co możesz zrobić? Oddychaj przeponą, tak jak uczono cię w szkole rodzenia. Rób długie, głębokie wdechy, tak aby unosił ci się brzuch, a nie klatka piersiowa. Dzięki temu dotlenisz dziecko. Odczuwane przez ciebie skurcze zwykle są bolesne; możesz sobie pomóc, korzystając z ciepłej kąpieli – woda rozluźnia napięte mięśnie i relaksuje. Długość kąpieli dopasuj do zaleceń położnej, gdyż zbyt długie przebywanie w wannie może spowolnić akcję skurczową. Bardzo korzystnie na postęp porodu wpływa twoja aktywność – spaceruj, skacz na piłce lub skorzystaj z worka sako. Także pozycja pionowa sprzyja przesuwaniu się dziecka w dół kanału rodnego i przyspiesza rozwieranie się szyjki macicy.

Jak przetrwać pierwszą fazę porodu? [WIDEO]

Druga faza porodu

Gdy szyjka macicy osiągnie pełne rozwarcie, zaczyna się kolejny etap porodu. Trwa on zwykle kilkadziesiąt minut, ale czasami nawet dwie godziny.

• Co się dzieje z tobą? Kiedy w pełni otwarta szyjka nie stanowi już przeszkody, główka dziecka, popychana przez skurcze macicy, może obniżać się poprzez pochwę i kości miednicy. Jeśli główka dziecka jest na dnie kanału rodnego, to skurcze zmieniają charakter i stają się skurczami partymi. Gdy zaczynasz przeć, też pomagasz malcowi przesuwać się. W pewnej chwili główka zaczyna naciskać na tkanki krocza, stopniowo je rozciągając. Jeśli krocze nie jest wystarczająco elastyczne, położna może je naciąć. Przy tak dużym rozciągnięciu tkanki te są odnerwione i zwykle zabieg nie jest bolesny. Główka dziecka powinna wyłaniać się powoli. Najpierw pojawia się jej czubek, podczas skurczu widać go w wyjściu z pochwy, ale w przerwie między skurczami znika i możesz czuć, że dziecko się cofa i parcie nie dało efektu. Wykaż cierpliwość – jest to fizjologiczna część procesu wyłaniania się główki. Gdy główka się urodzi, najtrudniejsze masz za sobą, już przy kolejnym skurczu urodzą się barki i reszta ciała dziecka. Maluszek jest na świecie!
• Co się dzieje z dzieckiem? Ponieważ kanał rodny nie ma regularnie okrągłego kształtu i dziecko również nie, maluszek, żeby się urodzić, musi dokonać kilku obrotów. Najpierw, wchodząc bokiem w miednicę, musi przygiąć główkę do klatki piersiowej, żeby w ogóle się tam zmieścić, a przesuwając się ku dołowi, obraca twarz w stronę kości krzyżowej. W tej pozycji główka wychodzi na zewnątrz i po raz kolejny musi się obrócić w stronę jednej z nóg mamy, aby umożliwić barkom (które ciągle są jeszcze w środku) dostosowanie się do kształtu miednicy i wydostanie się na zewnątrz.
• Co możesz zrobić? Także w tej fazie porodu korzystna jest pozycja pionowa, bo wtedy w rodzeniu pomaga ci siła grawitacji. Poza tym, kiedy nie leżysz na plecach, miednica ma większą pojemność, dzięki czemu malec ma więcej miejsca, przeciskając się przez kanał rodny. W czasie skurczów będziesz miała silne uczucie parcia i wystarczy z tym odczuciem współpracować. Twoje ciało samo wie, co robić. Z powodu ogromnego wysiłku możesz czuć potrzebę wydawania różnych dźwięków, a nawet krzyczeć – niejednokrotnie to bardzo pomaga. Rób przede wszystkim to, co podpowiada ci twoje ciało i instynkt. A jeśli one zawodzą, posłuchaj sugestii położnej.

Trzecia faza porodu

Choć położna położyła ci już na brzuchu dzidziusia, to jednak jeszcze nie koniec porodu. Teraz musisz urodzić łożysko, które utrzymywało malca przy życiu, dostarczając mu tlenu i pożywienia.

• Co się dzieje z tobą? Trzeci okres porodu trwa od kilku do kilkunastu minut i dla matki nie jest już trudny. Czasem kobieta czuje lekki skurcz w czasie odklejania się łożyska, ale nie jest on bolesny. Łożysko powinno urodzić się całe. Jeśli lekarz zauważy, że jakaś jego część pozostała w macicy, oczyści ją w znieczuleniu. Zabieg ten nazywa się wyłyżeczkowaniem macicy.
• Co się dzieje z dzieckiem? Gdy tylko pępowina malca przestanie tętnić, położna (lub obecny przy porodzie tata dziecka) przecina ją. Od tej pory dziecko będzie samodzielnie oddychało. Jest to jednak trudny moment, bo świat jest dla dziecka dziwny, a nawet szokujący. Czasem jest w nim zbyt jasno, czasem zbyt zimno, zbyt głośno lub za dużo w nim pustej przestrzeni. Ciasnota przytulnego łona zniknęła, nie ma już ciepłych wód płodowych, tylko powietrze. Dziecku jest bardzo trudno, jeśli w pobliżu nie ma dobrze znanego mu ciała mamy, które jest oazą bezpieczeństwa.
• Co możesz zrobić? Przywitaj swoje dziecko, tuląc je czule w ramionach. Jego szok będzie mniejszy, gdy poczuje ciepło twego ciała i usłyszy znajome bicie twego serca.

Czwarta faza porodu

Przez dwie godziny pozostaniesz jeszcze w sali porodowej pod opieką położnej. W tym czasie lekarz lub położna zszyje krocze (jeśli zostało nacięte), będzie też obserwować, czy macica prawidłowo się obkurcza i czy krwawienie z dróg rodnych jest prawidłowe. To, że dziecko jest wtedy z matką, a zwłaszcza próba przystawienia malucha do piersi, bardzo pozytywnie wpływa na obkurczanie się macicy i ograniczenie nadmiernego krwawienia. Przede wszystkim jednak jest to chwila, gdy rodzi się więź między tobą a dzieckiem, dlatego powinno ono być cały czas przy tobie. Niestety, nie wszystkie polskie szpitale to respektują. Ale w niektórych dziecko jest z mamą nawet podczas zszywania krocza, nie zabiera się go też do kąpieli zaraz po porodzie. Pamiętaj, że masz prawo domagać się tego, jeśli dziecko urodziło się w dobrej kondycji – to twoje dziecko, należy do ciebie, nie do personelu.