ANTYBIOTYK dla niemowlaka - jak podawać, by nie wywoływał niepożądanych skutków

Antybiotyki dla niemowlaka to często jedyny sposób na szybki powrót do zdrowia. Jak każdy lek, mają jednak działania uboczne - biegunki czy brak apetytu. W jaki sposób podawać dziecku antybiotyk, by działał skutecznie, a przy tym nie wywoływał niepożądanych skutków? Jak podczas kuracji antybiotykowej opiekować się dzieckiem? Czy podawać mu probiotyki i witaminy?

Spis treści

1. Leczenie antybiotykami: osłona flory bakteryjnej
2. Leczenie antybiotykami: sprzyjające warunki
3. Leczenie antybiotykami nie wyklucza kąpieli
4. Leczenie antybiotykami wpływa na apetyt dziecka

Kiedy antybiotyki dla niemowlaka są konieczne i jak je podawać, by działały skutecznie i nie szkodziły? Antybiotyki to związki chemiczne – syntetyczne albo pochodzenia naturalnego (np. z pleśni), które zabijają bakterie albo hamują ich rozmnażanie się. W efekcie doprowadza to do wygaszenia ogniska infekcji.

Nie ma leku, który skuteczniej zwalczałby zakażenia bakteryjne oraz grzybicze, jak choćby ostre zapalenie ucha środkowego, zakażenie układu moczowego czy paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków podniebiennych.

Dlatego każde dziecko, wcześniej czy później będzie miało przepisany antybiotyk. Dzieciom zalecane są tylko niektóre z antybiotyków, znajdujących się w sprzedaży. Najczęściej są to leki z grupy penicylin, cefalosporyn i makrolidów. Niektórych antybiotyków, np. tetracyklin, lekarze unikają, bo mają one wiele efektów ubocznych, m.in. źle wpływają na zawiązki zębowe i zęby.

Leczenie antybiotykami: osłona flory bakteryjnej

Część antybiotyków, jak V-cylina czy makrolidy, nie niszczy flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Ale są też takie, które zabijają  wszystkie bakterie – nie tylko te, które szkodzą, ale też te bytujące w przewodzie pokarmowym, które są dla organizmu pożyteczne.

Podczas kuracji takimi antybiotykami łatwo o dolegliwości, których rodzice bardzo się obawiają – biegunki, bóle brzucha, grzybice. Obawy te nie są bezpodstawne: jak wykazały badania, mniej lub bardziej nasilone powikłania jelitowe ma podczas antybiotykoterapii od 11 do 40 procent dzieci. By im zapobiec, już od początku kuracji i przez kilka dni po jej zakończeniu trzeba podawać dziecku tak zwaną osłonę, czyli preparat probiotyczny zawierający żywe bakterie, których zadaniem jest m.in. odbudowanie zniszczonej flory bakteryjnej w jelitach. Jeśli niemowlę jest karmione butelką, warto dawać mu również mieszankę wzbogaconą w probiotyki. Globalne badania wykazały, że takie postępowanie aż o połowę zmniejsza ryzyko pojawienia się biegunki poantybiotykowej.

Probiotyki można podawać nie tylko zapobiegawczo, ale też w trakcie trwania biegunki, bo dzięki temu można skrócić czas jej trwania.

Ważny jest jednak rodzaj preparatu – badania naukowe wykazały, że działanie poszczególnych szczepów bakterii probiotycznych jest różne i nie wszystkie są jednakowo skuteczne. Najskuteczniejsze, według medycznych statystyk, są preparaty zawierające szczepy Lactobacillus rhamnosus GG oraz Saccharomyces boulardii.

Korzystnie działa również szczep Bifidobacterium lactis Bb12, dodawany do niektórych mieszanek mlecznych z probiotykami. Duże znaczenie ma jednak nie tylko rodzaj probiotyku, lecz także jego dawka oraz to, kiedy zostanie podany. Niektórzy producenci probiotyków sugerują, by między antybiotykiem a probiotykiem zachować kilkugodzinny odstęp, inni – by podawać go jednocześnie. Warto jednak wiedzieć, że podanie dziecku dwóch leków naraz może sprowokować wymioty. Trzeba też pamiętać, że w ciągu doby dziecko powinno przyjąć dawkę równą co najmniej 5 miliardom kolonii bakteryjnych. Warto więc dokładnie czytać ulotkę, gdzie opisana jest ilość probiotyków w jednej dawce, i podane zalecone dawkowanie.

Leczenie antybiotykami: sprzyjające warunki

Nawet bez dolegliwości ze strony układu pokarmowego chore dziecko będzie osłabione. Ważne więc, by zapewnić mu odpowiednie warunki do chorowania. W dzień najlepiej układać go w pomieszczeniu, w którym jest spokojnie, nie ma przeciągu i nie docierają hałasy, bo dziecko mogą teraz denerwować wszystkie dźwięki. W nocy możesz przenosić je do swojego łóżka, albo – jeśli nie protestuje – zostawiać w jego własnym. Pokój, w którym śpi niemowlę, powinien być dobrze wywietrzony i niezbyt nagrzany – jeśli dziecko dostaje antybiotyk z powodu infekcji dróg oddechowych, nie powinno być w nim więcej niż 18ºC, bo w takich warunkach dziecku lepiej się oddycha. Warto włączyć nawilżacz, by zadbać o odpowiedni poziom wilgotności. Nie odmawiaj też dziecku bliskości, noś je na rękach, kiedy tego chce. Otoczony czułą opieką niemowlak szybciej wróci do formy.

Leczenie antybiotykami nie wyklucza kąpieli

Dziecko, które przyjmuje antybiotyk, to taki sam mały człowiek jak do tej pory. Także podczas choroby trzeba codziennie umyć mu buzię, rączki, przetrzeć dziąsła, i jeśli to konieczne, obciąć paznokcie. Możesz je kąpać, jeśli lekarz wyraźnie tego nie zabronił, a w waszej łazience jest dostatecznie ciepło, by niemowlak się nie wychłodził.

Woda o temperaturze niższej o dwa stopnie od temperatury ciała dziecka pomaga obniżyć gorączkę.

Kąpiel jest wskazana zwłaszcza wtedy, gdy dziecko ma biegunkę poantybiotykową albo gorączkuje. W łazience musi być bardzo ciepło. Jeśli dziecko nie poci się intensywnie, możesz jednak wstrzymać się jednak z myciem głowy, aby nie dostarczać dziecku dodatkowego stresu.

Leczenie antybiotykami wpływa na apetyt dziecka

Chore dzieci mają zwykle gorszy apetyt. Trzeba to uszanować, nawet jeśli martwisz się, że przez to powrót do zdrowia może się opóźnić. Ważne tylko, by dziecko dużo piło, zwłaszcza jeśli ma gorączkę. Po kilku dniach kuracji dziecko odzyska siły, a wraz z nimi apetyt. Co dawać mu wtedy do jedzenia? To zależy od sposobu, w jaki jest karmione. Jeśli dostaje tylko mleko modyfikowane, w porozumieniu z lekarzem warto zmienić je na takie, które zawiera probiotyki (ale trzeba je też podawać niemowlęciu dodatkowo). Jeśli dziecko je już jakieś stałe pokarmy, podawaj mu to, co zwykle (nie eksperymentuj z nowymi daniami).

Antybiotykoterapia może powodować przejściowy niedobór niektórych witamin (produkowane są one przez bakterie znajdujące się w jelitach, które antybiotyk niszczy). Dostarczanie witamin drogą naturalną jest jak najbardziej wskazane, natomiast witaminy syntetyczne mogą wchodzić w reakcje z antybiotykami, poza tym (z wyjątkiem witaminy C) często korzystnie wpływają na rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych, przez co powrót dziecka do zdrowia może się wydłużyć. Lepiej podawać je dziecku po zakończeniu kuracji antybiotykiem, chyba, że lekarz wyraźnie zaleci inaczej.

miesięcznik "M jak mama"

Katarzyna Hubicz