Kolka niemowlęca - jakie są jej przyczyny? Dowiedz się, jak pomóc niemowlęciu

Weryfikacja

Autor: Dominika Wilk

Kolka niemowlęca potrafi trwać nawet kilka miesięcy. Towarzyszą jej przede wszystkim donośny płacz dziecka i podkurczanie nóżek. Ponieważ dolegliwości są wyjątkowo uciążliwe zarówno dla samego dziecka, które cierpi, jak i dla rodziców, którzy wkładają wiele wysiłku w to, by ulżyć malcowi, warto poznać sposoby, które pomogą radzić sobie z tą dolegliwością.

Kolka niemowlęca to zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, które pojawiają się między 3. a 5. miesiącem życia. Przyczyny powstania kolki są często nieznane i trudno trafić na właściwą powód ich pojawienia się.

Spis treści

1. Czym jest kolka niemowlęca?
2. Kolka niemowlęca – objawy
3. Kolka niemowlęca – przyczyny
4. Sposoby leczenia kolki niemowlęcej

Czym jest kolka niemowlęca?

Aby można było mówić o kolce niemowlęcej, trzeba potwierdzić, że u dziecka pojawia się nieuzasadniony płacz powiązany z bólami brzuszka, który trwa przynajmniej 3 godziny, powtarza się 3 razy w ciągu tygodnia i trwa co najmniej 3 tygodnie.

U 2/3 dzieci kolka niemowlęca kończy się w 3. miesiącu życia. U pozostałych – po ukończeniu 4 miesiąca.

Przy podejrzeniu kolki niemowlęcej warto zwrócić uwagę na czas jej rozpoczęcia. Jeśli nieuzasadniony płacz, czy bóle brzuszka zaczęły się przed ukończeniem przez dziecko 3. tygodnia życia, przyczyną dolegliwości nie będzie kolka, lecz inne schorzenia, które powinny być zdiagnozowane przez lekarza.

Kolka niemowlęca – objawy

Najbardziej charakterystyczne objawy kolki niemowlęcej to bardzo intensywny i donośny płacz (o wiele mocniejszy niż zwykle), a także:

• podkurczanie przez dziecko nóżek,
• zaciskanie piąstek,
• zwiększenie twardości brzuszka,
• wzdęcie,
• sztywnienie rączek.

Jest to taki rodzaj płaczu, który trudno wyciszyć poprzez zwykłe kołysanie, czy głaskanie maluszka.

To, co jest ważne podkreślenia przy kolce niemowlęcej to fakt, że jej obecność nie przeszkadza we właściwym rozwoju dziecka, czy przybieraniu przez niego na wadze.

W momencie, gdy dziecko odmawia jedzenia, nie nabiera nowych kilogramów, ma biegunkę, wymiotuje, mamy do czynienia z inną dolegliwością niż kolka.

Kolka niemowlęca – przyczyny

Etiologia kolki niemowlęcej nie jest jednoznacznie określona. Czasem trudno namierzyć konkretną przyczynę i dziecko samo w między czasie „wyrasta” z tej przykrej dolegliwości. Jednakże istnieje kilka możliwych przyczyn, które mogą powodować zwiększone ryzyko wystąpienia kolki i po eliminacji których następuje duża poprawa lub całkowita likwidacja bólu.

Najczęściej za pojawienie się kolki niemowlęcej obwinia się:

• nietolerancję laktozy,
• alergię,
• dysbiozę jelit,
• dyschezję niemowlęcą,
• niedojrzałość jelit.

Nietolerancja laktozy

Nietolerancja laktozy (czyli cukru mlecznego, który znajduje się w mleku wszystkich ssaków) związana jest zazwyczaj z nadmiernym przyjmowaniem przez dziecko mleka, w stosunku do tego, ile jego jelita mogą wytworzyć enzymu rozkładającego laktozę.

Na rąbkach szczoteczkowych kosmków jelitowych wytwarzany jest enzym laktaza, który umożliwia rozbicie laktozy na mniejsze cząsteczki, dzięki czemu może być ona prawidłowo wchłonięta przez jelita do krwiobiegu.

Gdy enzymu jest zbyt mało, lub laktozy jest zbyt dużo, wówczas jej część nie zostaje wchłonięta, pozostaje w świetle jelita, gdzie staje się pożywką dla bakterii. Produktem ubocznym tej sytuacji są gazy i wzdęcia. Ponadto laktoza prowadzi do wzrostu ciśnienia osmotycznego treści znajdującej się w jelitach, co jest powodem luźnych stolców, czy biegunek.

Dysbioza jelit

Dysbioza jelit – wynika z kolonizacji jelit niewłaściwą florą bakteryjną. Może to być wynik np. cesarskiego cięcia, gdzie pierwsze bakterie pobiera dziecko od lekarzy, czy z narzędzi chirurgicznych, a nie od matki.

Dysbioza może też być skutkiem antybiotykoterapii, czy zbyt długiego przebywania dziecka w szpitalu np. w wyniku żółtaczki. Jeśli dojdzie do dysbiozy jelit, zarówno gazy dziecka, jak i jego stolec mają nieprzyjemny zapach, który wynika z produkcji siarkowodoru.

Dyschezja niemowlęca

Dyschezja niemowlęca – to zaburzenia zachodzące pomiędzy perystaltyką jelit a pracą zwieracza odbytu. Konsekwencją tego jest sytuacja, gdzie dziecko chce zrobić kupę, ale zwieracz odbytu jest tak zaciśnięty, że jest to niewykonalne. Niemożność oddania stolca przy uczuciu, że chce się go zrobić, powoduje ból oraz zrozumiały płacz dziecka, który ustaje dopiero po zrobieniu przez dziecko kupki.

Alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa – to kolejna przyczyna kolek. Jest ona nieadekwatną odpowiedzią układu immunologicznego na dany składnik pożywienia. Występuje u 6-8 % dzieci.

U niemowląt jest to zwykle alergia na białka mleka krowiego. Jej przejawem są nie tylko dolegliwości od strony układu pokarmowego, ale również symptomy skórne, czy też ze strony układu oddechowego. Zwykle przy alergii nie ma ulgi przy zrobieniu kupki, albowiem jelita nadal są chore.

Niedojrzałość jelit

Niedojrzałość jelit – to również czynnik sprzyjający kolce niemowlęcej. Jest powiązany z niedojrzałością układu nerwowego, kiedy najmniejsze wzdęcie, napieranie gazów na ścianki jelita, powoduje silny sygnał bodźcowy przesyłany do mózgu, który odbierany jest jako mocny ból.

W wyniku tego typu informacji docierających do mózgu, dziecko płacze, gdyż czuje dyskomfort. Poza tym kolka niemowlęca powstaje na skutek nieskoordynowania perystaltyki jelit oraz nieprawidłowego wydzielania jeszcze wszystkich enzymów trawiennych.

Sposoby leczenia kolki niemowlęcej

Jeżeli znamy przyczynę kolki niemowlęcej, to leczenie powinno być celowane właśnie na nią. Na przykład przy nietolerancji laktozy powinno się podawać enzym o nazwie laktaza. Przy alergii na białka mleka krowiego, w diecie matki karmiącej należy wykluczyć produkty na bazie tego mleka, a przy karmieniu sztucznym niemowlęcia, należy przejść na mieszanki mlekozastępcze.

Przy niedojrzałości układu pokarmowego, kiedy w jelitach zbiera się zbyt wiele gazów, powinno się podać preparaty wspomagające usuwanie pęcherzyków powietrza z jelit lub po prostu wodę koperkową. Te leki działają typowo objawowo i dzięki nim można zmniejszyć dolegliwości bólowe dziecka, bo jelita są mniej rozepchnięte przez gazy.

Popularnymi lekami przy kolce, zwłaszcza gdy podejrzewa się dysbiozę jelit, są z kolei probiotyki. Jak podają niektóre badania, najlepiej przy kolce niemowlęcej sprawdza się szczep bakterii Lactobacillus reuteri.

Pozostałymi sposobami na zmniejszenie nieprzyjemnych dolegliwości u dziecka są: masaż brzuszka, nagrzewanie brzucha termoforem (z delikatnie ciepłą ale nie gorącą wodą), a także kojenie płaczu dziecka poprzez tulenie go, noszenie na rękach lub emitowanie uspokajających dźwięków tzw. białego szumu (może to być dźwięk suszarki do włosów lub uruchomiona specjalna aplikacja z tego typu dźwiękami dostępna na telefonie).

Dominika Wilk