Rehabilitacja dzieci: jest wiele metod

Rehabilitacja zarówno w Polsce, jak i na świecie stoi na coraz wyższym poziomie. Ośrodki rehabilitacyjne z roku na rok unowocześniają swoje metody rehabilitacji niemowląt i dzieci. Metody rehabilitacji stają się coraz bardziej skuteczne.

Wiele dzieci musi być objętych rehabilitacją już od pierwszych dni swojego życia. Nie każdy mały pacjent jest w stanie samodzielnie nauczyć się poprawnych wzorców ruchowych, niezwykle przydatna okazuje się więc pomoc fizjoterapeutów, którzy mają bogatą wiedzę i właściwe podejście do pacjenta.

Terapie dla dzieci

Lata 40. XX wieku przyniosły przełom w rehabilitacji dzieci i niemowląt, ponieważ opracowana wówczas metoda NDT-Bobath dała nadzieję na normalną przyszłość dla milionów maluchów. Im wcześniej rozpoczęta terapia, tym większe szanse powodzenia. Fizjoterapeuci uczą rodziców, jak powinna wyglądać opieka nad dzieckiem. Pokazują, jak należy je karmić, przewijać, jak się z nim bawić. Wszystko dopasowane jest do rytmu biologicznego dziecka, a to z kolei znacznie ułatwia naukę prawidłowych wzorców ruchu. Rodzaj i tempo ćwiczeń jest dostosowane do potrzeb dziecka, a celem terapii jest wypracowanie u niego umiejętności przyjmowania i utrzymywania prawidłowej postawy ciała. Indywidualne podejście do każdego małego pacjenta daje możliwość oceny sprawności dziecka, przy uwzględnieniu jego potrzeb psychologicznych. Dużym plusem metody NDT-Bobath jest możliwość leczenia również starszych pacjentów.

Terapia z wykorzystaniem kostiumów rehabilitacyjnych

Lata 90. XX wieku przyniosły kolejny przełom w rehabilitacji. Pomysł i idea powstały w Związku Radzieckim w okresie rozwoju astronautyki i długotrwałych lotów kosmicznych. Pierwszy prototypowy kostium nosił nazwę Pingwin. Kostium został stworzony, aby przeciwdziałać negatywnym efektom warunków zmniejszonej grawitacji (atrofia mięśniowa, osteoporoza), na które byli narażeni kosmonauci spędzający dłuższy czas w kosmosie. W latach dziewięćdziesiątych kostium był używany u dzieci z chorobami układu nerwowo-ruchowego.
W roku 1997 w Stanach Zjednoczonych został przedstawiony projekt kostiumu rehabilitacyjnego TheraSuit, który miał za zadanie ułatwiać rehabilitację dzieci z porażeniem mózgowym. Pięć lat później projekt został zrealizowany i wprowadzony na światowy rynek. Metoda TheraSuit ma zastosowanie w przypadku pacjentów, którzy ukończyli 2,5 roku. Ma ona na celu zwiększenie siły fizycznej i wypracowanie prawidłowych wzorców ruchu u pacjentów ze schorzeniami neurologicznymi, ortopedycznymi oraz po urazach narządu ruchu. Praca w kombinezonie ma także na celu nauczenie pacjenta samodzielności w wykonywaniu codziennych czynności. Badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych pokazują, że rehabilitacja w kombinezonie Thera-Suit daje szybsze efekty w porównaniu do tradycyjnych metod terapii. Kostiumy TheraSuit pomagają pacjentowi lepiej „czuć” własne ciało. Osoba mająca na sobie kombinezon TheraSuit wie, jak daleko musi wyciągnąć rękę, aby chwycić konkretną rzecz, wie, jak należy postawić stopę, aby stanąć na murku – innymi słowy, ma świadomość własnego ciała. Rehabilitacja w kombinezonie wpływa na poprawę pracy całego układu nerwowego, stymuluje mózg i przywraca prawidłową postawę ciała. Kombinezon TheraSuit nie stanowi terapii sam w sobie, jest niezwykle efektywnym narzędziem, ale wymaga odpowiedniego zastosowania. Niezbędna jest więc szeroka wiedza fizjoterapeutów z zakresu innych metod rehabilitacyjnych. Podczas terapii w kombinezonie TheraSuit stosuje się zwykle takie metody, jak PNF, NDT-Bobath, Terapię Manualną, Kinesiotaping, TheraBand, Integrację Sensoryczną i wiele innych.

Integracja sensoryczna

Człowiek posiada 5 zmysłów: smaku, dotyku, węchu, słuchu i wzroku. W życiu codziennym bardzo istotna jest umiejętność przetwarzania i integrowania informacji płynących ze wszystkich pięciu narządów zmysłu. Jeśli dziecko zbyt silnie lub zbyt słabo reaguje np. na dźwięki, jeśli nie potrafi odpowiednio utrzymać długopisu, używać sztućców, niechętnie dotyka niektórych faktur lub ma problemy z koncentracją, możliwe, że cierpi ono na zaburzenia integracji sensorycznej.
Terapia Integracji Sensorycznej ma zazwyczaj charakter zabawy poprzez naukę. Zajęcia tą metodą sprawiają dziecku przyjemność, choć mały pacjent musi też włożyć w wykonywane przez siebie zadania nieco wysiłku. W czasie zajęć wykorzystywane są rozmaite pomoce terapeutyczne, takie jak: huśtawki, równoważnie, platformy, uprzęże, deskorolki i wiele innych. Dzięki terapii Integracji Sensorycznej poprawia się m.in. koncentracja i uwaga dziecka. Poza tym wyostrzają się również jego zdolności wzrokowe i słuchowe. Mały pacjent zyskuje również większą samoświadomość i poczucie własnej wartości.

Terapia przy pomocy muzyki

Jedną z równie ciekawych form terapii jest metoda prof. Tomatisa. To terapia polegająca na wykorzystaniu zmodyfikowanej komputerowo muzyki (zazwyczaj klasycznej), której słuchanie poprawia pracę mózgu i wpływa pozytywnie na wszystkie funkcje poznawcze: pamięć, uwagę, koncentrację, zdolności komunikacyjne, a także stabilność emocjonalną. Pacjent w trakcie słuchania muzyki może spać, bawić się czy rysować – dzięki czemu czuje się zrelaksowany i wyciszony. Terapia prof. Tomatisa pomaga również w nauce języków obcych.