Gorączka u dziecka - objawy. Kiedy i jak obniżać gorączkę u dziecka?

Gorączka u dziecka często pojawia się nagle i szybko rośnie. Dlatego, gdy zauważysz jej objawy, zacznij regularnie mierzyć dziecku temperaturę. Ponieważ wysoka gorączka u najmłodszych może być bardzo niebezpieczna. Sprawdź, kiedy i jak należy obniżyć gorączkę u dziecka. Co robić z rozpalonym dzieckiem?

Spis treści

1. Gorączka u dziecka - co to jest? 
2. Gorączka u dziecka - objawy
3. Gorączka u dziecka - możliwe przyczyny
4. Gorączka u dziecka - jak właściwie zmierzyć temperaturę?
5. Gorączka u dziecka - kiedy do lekarza?
6. Gorączka u dziecka - kiedy i jak ją obniżyć?

Gorączka u dziecka - co to jest? 

Gorączka u dziecka może pojawić się zarówno z powodu ząbkowania czy zwykłego przeziębienia jak i być objawem bardzo groźnej choroby. Dlatego zawsze, gdy dziecko ma wysoką gorączkę, należy skonsultować się z lekarzem.

• Temperatura między 37,2°C a 38,0°C to stan podgorączkowy wymagający obserwacji dziecka
• Temperatura między 38,0°C a 38,5°C to umiarkowana gorączka, przy której należy dziecko ochłodzić i/lub podać lek przeciwgorączkowy.
• Temperatura powyżej 38,5°C to wysoka gorączka, wymagająca podania leków przeciwgorączkowych i intensywnego jej obniżenia.
• Temperatura powyżej 40°C wymaga bardzo pilnej pomocy lekarskiej. 

Gorączka u dziecka - objawy

Jakie objawy daje gorączka u dziecka? O tym, że maluchowi trzeba zmierzyć temperaturę, bo najprawdopodobniej jest ona podwyższona, mogą świadczyć:

• zarumienienie (rumień);
• lepka, spocona skóra;
• płacz (niepokój);
• uczucie zmęczenia, apatia;
• bóle głowy lub/i mięśni, kości, brzucha;
• suchość śluzówek;
• drgawki gorączkowe.

Gorączka u dziecka - możliwe przyczyny

Do najczęstszych przyczyn gorączki u dzieci i niemowląt należą:

• trzydniówka;
• zapalenie ucha;
• infekcje jelitowo–żołądkowe, za które najczęściej odpowiadają rotawirusy.

Inne możliwe przyczyny gorączki u dzieci i niemowląt to:

• przeziębienie;
• zapalenie migdałków;
• zapaleniu pęcherza moczowego;
• choroby zakaźne wieku dziecięcego: odra, świnka, różyczka, ospa wietrzna.

Meningokoki, pneumokoki i rotawirusy są szczególnie groźne dla małych dzieci. Meningokoki to bakterie, które powodują inwazyjną chorobę meningokokową, przebiegającą jako sepsa lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Równie groźne są pneumokoki, czyli dwoinka zapalenia płuc. Pneumokoki mogą wywołać wiele schorzeń. Do najczęstszych zakażeń, nazywanych inwazyjnymi należą:

• ostre zapalenie płuc;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• zakażenie krwi (bakteriemia);
• uogólnione zakażenie krwi (posocznica, tzw. sepsa).

Rotawirusy to także bardzo groźne patogeny, które wywołują ostrą, wodnistą biegunkę (oddawaną nawet kilkanaście razy dziennie), wysoką gorączkę (sięgającą nawet 40 st. C) i infekcje górnych dróg oddechowych.

Gorączka może też pojawić się w okresie szczepień obowiązkowych (razem z innymi objawami, takimi jak: zaczerwienie lub obrzęk w miejscu ukłucia, niepokój, senność) oraz ząbkowania.

Gorączka u dziecka - jak właściwie zmierzyć temperaturę?

Temperaturę można zmierzyć dziecku na kilka sposobów:

• w jamie ustnej - należy poczekać pół godziny od ostatniego posiłku lub wypicia napoju przez dziecko oraz upewnić się, że dziecko będzie w stanie wystarczająco długo przytrzymać termometr, nie otwierając ust (będzie to trudne przy silnym zatkaniu nosa i nasilonym kaszlu); w przypadku bardzo małych dzieci dobrym sposobem może okazać się termometr w smoczku, który w silikonowej części ma czujniki, a w tarczy – wyświetlacz;
• w uchu - termometry douszne na podczerwień są bardzo wygodne; wsuwa się je do ucha dziecka – wynik pokazuje się po sekundzie i jest bardzo dokładny, gdyż błona bębenkowa ma identyczną ciepłotę, co ośrodek termoregulacji w mózgu;
• w odbytnicy – u małych dzieci jest to najpewniejszy sposób pomiaru ciepłoty ciała;
• pod pachami – pomiary te, choć wygodne i mniej krępujące dla dziecka, są mniej dokładne niż pomiary w ustach i odbytnicy.

Uwaga: lekarze odradzają termometry paskowe, przykładane do czoła – służą one wyłącznie do określania przybliżonej ciepłoty ciała i nie dają gwarancji prawidłowego pomiaru. Przed użyciem nowego termometru należy uważnie zapoznać się z instrukcją jego użytkowania, aby pomiar był wykonany prawidłowo.

Gorączka u dziecka - kiedy do lekarza?

Odpowiedź nie jest prosta, gdyż zależy od wieku dziecka i objawów towarzyszących. Na pewno pilnej konsultacji wymaga gorączkujący noworodek czy niemowlę. Starsze niemowlęta i małe dzieci powinien zbadać lekarz, gdy gorączce towarzyszą inne, niepokojące objawy, takie jak:

• całkowita odmowa jedzenia i picia;
• duszność;
• kaszel;
• wymioty;
• ostra biegunka;
• apatia;
• znaczne pobudzenie;
• przeczulica;
• silny ból głowy;
• zaburzenia świadomości.

Natomiast sama gorączka lub gorączka z łagodnymi objawami kataralnymi, trwająca nie dłużej, niż trzy dni może być obniżana bez konsultacji lekarskiej.

Gorączka u dziecka - kiedy i jak ją obniżyć?

Zdaniem większości lekarzy, gorączkę u dziecka należy zacząć obniżać, gdy przekroczy 38,5º C, by nie dopuścić do wystąpienia drgawek gorączkowych.

Leki przeciwgorączkowe dla dzieci

W przypadku gorączki u dzieci podaje się leki zawierające paracetamol lub ibuprofen, przy czym należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza oraz producenta preparatu. Są one dostępne w formie syropów i czopków. Dzieciom do 12. roku życia nie podaje się aspiryny ze względu na możliwość wystąpienia zespołu Reye'a.

Domowe sposoby na obniżenie gorączki u dzieci

Najskuteczniejsza w obniżaniu temperatury jest chłodna (ale nigdy zimna) woda. Można robić chłodne okłady na czoło i/lub nogi, przy czym należy je dość często zmieniać, albo zanurzyć dziecko w wodzie o temperaturze o 2 stopnie niższej niż temperatura jego ciała.

Agnieszka Paculanka