Praca w ciąży: przy biurku i komputerze

W prawidłowej ciąży jak najbardziej można pracować, trzeba teraz jednak szczególnie zadbać o siebie i dobre warunki pracy. Bardzo wiele kobiet ma pracę tzw. siedzącą – przy biurku, przed monitorem komputera. Pozostawanie przez kilka godzin w takiej pozycji jest obciążające dla każdego, tym bardziej o higienę pracy musi zadbać kobieta w ciąży, by nie nasiliły się bóle pleców i obrzęki.

Spis treści

1. Czas pracy przy komputerze w ciąży
2. Warunki pracy przy komputerze w ciąży
3. Jak zorganizować miejsce pracy, by było ergonomiczne i wygodne w ciąży
4. O czym jeszcze warto pamiętać w ciąży

Praca w ciąży przebiegającej prawidłowo, jest wręcz zalecana. Truizmem jest przypominanie starej prawdy, że ciąża to nie choroba i od pracy nie zwalnia – o ile, oczywiście, przebiega bez komplikacji. Pracować można i trzeba. Zresztą coraz więcej jest kobiet, które lubią to, co robią, i nawet nie wyobrażają sobie, by ciąża miała coś zmienić. Jednak pewne zmiany są wskazane, bo w tym szczególnym stanie trzeba też szczególnie dbać o siebie, a więc zwracać uwagę na warunki, w jakich się pracuje.

Czas pracy przy komputerze w ciąży

Przepisy stanowią, że kobieta w ciąży powinna pracować przy monitorze ekranowym komputera najwyżej 4 godziny dziennie (Rozporządzenie Rady Ministrów z 10.09.1996 r.). Powszechne jest przekonanie, że to z powodu szkodliwych fal elektromagnetycznych, które emituje monitor. Jednak to niezupełnie tak. Nie ma miarodajnych badań, które udowodniłyby, że praca przy komputerze ma niekorzystny wpływ na rozwój ciąży. Niektórzy powołują się na stare badania, sprzed ponad 20 lat, kiedy w użyciu były tylko monitory starego typu. Obecnie większość stanowią już nowoczesne monitory ciekłokrystaliczne (LCD), które wytwarzają pole elektromagnetyczne nawet kilkadziesiąt razy mniejsze niż monitory tradycyjne – praca przy nich jest więc bezpieczna. Dlatego promieniowania nie trzeba się obawiać, bo jest ono minimalne i nieszkodliwe.

Jednak przepisy obowiązują – pracodawca nie może wymagać, by kobieta w ciąży pracowała przy monitorze dłużej niż 4 godziny dziennie (bez względu na rodzaj monitora). Jeśli skrócenie czasu pracy jest niemożliwe, pracodawca jest zobowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a gdy brak takiej możliwości, zwolnić ją czasowo z obowiązku świadczenia pracy (z zachowaniem jej wynagrodzenia). Gdy są problemy z wyegzekwowaniem tego przepisu, trzeba skontaktować się z Państwową Inspekcją Pracy.

Warunki pracy przy komputerze w ciąży

W pracy z monitorem ważniejszym zagadnieniem niż ekspozycja na pole elektromagnetyczne jest obciążenie narządu wzroku i układu mięśniowo-szkieletowego. Innymi słowy, więcej szkody niż promieniowanie, wyrządza długotrwałe pozostawanie w jednej, zwłaszcza niewłaściwej pozycji. Skutki zbyt długiego siedzenia przed monitorem to m.in. bóle pleców i szyi, obrzęki nóg (spowodowane zaburzeniem krążenia), zespół cieśni nadgarstka, kłopoty ze wzrokiem.Wiele z tych dolegliwości i tak pewnie cię dopadnie z powodu ciąży, więc tym bardziej staraj się nie dopuścić do tego, by praca je pogłębiała. W dużej mierze o warunkach pracy decyduje sprzęt. Dobre krzesło biurowe powinno mieć np. nie tylko regulację wysokości siedziska, ale też regulowane (w poziomie i pionie) podłokietniki oraz kąt nachylenia oparcia, aby można było je dopasować do parametrów swojego ciała. Prawidłowa pozycja do pracy to taka, gdy plecy są wyprostowane i oparte – na całej długości lub przynajmniej w części lędźwiowej, nogi są zgięte w kolanach pod kątem prostym, a stopy dotykają całą powierzchnią podłogi (nie powinny wisieć w powietrzu). Monitor powinien być ustawiony na wprost, ok. 50 cm od twarzy, a jego górna krawędź ma być 20–50º poniżej linii wzroku (zbyt wysokie ustawienie monitora, np. na podstawce, wymusza podnoszenie głowy i powoduje bóle szyi). Podczas pisania przedramiona należy opierać na podłokietnikach, dokładnie na wysokości blatu biurka, a nadgarstki nie mogą wisieć w powietrzu – powinny opierać się na blacie.

Jak zorganizować miejsce pracy, by było ergonomiczne i wygodne w ciąży

Na to, jaki firma zapewnia ci sprzęt do pracy, nie masz, niestety, wpływu, ale bardzo wiele możesz zrobić sama, aby obciążenia były jak najmniejsze.

• Ustaw monitor dokładnie na wprost, abyś podczas pracy nie musiała skręcać tułowia.
• Postaraj się, by ekran był umieszczony prostopadle do okna – to ustawienie jest najlepsze dla oczu (w innych światło może cię oślepiać lub odbijać się w monitorze).
• Siedź wyprostowana, opierając plecy o krzesło – to odciąża kręgosłup i łagodzi bóle pleców.
• Gdy krzesło jest za wysokie i nie możesz oprzeć stóp o podłogę – powinnaś mieć podnóżek. Upomnij się o niego u pracodawcy – powinien go zapewnić, albo używaj czegoś zamiast, np. antypoślizgowego podnóżka do łazienki dla dzieci. Mając podnóżek i unikając zakładania nogi na nogę, ułatwiasz krążenie krwi w nogach, co zapobiega obrzękom i żylakom.
• Gdy dużo piszesz lub pracujesz z myszką – zadbaj o żelowe podkładki, które skutecznie odciążają nadgarstki. Jeśli pracodawca ich nie zapewnia, możesz kupićje sama (ok. 20 zł).
• Nie siedź przy komputerze (ani przy biurku) non stop. Przynajmniej raz na godzinę rób kilkuminutowe przerwy: wstań i przejdź się do kuchni, toalety czy koleżanki pracującej w drugim końcu korytarza. Taki spacer czy namiastka gimnastyki (ćwiczenia rozciągające, krążenie ramion, szyi i nadgarstków) zwiększają ruchomość stawów i poprawiają krążenie. Także siedząc przy biurku, możesz np. robić stopami kółeczka, kręcąc nogą w kostce.

O czym jeszcze warto pamiętać w ciąży

• Zawsze miej pod ręką butelkę niegazowanej wody mineralnej lub soku (bez cukru!) – staraj się wypijać co najmniej 2 litry płynów dziennie.
• W szufladzie biurka trzymaj zdrowe przekąski. Na początku ciąży mogą one złagodzić nudności (np. sucharki, ciasteczka imbirowe, czy... wafelki do lodów). Z kolei zapas suszonych owoców, orzechów czy batoników z muesli uchroni cię przed przykrym i niezdrowym atakiem „wilczego głodu”.
• Często wietrz pokój – świeże powietrze cię dotleni, a także zmniejszy natężenie kurzu i innych zanieczyszczeń.
• Zimą nawilżaj powietrze – choćby przez wieszanie na kaloryferze mokrego ręcznika.
• Unikaj palaczy.