Wysoki poziom cholesterolu u dziecka: przyczyny, leczenie

Jeszcze do niedawna wysoki poziom cholesterolu u dziecka i spowodowane nim zmiany miażdżycowe były rzadkością. Dziś problem ten dotyczy coraz większej liczby dzieci, a przypadki miażdżycy zdarzają się nawet u kilkulatków. Dlaczego tak się dzieje? Jak uchronić przed wysokim poziomem cholesterolu własne dziecko?

Spis treści

1. Wysoki cholesterol u dziecka: ryzyko zapisane w genach
2. Poziom cholesterolu u dzieci: proste badanie
3. Jak obniżyć cholesterol u dziecka: dieta i ruch
4. Te produkty są szczególnie groźne dla zdrowia!

Wysoki poziom cholesterolu u dzieci przestał był dla lekarzy zaskoczeniem i coraz częściej zlecają jego badanie u najmłodszych. Dlaczego podwyższony cholesterol jest taki groźny?

W katalogu chorób, które najczęściej odbierają życie ludziom po czterdziestce, miażdżyca zajmuje jedno z pierwszych miejsc. Nie jest to coś, co można lekceważyć, miażdżyca jest bowiem przyczyną zawałów serca i udarów, z których powodu umiera co drugi mężczyzna i co trzecia kobieta w sile wieku.

Przeciętnemu rodzicowi nie mieści się więc w głowie to, co niedawno stwierdzili eksperci. U niektórych dzieci już w 2. roku życia w ścianach tętnic zaczynają odkładać się złogi cholesterolu, tworzące tzw. blaszki miażdżycowe, a kilka lat później – jeszcze przed 10. urodzinami – zaczyna rozwijać się miażdżyca.

Wysoki cholesterol u dziecka: ryzyko zapisane w genach

Co prawda, ryzyko wczesnego rozwoju miażdżycy dotyczy przede wszystkim dzieci, które skłonność do podwyższonego poziomu cholesterolu odziedziczyły po przodkach. Można to ocenić gołym okiem, bo u dziecka wokół oczu i w innych miejscach na skórze pojawiają się tzw. kępki żółte, czyli twarde żółtawe grudki, będące niczym innym, jak cholesterolem, który odłożył się pod skórą. Ale winne są nie tylko geny.

Cholesterol u dzieci, podobnie zresztą jak u dorosłych, podnosi brak ruchu i dieta bogata w produkty pochodzenia zwierzęcego: czerwone mięso, podroby, pasztety, parówki, salceson czy żółtka jaj.

Wysoki poziom tego lipidu mają często również dzieci otyłe lub z nadwagą, cierpiące na cukrzycę, mające wysokie ciśnienie krwi, zagrożone tym są też te dzieci, których najbliżsi (dziadkowie lub rodzice) mieli zawał serca albo udar mózgu wcześniej, niż przewidują normy wiekowe, a więc kobiety poniżej 65. roku życia, a mężczyźni poniżej 55. roku życia. Wreszcie czynnikiem ryzyka jest też wysoki poziom całkowitego cholesterolu u rodziców – wysoki, to znaczy powyżej 240 mg/dl.

Poziom cholesterolu u dzieci: proste badanie

Negatywnym następstwom podwyższonego poziomu cholesterolu na szczęście można zapobiegać. Warto zbadać dziecku poziom tego lipidu – u dzieci będących w grupie ryzyka można to robić już od trzeciego roku życia, natomiast u pozostałych – począwszy od dziewiątych urodzin. Pierwszym krokiem jest zawsze wizyta u pediatry, który na podstawie wywiadu rodzinnego oraz tzw. testu punktowego (czyli rodzaju kwestionariusza) oceni, czy dziecko narażone jest na dziedziczną hipercholesterolemię, a następnie zleci odpowiednie badania. Dopiero na podstawie analizy ich wyników można podejmować dalsze działania.

Żeby wynik badania był wiarygodny, powinno być ono przeprowadzone u zdrowego dziecka, najlepiej w godzinach porannych, koniecznie na czczo. Ostatni posiłek można zjeść 12 godzin przed badaniem - np. lekką kolację o 18.00 - może to być kanapka z twarożkiem, ogórkiem czy pomidorem. Z jajek, parówek, żółtego sera, majonezu trzeba zrezygnować.

Jak obniżyć cholesterol u dziecka: dieta i ruch

Poziom cholesterolu u dziecka najbezpieczniej obniżyć za pomocą odpowiednio skomponowanej diety. Dominować w niej powinny tłuszcze roślinne, warzywa, owoce, potrawy bogate w błonnik (np. ciemnoziarniste pieczywo), chude mięso, odtłuszczony nabiał, potrawy z roślin strączkowych.

Ograniczamy za to czerwone mięso (wystarczy podawać je dwa, trzy razy w miesiącu), a także tłuste sery, śmietanę, podroby czy parówki, produkty bogate w tłuszcze trans (zawierają je m.in. przekąski typu fast food, chipsy, krakersy, wyroby cukiernicze typu herbatniki, ciastka) oraz biały cukier. Poziom cholesterolu można również zmniejszyć poprzez aktywność fizyczną, dlatego warto zachęcać pociechę do uprawiania sportu.

Te produkty są szczególnie groźne dla zdrowia!

miesięcznik "Zdrowie"

Katarzyna Hubicz

Konsultacja: Hanna Orłowska