Zasady podawania leków dziecku

Małe dzieci często chorują, dlatego zażywają sporo lekarstw, nie zawsze smacznych. Zdesperowani rodzice niekiedy staczają prawdziwe boje lub stosują walkę podjazdową, byle tylko chore dziecko przestało zaciskać usta. Niestety, wmuszanie leków sposobem lub na siłę często zawodzi i rozmazana mikstura ląduje na ubraniach oraz meblach. Jak podawać leki dziecku?

Spis treści

1. Jak podawać leki dziecku?
2. Podawanie dziecku antybiotyków
3. Podawanie leków przeciwgorączkowych
4. Podawanie leków przeciwuczuleniowych
5. Podawanie syropów na kaszel
6. Podawanie leków na katar
7. Podawanie sterydów
8. Podawanie leków przeciwastmatycznych

Gdy lekarz przepisze lekarstwa dla dziecka, nie przerywaj kuracji na własną rękę. Podawanie leków dziecku wymaga ścisłego przestrzegania zaleceń specjalisty lub producenta (dotyczy to leków kupowanych bez recepty).

Nie wolno też opuścić żadnej dawki. Jeśli preparat ma skutecznie działać, stężenie leczniczej substancji w organizmie dziecka powinno się utrzymywać na stałym poziomie. Dlatego tak ważne są godziny podawania leków. Jeżeli np. na opakowaniu umieszczony jest napis "co 6 godzin", to tabletkę czy syrop trzeba podać 4 razy w ciągu doby, również w nocy.

Jak podawać leki dziecku?

1. Nie "demonizuj"samej czynności podawania leku. Zachowuj się przy tym stanowczo, rzeczowo i ukryj własną niechęć do zażywania medykamentów. Często bezwiednie przekazujesz informacje, że lekarstwa bywają niesmaczne. Niekiedy proponujesz wręcz łapówkę: "jeżeli połkniesz, to ci coś kupię". Dziecko myśli i wyciąga wnioski: skoro dorośli próbują przekupstwa, to syrop musi być naprawdę wstrętny.

2. Leki płynne podawaj łyżeczką lub specjalną strzykawką dozującą (można ją kupić w aptece). Zwykle jest ona wyposażona w nakrętkę do połączenia z butelką (strzeże nas to przed rozlaniem leku w trakcie nabierania). Strzykawkę należy włożyć z boku do ust dziecka i naciskać tłok powoli. Dziecko musi siedzieć, bo u leżącego płyn może przedostać się do tchawicy i zakrztuszenie gotowe.

3. Nie mieszaj leku z napojami, bo nie ma wtedy pewności, czy dziecko wypiło całą dawkę. Mogą również zachodzić reakcje chemiczne między lekiem a np. soczkiem. Lepiej podaj smaczny napój po lekarstwie.

4. Jeśli mimo twoich szczerych chęci córka czy syn nadal nie są skorzy do współpracy, cóż, niezbędne będzie użycie siły. W takiej sytuacji zawsze muszą być dwie osoby, z których jedna nie za mocno, ale zdecydowanie trzyma dziecko. Nie oszukuj go przy tym, że nie chodzi o podanie lekarstwa. To jeszcze nasili opór przy kolejnych dawkach. Przy najbliższej okazji poproś lekarza o wersję lepszą w smaku lub taki sam lek innej firmy. Nawet dla nieco starszych dzieci staraj się wybierać leki w syropie, gdyż syropy są zwykle smaczne, pachnące i chętniej połykane niż tabletki.

5. Przy zapuszczaniu kropli do uszu kładź dziecko na boku. Delikatnie naciskaj dozownik, tak aby krople wpadały bezpośrednio do przewodu słuchowego. Po zabiegu przytrzymaj przez kilka minut głowę dziecka w pozycji "uchem do góry". W tym czasie mów czule do niego i głaszcz po główce. To najlepiej uspokaja.

6. Gdy chcesz zakroplić lekarstwo do nosa, połóż dziecko na wznak. Głowę odchyl mu nieco do tyłu - możesz wsunąć pod kark zwiniętą małą poduszkę. Pojedyncze krople zapuszczaj powoli, żeby nie doszło do zakrztuszenia. Poproś, by po całym zabiegu dziecko poleżało spokojnie jeszcze przez parę chwil.

7. Krople i maści do oczu także aplikuj na leżąco. Niekiedy druga osoba musi unieruchomić głowę dziecka. Kciukiem jednej ręki odciągnij dolną powiekę i w powstałą szparę drugą ręką wkraplaj z pewnej odległości kropelki (lub nakładaj tam maść, wyciskając ją z tubki jak pastę do zębów na szczoteczkę).

8. Kup w aptece specjalną plastikową tubę z maseczką do podawania tzw. leków wziewnych. Przy aplikowaniu takich środków (np. aerozoli przy astmie) zwykle nie można liczyć na współpracę dziecka, zwłaszcza małego. Wymaga to zsynchronizowania podawania leku z wdechem. Dzięki tubie nie jest potrzebna synchronizacja czynności. Niektóre leki są zaopatrzone w specjalną przystawkę, dzięki której sam przepływ powietrza w czasie wdechu wyzwala odpowiednią dawkę.

9. Nie dokładaj dziecku leków na własną rękę. Wiele preparatów zawiera podobne substancje lecznicze i można przekroczyć dopuszczalną dawkę jakiegoś składnika. Grozi to zatruciem albo skumulowaniem działań niepożądanych.

10. Nie dawaj dziecku leków przeznaczonych dla dorosłych. Obowiązują tu inne dawki i mogą wystąpić nieprzewidziane działania uboczne.

11. Jeśli dziecko ma trudności z połykaniem tabletek, nie dziel ich, nie wysypuj zawartości z kapsułek (mają gorzki smak i mogą słabiej działać), ale poproś o przepisanie syropu.

Podawanie dziecku antybiotyków

Zawsze podawaj w dawce ściśle określonej przez lekarza, przez minimum 5-7 dni, nawet jeżeli wcześniej ustąpią objawy choroby. Chodzi bowiem o to, że krótsze przyjmowanie naraża na niebezpieczeństwo nawrotu choroby i uodpornienia się bakterii na lek, który nie będzie skuteczny przy następnej kuracji. Zwykle antybiotyk podaje się godzinę przed albo dwie godziny po jedzeniu (gdy jest zmieszany z pokarmem, gorzej się wchłania).

• ANTYBIOTYKI: zasady stosowania. Jak bezpiecznie i skutecznie przyjmować antybiotyki?

Nie łącz antybiotyku z produktami mlecznymi, preparatami żelaza i wapnia; one również upośledzają wchłanianie leku. W razie wystąpienia biegunki, wysypki skórnej, wymiotów (to najczęstsze działania uboczne) skonsultuj się z lekarzem.

Antybiotyków nie stosuj z własnej inicjatywy. Dotyczy to zwłaszcza tetracyklin i chinolonów, których nie wolno stosować u dzieci.

Nie podawaj leków (zwłaszcza antybiotyków), "bo kiedyś pomogły na podobne dolegliwości", a zostało jeszcze pół butelki z poprzedniej kuracji. Podobne objawy chorobowe mogą być tym razem spowodowane czymś innym. Antybiotyki nie działają przy infekcji wirusowej. Gdy je podasz bez konsultacji z lekarzem, efektem może być tylko dodatkowa choroba, np. grzybica.

Uważaj na niepożądane składniki w lekach i suplementach dla dzieci

Kupujesz leki lub suplementy dla dzieci? Uważnie czytaj ich skład. W probiotykach czy preparatach witaminowych można znaleźć np. olej palmowy. Jeden z popularnych probiotyków dla dzieci oprócz dobroczynnych bakterii zawiera także olej palmowy i to na drugim miejscu w składzie, zaraz po substancji słodzącej.

Podawanie leków przeciwgorączkowych

Najlepsze dla dzieci są preparaty zawierające paracetamol w syropie. Przed 12 rokiem życia nie stosuj aspiryny (przy ospie wietrznej i prawdziwej grypie także) ze względu na możliwość wystąpienia powikłań neurologicznych (zespołu Reye'a). Jako lek przeciwgorączkowy możesz dać leki zawierające ibuprofen lub naproksen. Nie dokładaj paracetamolu do złożonych leków na przeziębienie, aby go nie przedawkować.

• Leki przeciwgorączkowe (na gorączkę) - działanie, dawkowanie

Podawanie leków przeciwuczuleniowych

Inaczej nazywane przeciwhistaminowymi (syropy oraz krople) stosuj wyłącznie po uzgodnieniu z lekarzem i tylko tak długo, jak on zaleci. Prawie wszystkie tego rodzaju specyfiki usypiają, ale to jest ich skutek uboczny, dlatego nie stosuj ich jako środków nasennych; dają później w ciągu dnia nieprzyjemne objawy ospałości i rozdrażnienia. Pamiętaj również, że dość częstym objawem ubocznym zażywania leków przeciwuczuleniowych są zaparcia.

Podawanie syropów na kaszel

Ostrożnie i z rozwagą stosuj u dzieci syropy przeciwkaszlowe. Odstaw je, gdy tylko kaszel stanie się łagodniejszy. Dłuższe ich podawanie utrudni z czasem odkrztuszanie i może stać się źródłem powikłań.

• Co NA KASZEL? Leki z apteki, które łagodzą KASZEL

Podawanie leków na katar

Leków na katar nie stosuj dłużej niż 5-7 dni. Zwykle pod koniec kuracji objawy się nasilają, co skłania do jej przedłużania. Efektem jest zatkany nos i uszkodzenie śluzówek.

• Katar - 7 skutecznych sposobów leczenia kataru

Podawanie sterydów

Nie są to leki stosowane u dzieci często, niemniej jednak maści ze sterydami nie używaj zbyt długo; przy dłuższym podawaniu powodują bowiem zaniki (ubytki) skóry. Nie stosuj ich samodzielnie, np. przy alergiach skórnych.

• STERYDY (steroidy): działanie i skutki uboczne

Podawanie leków przeciwastmatycznych

Wziewne leki mogą przyspieszać czynność serca i wywoływać niepokój u dziecka. Jeżeli tak się stanie, poproś o zmianę specyfiku. Lekarstwa tego typu rozkurczają oskrzela i nie muszą być przyjmowane systematycznie, przez dłuższy czas.

Możesz je doraźnie podać, np. przed spodziewanym wysiłkiem fizycznym dziecka. Jeśli trudno jest ci zsynchronizować wdech z momentem aplikowania specyfiku w aerozolu, poproś o przepisanie syropu.

miesięcznik "Zdrowie"