ODWODNIENIE u dzieci - przyczyny, objawy, zapobieganie

Latem, kiedy dzieci dużo czasu spędzają na dworze, przejęte zabawą rzadko sięgają po coś do picia, dlatego o tej porze roku częściej dochodzi do odwodnienia. Gdy podejrzewasz u swojego dziecka odwodnienie, jak najszybciej skontaktuj się z pediatrą. Jeśli stan dziecka okaże się poważny, konieczny będzie pobyt w szpitalu.

Spis treści

1. Objawy odwodnienia
2. Czy odwodnienie organizmu jest groźne dla zdrowia?
3. Zapobieganie odwodnieniu u dzieci
4. Stan alarmowy

Odwodnienie kojarzy się najczęściej z biegunką i wymiotami. Ale woda z organizmu ucieka również w inny sposób. Dziecko traci ją z moczem i podczas oddychania, a także gdy obficie się poci. Tak właśnie jest latem, kiedy dzieci sporo czasu spędzają na dworze. Zaabsorbowane zabawą rzadko z własnej woli sięgają po coś do picia. To dlatego latem częściej dochodzi do odwodnienia, chociaż dziecko wcale nie jest chore.

Objawy odwodnienia

Według encyklopedycznej definicji odwodnienie jest to stan, w którym zawartość wody w organizmie spada poniżej wartości niezbędnej do jego prawidłowego funkcjonowania. Dochodzi do niego, gdy utrata wody wyniesie co najmniej 2 proc. ciężaru ciała. Innymi słowy – jeśli dziecko waży 20 kg, by zaczęło się odwadniać, musi stracić minimum 400 ml wody. Początkowa faza odwodnienia przebiega bez wyraźnych objawów. Gdy ubytek wody wynosi 2 proc. masy ciała, dziecko zaczyna odczuwać silne pragnienie. Ubytek wody w granicach 2–4 proc. daje o sobie znać zawrotami głowy, uczuciem osłabienia, zmniejszona jest również ilość oddawanego moczu. Dziecko może mieć wówczas zapadnięte oczy, suchy język i usta oraz kłopoty z mówieniem, a jego skóra traci na elastyczności (uszczypnięta i puszczona bardzo powoli wraca do poprzedniego stanu).

Czy odwodnienie organizmu jest groźne dla zdrowia?

Zapobieganie odwodnieniu u dzieci

U zdrowych dzieci zazwyczaj nie dochodzi do sytuacji najgroźniejszej, gdy ubytek wody sięga 10–15 proc. (wówczas pojawiają się zaburzenia świadomości, drgawki, dziecko nie może mówić i traci przytomność). Tym niemniej warto zadbać o to, aby nie dopuścić również do mniejszej utraty wody. Jedynym sposobem na to jest pilnowanie, żeby dziecko wypijało dziennie odpowiednią ilość płynów. Według zaleceń żywieniowych powinno to być 100 ml na każdy z pierwszych dziesięciu kilogramów ciała, 50 ml na każdy z kolejnych dziesięciu i 20 ml na każdy kilogram powyżej 20 kg. Pięciolatek ważący 25 kg powinien dziennie dostawać 1,6 litra płynów (więcej, gdy dziecko jest aktywne). Na te ilość składa się zarówno woda znajdująca się w zupie czy owocach, jak i wszystko to, co dziecko dostaje do picia. Napojem, który będzie dla twojej pociechy najbardziej wartościowy, jest niegazowana niskozmineralizowana woda mineralna. Dobrą propozycją są również:

• Mleko acydofilne. Ma lekko kwaskowy smak, zawiera żywe kultury bakterii probiotycznych. Regularnie pite pomaga wzmocnić odporność.
• Soki owocowe i warzywne. Możesz wycisnąć je sama, np. z marchewki, jabłek albo pomarańczy, lub kupić (lepsze są bez dodatku cukru).
• Nektary. To napoje zawierające sok z dodatkiem wody oraz cukru. Kupując nektar, zwróć uwagę, czy nie zawiera konserwantów, sztucznych aromatów i barwników.
• Woda z domowym syropem lub sokiem. Syropy z owoców sezonowych – malin, jabłek, wiśni – możesz robić w sokowniku. Przed wypiciem trzeba je rozcieńczyć wodą.

Stan alarmowy

Gdy podejrzewasz odwodnienie, jak najszybciej skontaktuj się z pediatrą. Jeśli stan dziecka okaże się poważny, konieczny będzie pobyt w szpitalu. W pozostałych przypadkach zwykle wystarcza częste podawanie niewielkich ilości wody bądź – na zalecenie lekarza – płynu nawadniającego, który uzupełni poziom składników mineralnych utraconych razem z wodą. W aptekach bez recepty można kupić np. Orsalit, a także Dicodral Liquido, gotowy do spożycia płyn o smaku pomarańczowym.

miesięcznik "Zdrowie"

Katarzyna Hubicz