Nieprawidłowe ciśnienie u dziecka? [Porada eksperta]

Moja córka ma 4 lata. Na bilansie czterolatka okazało się, że ma za wysokie ciśnienie 110/90. Chciałabym się dowiedzieć jakie jest prawidłowe ciśnienie i co może oznaczać takie podwyższone?

Witam. Pomiar ciśnienia u małego dziecka jest trudnym zagadnieniem, a zagadnienie norm nie da się skomentować przytoczeniem jednej wartości. Wynika to z faktu, że dzieci rozwijają się w różnym tempie i pojęcie normy w tym wieku jest dość szerokie. Dla zgodnej z zasadami szerszych norm rozwoju dziecka oceny parametrów stosuje się tzw. siatki centylowe. Za normy uważa się dane mieszczące się pomiędzy 3 a 97 centylem. Za pomocą siatki ocenia się między innymi wzrost, wagę, obwód głowy – być może widziała pani w gabinecie pediatry krzywe umieszczone na siatce, dzięki którym można odczytać na którym centylu jest dany parametr. Od pewnego czasu dysponujemy także siatką centylową dla wartości ciśnienia u małych dzieci. Opracowano je na podstawie pomiarów ciśnienia u małych dzieci. W literaturze fachowej uważa się, że jeżeli ciśnienie u dziecka przekracza 90 centyl to jest zwiększone ryzyko rozwoju nadciśnienia w wieku dorosłym. W przypadku dziewczynki w wieku lat 4 wartości ciśnienia odpowiadające 90 centylowi to 111/68. Taki więc w przypadku córeczki ciśnienie skurczowej jest nieco poniżej 90 centyla, natomiast ciśnienie rozkurczowe przekracza 90 centyl. Trzeba tu zaznaczyć, że pomiar ciśnienia rozkurczowego (wbrew pozorom, które mogą płynąć z obserwacji samego pomiaru) jest zagadnieniem dość skomplikowanym i w literaturze specjalistycznej jest wiele na ten temat rozważań. Gdy badamy ciśnienie to słyszymy tony w słuchawce mające różną głośność. Jest 5 faz tych tonów. Faza IV to ściszenie tonów, a faza V to całkowite znikniecie tych tonów. Niektórzy eksperci uważają IV fazę za odpowiadającą ciśnieniu rozkurczowemu, inni fazę V czyli całkowite zniknięcie tonów. Ponieważ tony pomiędzy fazą IV a V są bardzo ciche niekiedy trudno jest dokładnie ocenić czy ma miejsce faza V – np. gdy jest hałas podczas badania, gdy dziecko płacze. Dokładna ocena tonów jest możliwa gdy do pomiaru używa się aparatu rtęciowego. Gdy używa się do pomiaru aparatu elektronicznego to ma miejsce jeszcze inna sytuacja – otóż wartość ciśnienia rozkurczowego jest wtedy automatycznie wyliczana przez aparat na podstawie wzoru. Nie wszystkie wzory są dostatecznie dokładne i nie zawsze należycie odzwierciedlają to co w organizmie osoby badanej ma miejsce. Wiarygodny aparat do pomiaru ciśnienia powinien mieć walidację odpowiedniego komitetu naukowego. Tak wiec w przypadku córeczki powinno być dalej wykonywane pomiary ciśnienia krwi – ważne jest stosowanie odpowiedniego sprzętu pomiarowego oraz odpowiednia staranność podczas badania. Nie każde dziecko, które w dzieciństwie miało stwierdzone podwyższone ciśnienie podczas badania kontrolnego, musi w wieku dorosłym rozwinąć nadciśnienie. Rozwojowi nadciśnienia sprzyja współistnienie nadwagi oraz dieta bogata w jon sodowy. Powinna pani kształtować u córeczki nawyki zdrowego żywienia, całkowitego unikania słonych przekąsek typu – solona prażona kukurydza, chipsy, krakersy, słone paluszki. Jeżeli u dziecka stwierdza się podwyższone ciśnienie, a w rodzinie występuje nadciśnienie u rodziców lub dziadków, to również zwiększa ryzyko rozwoju nadciśnienia w wieku dorosłym. Ważnym okresem do czuwania nad ciśnieniem dziecka jest okres dojrzewania, bowiem w tym czasie często ujawnia się nadciśnienie tętnicze występujące rodzinnie. Pozdrawiam, Dr n. med. Krystyna Knypl