Choroby tarczycy: jak tarczyca wpływa na ciążę

Wiele kobiet mających kłopoty z tarczycą zadaje sobie pytanie, jaki wpływ ich choroba może mieć na przebieg ciąży i zdrowie dziecka. Jeśli jesteś w ciąży i leczysz się na niedoczynność lub nadczynność tarczycy, ciąża powinna przebiegać bez problemów. Natomiast nieleczone choroby tarczycy mogą być groźne dla płodu.

Spis treści

1. Badanie TSH w ciąży - co powinnaś o nim wiedzieć?
2. Problem z tarczycą a zajście w ciążę [wideo]

O odpowiedź na te najczęściej się pojawiające pytania poprosiliśmy dr hab n. med. Edwarda Franka, endokrynologa z Centralnego Szpitala Klinicznego w Warszawie.

Czy kobieta z niedoczynnością tarczycy urodzi chore dziecko? Jak stwierdzić u noworodka wrodzoną niedoczynność?

Jeśli kobieta w ciąży ma objawy kliniczne niedoczynności i nie jest leczona, szansa na urodzenie zdrowego dziecka jest mała. Natomiast gdy niedoczynność tarczycy jest wyrównana (prawidłowe stężenie hormonów, ustąpienie objawów), wtedy dziecko najczęściej rodzi się zdrowe. Wrodzona niedoczynność może wystąpić także u dziecka, którego matka nie miała z tarczycą żadnych problemów. Nieleczona może prowadzić do umysłowego i fizycznego niedorozwoju. Obecnie w Polsce u każdego noworodka w 4.–5. dniu życia wykonuje się oznaczenie hormonu TSH (w tym celu dziecku pobiera się krew z pięty). Pozwala to na wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie niedoczynności, które w większości wypadków zapewnia prawidłowy rozwój dziecka.

Czy przyszła mama z nadczynnością tarczycy może stosować w ciąży preparaty witaminowe zawierające jod?

Jeżeli kobieta w ciąży ma nadczynność tarczycy, przyjmowanie jodu nie jest wskazane. Jest to substrat do produkcji hormonów tarczycy i może zaostrzać objawy choroby. Przy nadczynności należy więc stosować leki, w których składzie nie ma jodu (odpowiednie preparaty powinien wskazać lekarz prowadzący). Jeżeli natomiast ciąża jest prawidłowa lub u kobiety ciężarnej występuje niedoczynność tarczycy, podawanie jodu nie tylko nie jest przeciwwskazane, ale wręcz zalecane.

W jakich przypadkach kobieta w ciąży powinna zrobić badania czynności tarczycy? Jakie objawy mogą być niepokojące?

Hormony tarczycy odgrywają w ciąży bardzo ważną rolę. Od ich właściwego stężenia we krwi matki, zwłaszcza w pierwszym okresie ciąży, kiedy płód nie produkuje jeszcze własnych hormonów, zależy m.in. prawidłowy rozwój mózgu i układu kostnego. W rutynowej opiece nad kobietą ciężarną nie wykonuje się badań czynności tarczycy, ale czasami są one wskazane, np. gdy występują niepokojące objawy. W przypadku niedoczynności są to m.in.: osłabienie, senność, wolna akcja serca, nietolerancja zimna, a przy nadczynności: uczucie rozdygotania, drżenie mięśni, kołatanie serca, wilgotna i gorąca skóra, biegunki, nietolerancja ciepła. Niezależnie od wystąpienia objawów badania powinny być wykonane u kobiet, które chorują albo chorowały na tarczycę przed ciążą, np. po operacji tarczycy, mających guzki itp. Warto je zrobić również wtedy, gdy u kobiety wcześniej doszło do poronienia z nieustalonych przyczyn. W ciąży powinno się oznaczać nie tylko TSH, które jest (zwłaszcza w I trymestrze) fizjologicznie obniżone i może być błędnie interpretowane jako patologia. Aby postawić prawidłowe rozpoznanie, trzeba wykonać również oznaczenie fT3 i fT4, a czasem także inne badania.

Badanie TSH w ciąży - co powinnaś o nim wiedzieć?

Czy przyjmowanie leków na nadczynność tarczycy jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią?

Obecnie uważa się, że kobieta karmiąca może byćleczona takimi lekami. Preparaty przeciwtarczycowe (tyreostatyki) dostają się wprawdzie do organizmu dziecka, jednak podawane matce w standardowych dawkach nie wpływają na funkcję tarczycy. W takich przypadkach wybiera się propylotiouracyl, który w mniejszym stopniu niż tiamazol przechodzi do pokarmu. Czasami u niemowląt karmionych przez matki leczone tyreostatykiem mogą wystąpić skórne objawy uczulenia (wysypka).

Problem z tarczycą a zajście w ciążę [wideo]

miesięcznik "M jak mama"