Zaśniad groniasty całkowity – niezłośliwy nowotwór dotykający kobiety w ciąży

Zaśniad groniasty (łac. Mola hydratidosa, hydratis – co w tłumaczeniu oznacza „kropla wody”) jest niezłośliwą postacią dość często spotykanej ciążowej choroby trofoblastycznej. Powstaje na skutek wadliwego zapłodnienia komórki jajowej.

Wynikiem tej nieprawidłowości jest zaburzone funkcjonowanie czynności macicy. Istnieją dwa typy zaśniadu groniastego: całkowity i częściowy. Rozwój nowotworu często uniemożliwia prawidłowy wzrost normalnego, żywego płodu. Jednak przy odpowiednim nadzorze medycznym możliwe jest urodzenie dziecka oraz wyleczenie z nowotworu. Częstotliwość występowania zaśniadu groniastego jest różna na poszczególnych kontynentach. W Stanach Zjednoczonych i Europie choroba zdarza się raz na 1000 ciąż, zaś w zachodniej Afryce i Azji częstotliwość diagnozowania zaśniadu wynosi 1 na 100 (np. w Indonezji).

Zaśniad groniasty całkowity powstaje, gdy zostanie zapłodniona pusta komórka jajowa

Zaśniad groniasty całkowity powstaje na skutek zapłodnienia pustej komórki jajowej. W tym przypadku pozbawioną matczynego materiału genetycznego komórkę jajową zapładnia 1 lub 2 plemniki. Najczęściej pojawia się kariotyp 46 XX lub 46 XY – w tych przypadkach materiał genetyczny ojca uległ po zapłodnieniu duplikacji (matczyny został usunięty). Niekiedy zdarza się także kariotyp 23 X. w wyniku wadliwego zapłodnienia dochodzi do nieprawidłowości w rozwoju łożyska. W macicy pojawiają się pęcherzyki z masy tkanki trofoblastycznej z towarzyszącym obrzękiem podścieliska. W obrazie makroskopowym stan określany jest jako kiść winogron. W badaniu stwierdza się również istnienie torbieli o dużych rozmiarach. W zaśniadzie całkowitym brakuje błon płodowych pozałożyskowych oraz płodu.

Objawy zaśniadu groniastego

Najczęściej pacjentka trafia do szpitala z krwawieniem z dróg rodnych w czwartym lub piątym miesiącu ciąży. Objawy towarzyszące są charakterystyczne dla poronienia zagrażającego lub niezupełnego. Mogą pojawić się także nasilone wymioty. Zaśniad groniasty całkowity zwiększa ryzyko wystąpienia wczesnej gestozy.
Diagnoza choroby jest trudna, gdyż charakterystyczny obraz zamieci (burzy) śnieżnej widoczny w USG może nie występować w pierwszym trymestrze ciąży. W badaniach biochemicznych obserwuje się wysoki poziom hCG.

Zaśniad groniasty częściowy – leczenie

Zaśniad usuwa się metodą chirurgiczną polegającą na łyżeczkowaniu jamy i kanału szyjki macicy. Takie leczenie pozwala uzyskać dość duże szanse na wyleczenie - 80% w przypadku zaśniadu całkowitego oraz 95% - zaśniadu częściowego. Wszystkie tkanki wydalone samoistnie i wydobyte z dróg rodnych bada się histopatologicznie. Kobietom nie planującym więcej niż jednej ciąży zaleca się rozważenie histerektomii (usunięcie macicy). Szacuje się, iż 2,5-4% zaśniadów ulega przeobrażeniu złośliwemu do postaci kosmówczaka. W zależności od stanu chorej i stopnia ryzyka zastosowanie znajduje monoterapia metotreksatem lub terapia wielolekowa.