Alergia u dziecka – jak rozpoznać pierwsze objawy

Kolka, bóle brzuszka i ulewanie. Może jeszcze katar i pokasływanie. Do tego czerwone policzki, sucha skóra. Te objawy mogą sugerować, że twoja pociecha jest alergikiem. Pierwsze sygnały uczulenia łatwo zaobserwować już u kilkutygodniowego malca. Zwykle najczęściej spotykaną alergią u niemowląt jest alergia pokarmowa.

O wszystkich niepokojących oznakach trzeba jak najszybciej powiedzieć pediatrze. To on wykluczy infekcję (objawy bywają podobne) i zaleci zmianę diety. Na początku zazwyczaj to wystarcza. Jeżeli jednak dolegliwości nasilają się, a dodatkowo w twojej rodzinie są już inni alergicy, warto pójść do specjalisty. Skierowanie do alergologa wypisuje pediatra.

Przyczyny alergii

Z badań wynika, że średnio co trzecia osoba boryka się z różnymi przejawami alergii. Zmiany w środowisku naturalnym, kuracje antybiotykowe, sposób odżywiania – wszystko to naraża na częstszy kontakt z substancjami, które powodują uczulenie. Istotną rolę odgrywa też dziedziczność, co nie znaczy, że dziecko alergicznych rodziców na pewno dostanie tę chorobę „w spadku”. W jego przypadku jest tylko większe ryzyko zachorowania niż u rówieśnika, w którego rodzinie nie zanotowano alergii.
Najczęściej spotykaną alergią u niemowlęcia jest alergia pokarmowa. Problemy wynikają stąd, że układ trawienny małego człowieka nie jest jeszcze w pełni sprawny i nie potrafi poradzić sobie ze wszystkimi składnikami pożywienia. Na uczulającą substancję malec reaguje ulewaniem, kolkami, wzdęciami, zaparciami, biegunką. Do tego często dochodzą dolegliwości układu oddechowego – katar, kaszel, świszczący oddech, sapka i kłopoty ze skórą (tzw. atopowe zapalenie skóry).

Odpowiednia pielęgnacja skóry dziecka

Nawet jeśli uda się zminimalizować objawy alergii (np. dzięki diecie eliminacyjnej lub podawaniu odpowiednich leków), musisz pamiętać, że skóra twego dziecka zawsze będzie wrażliwsza. Szybciej się odparzy, wysuszy, a nawet pojawiać się będą stany zapalne. Szczególnie na twarzy, w zgięciach łokci i kolan, za uszami. Poza tym skóra swędzi, a dziecko będzie rozdrapywać zaczerwienione miejsca. Może też pojawić się ciemieniuszka. Dlatego uważaj na kosmetyki, jakich używasz do pielęgnacji dzidziusia; powinny mieć adnotację, że nie zaszkodzą alergikowi. Podobnie z proszkiem do prania – przynajmniej przez pierwszy rok ubranka powinnaś prać w specjalnym proszku. 
Zadbaj też o natłuszczające kąpiele i odpowiednie nawilżanie balsamem.

Właściwa dieta eliminacyjna

Mogą uczulać wszystkie składniki diety, lecz najczęściej za alergię odpowiedzialne jest białko mleka krowiego. Niepokojące objawy pojawiają się i u dzieci karmionych mlekiem matki, i u tych, które piją mleko modyfikowane. W tym drugim przypadku należy jak najszybciej zmienić mieszankę. Nie rób tego jednak sama, tylko zgodnie z zaleceniami pediatry. I obserwuj, czy następuje poprawa.
Alergia u niemowlęcia nie może być przyczyną zaprzestania karmienia piersią! Po prostu należy teraz trochę inaczej postępować, ale w żadnym wypadku nie pozbawiać dziecka cennego maminego pokarmu.
Pierwszym krokiem będzie zmiana diety mamy. Trzeba wykluczyć to, co szkodzi. A więc z menu znikają: jogurt, kefir, mleko, śmietana, twarożek, sery. Brak nabiału to brak wapnia, więc dobrze byłoby, gdyby mama przyjmowała w tym czasie – oczywiście po konsultacji z lekarzem – preparaty z wapniem. Dieta eliminacyjna na pewno złagodzi objawy u maluszka, a w wielu przypadkach spowoduje, że całkowicie znikną.
Trzeba jednak pamiętać, że uczulają też inne składniki pożywienia, np. cytrusy, orzechy, truskawki, pomidory, seler, czekolada, jajka, ryby. Zatem ostrożnie wprowadzaj je do swojego jadłospisu, bacznie obserwując reakcje malucha. Potem, gdy będzie starszy, równie ostrożnie wprowadzaj je do jego diety. Za każdym razem, gdy dodajesz lub wykluczasz jakiś składnik, obserwuj, jakie to daje rezultaty. Warto w tym celu prowadzić specjalny zeszyt z notatkami. Potem, podczas wizyty u specjalisty, będzie jak znalazł.

Testy alergiczne

Czasami jednak trudno zgadnąć, co tak naprawdę szkodzi, bo objawy mogą się pojawiać od kilku godzin do kilku dni po zjedzeniu alergenu. Bądź tu mądra! W takich przypadkach warto skorzystać z testów. Te z krwi można zrobić już niemowlakowi, te skórne – starszemu dziecku, najwcześniej czterolatkowi. Ich wiarygodność jest taka sama.
Testy przeprowadza alergolog lub specjalne laboratorium. Potrzebne jest skierowanie. Bardzo ważne, by możliwie jak najszybciej zdiagnozować alergię, bowiem w leczeniu tego schorzenia najistotniejsze jest, by wykluczyć składnik uczulający. Brak alergenu to brak choroby. Jeśli jednak rodzice zlekceważą dolegliwości, prawdopodobnie alergia się zaostrzy – maluszek może się wkrótce uczulić na kolejne składniki, a z czasem cierpieć na astmę. Takie zjawisko nazywamy marszem alergicznym.
Alergia może też wywoływać zdrowotne powikłania: zapalenia ucha środkowego, migdałków, oskrzeli, a nawet płuc. I osłabić układ immunologiczny, co będzie skutkowało częstszymi infekcjami.

miesięcznik "M jak mama"