Jak chronić dziecko przed upałem?

Małe dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe działanie słońca i skutki upału. Długie przebywanie na słońcu i w wysokiej temperaturze powoduje problemy ze skórą - zapalenie skóry, potówki, odparzenia czy poparzenia słoneczne a nawet udar cieplny. Jak chronić dziecko przed słońcem i upałem oraz co robić, gdy pojawiają się problemy?

Spis treści

1. Potówki, czyli zaczerwieniona skóra
2. Zapalenie skóry i świąd
3. Poparzenia skóry na słońcu

O tym, jak ważna jest ochrona dziecka przed słońcem i upałem, nie trzeba nikogo przekonywać. W pierwszych latach życia mechanizm termoregulacji nie jest jeszcze w pełni sprawny - to dlatego najmłodsi są szczególnie narażenie na udar słoneczny i przegrzanie. Poza tym małe dzieci mają bardzo delikatną skórę, zwykle z tendencją do przesuszania się, gdyż bariera lipidowa naskórka, która chroni przed wysuszeniem, nie jest jeszcze dobrze rozwinięta. Latem, gdy na dworze jest gorąco, mogą się nasilać problemy ze skórą - skóra się wysusza, swędzi, częściej zdarzają się odparzenia czy potówki.

Potówki, czyli zaczerwieniona skóra

To drobne, czerwone grudki wielkości łebka od szpilki, rozsiane na zaczerwienionej skórze dziecka. Potówki są efektem przegrzania się i pocenia dziecka. Najczęściej pojawiają się na skórze osłoniętej ubrankiem – na pleckach, piersiach, w fałdach szyi, w okolicach krocza, najrzadziej zaś na nóżkach. Na niektórych potówkach tworzą się drobniutkie pęcherzyki, które pękają – wysychając, robią się ciemniejsze.

Potówkom można zapobiegać, unikając przegrzewania dziecka. Dziecko powinno być ubrane odpowiednio do pogody – jeśli jest gorąco, wystarczy pieluszka i body, nie ma potrzeby zakładania śpiochów czy kaftanika. Potówki nie są groźne, ale gdy się pojawią, warto przez kilka dni kąpać dziecko w wodzie z dodatkiem naparu z rumianku, bo ma on właściwości dezynfekujące i przeciwzapalne. Zamiast rumianku można wykorzystać nadmanganian potasu (woda powinna być lekko różowa).

Skórę można pielęgnować w zwykły sposób, chyba że wysypka zamiast zniknąć, rozszerza się – wtedy krem mógłby podrażnić skórę. W takim przypadku możesz smarować skórę dziecka kremem zawierającym cynk (jest w większości kosmetyków zapobiegających odparzeniom) albo skontaktować się z dermatologiem, który zaleci odpowiednie leczenie.

Zapalenie skóry i świąd

Noworodki, niemowlaki, a często i nieco starsze dzieci zwykle mają skórę z tendencją do przesuszania się, gdyż bariera lipidowa naskórka, która chroni przed wysuszeniem, nie jest jeszcze dobrze rozwinięta. Ten problem pojawia się – albo nasila – w upalne dni, gdy na dworze jest sucho. Jeśli czujesz, że skóra dziecka jest szorstka, przede wszystkim zmień sposób pielęgnacji. Nie rezygnuj z kąpieli, ale zamiast mydła (które zmienia odczyn skóry na zasadowy i wysusza ją) używaj leczniczej kostki myjącej, olejku lub nawilżającego żelu (są w aptekach).

Do wody wlej kilka kropel oliwki dla dzieci, specjalnego natłuszczającego olejku czy żelu bądź emulsji zawierającej ciekłą parafinę czy olej sojowy – dzięki temu skóra dziecka po kąpieli nie będzie sucha. Pamiętaj, że kąpiel niemowlęcia powinna być krótka (ok. 5 minut), a woda powinna mieć letnią temperaturę (ok. 27-30 stopni).

Po wyjęciu dziecka z wody nie trzyj skóry ręcznikiem, by nie spowodować podrażnień, tylko delikatnie ją osusz. Potem nasmaruj dziecko kremem lub balsamem do skóry bardzo suchej lub atopowej, który uszczelnia barierę lipidową i w ten sposób nie dopuszcza do dalszej utraty wody (w razie potrzeby możesz używać kremu 2-3 razy dziennie). Kosmetyk nie powinien zawierać barwników ani środków zapachowych.

By nawilżyć skórę "od środka", podczas upałów częściej przystawiaj dziecko do piersi, a jeśli karmisz butelką, dawaj dziecku dużo pić (najlepsza jest woda niskozmineralizowana albo soczki dla niemowląt). Jeśli skóra łuszczy się i jest zaczerwieniona, może to być znak, że maluch ma skłonności do atopii. Wówczas konieczna będzie wizyta u pediatry albo alergologa, który zaleci odpowiedni sposób postępowania, i całkowita wymiana kosmetyków na bezpieczniejsze dla dziecka z alergią skórną. W kremach dla atopików powinny się znaleźć nie tylko składniki odbudowujące barierę lipidową, ale również substancje łagodzące zapalenie i świąd. Każda firma stosuje inne kompozycje składników, dlatego przed zakupem warto dokładnie czytać ulotkę albo informacje na opakowaniu.

Poparzenia skóry na słońcu

Dzieci nie wolno opalać, a przed wyjściem na dwór skórę dziecka trzeba posmarować grubą warstwą kremu przeciwsłonecznego o faktorze co najmniej SPF 30, a najlepiej o faktorze SPF50+. Ale jeśli po powrocie ze spaceru albo plaży zauważysz, że skóra malca zaróżowiła się od słońca:

• połóż dziecko w chłodnym pokoju i podaj mu coś do picia
• skórę nasmaruj balsamem dla dzieci przeznaczonym do stosowania po plażowaniu albo łagodzącą pianką z propolisem, alantoiną, gliceryną i d-pantenolem.

Zamiast kosmetyku możesz użyć zsiadłego mleka lub serwatki. Jeśli skóra dziecka jest mocno czerwona, a maluch ma wysoką temperaturę i płacze, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. Do chwili przyjazdu pediatry okładaj dziecko gazą albo ręcznikiem zmoczonym w chłodnej wodzie. Gorączkę obniży również lekko ciepła kąpiel – zanurz dziecko w wodzie o temperaturze 36-37ºC i przytrzymaj w niej około 5 minut.

miesięcznik "M jak mama"

Katarzyna Hubicz

Konsultacja: Beata Nalewajek Centrum Medyczne Enel-Med