Bóle po porodzie - jak uśmierzyć bóle i dolegliwości występujące w połogu

Po porodzie boli krocze i brzuch, ciążą piersi pełne mleka, pojawiają się bolesne hemoroidy, a do tego jeszcze te kłopoty z wypróżnianiem! Pierwsze dni po porodzie mogą nie być łatwe. Na szczęście bóle połogowe dość szybko mijają i większość kobiet zapomina o poporodowych dolegliwościach.

Spis treści

1. Ból po porodzie w okolicy krocza
2. Krwawe odchody w połogu
3. Bóle w podbrzuszu po porodzie
4. Problemy z oddawaniem moczu po porodzie
5. Problemy z oddawaniem stolca po porodzie
6. Bolesne hemoroidy po porodzie
7. Ból związany z obrzmiałymi piersiami po porodzie

Po porodzie mama jest zmęczona, ale szczęśliwa – to jedna z najpiękniejszych chwil w życiu kobiety. Jednak to wspaniałe wydarzenie okupione jest bólem – nie tylko podczas porodu, także i później. Tak po prostu jest – innego sposobu na dzieci jeszcze nie wymyślono. Warto więc, byś wiedziała, jakie bóle po porodzie mogą wystąpić i była na to przygotowana. Ale też nie trzeba się obawiać, że "to wszystko takie okropne" – jak myślą czasem młode kobiety. Nie są to sprawy przyjemne, to fakt, ale jeśli nie ma komplikacji, większość kobiet szybko o tych dolegliwościach zapomina. Poza tym są one mniej lub bardziej nasilone i różnie odczuwane. Niektórych być może w ogóle nie doświadczysz, ale lepiej wiedzieć, co może się zdarzyć.

Ból po porodzie w okolicy krocza

To główne "miejsce akcji" – droga, którą dziecko przyszło na świat. Oczywiście, są tego skutki. Nawet gdy krocze nie zostało nacięte ani nie pękło – jest rozciągnięte, obolałe, czasem posiniaczone. Może to (choć nie musi) sprawiać dyskomfort, zwłaszcza podczas siedzenia. Jednak jeszcze bardziej boli, gdy krocze zostanie nacięte i zszyte. Skóra wtedy nabrzmiewa, naciągając szwy (zostaną one zdjęte w 5. dobie po porodzie). Siedzenie, a nawet chodzenie sprawia ból, a strumień moczu wywołuje pieczenie i szczypanie. Gojenie się rany na kroczu trwa zazwyczaj 7–10 dni, jednak bolesność może utrzymywać się przez miesiąc lub dłużej.

Jak zmniejszyć ból krocza po porodzie?

• siadaj na poduszce z otworem pośrodku lub dziecięcym kółku do pływania
• zażyj paracetamol lub ibuprofen
• rób okłady z lodu
• często się podmywaj, stosując antybakteryjne płyny i specjalne preparaty o działaniu przeciwzapalnym
• po umyciu osuszaj krocze papierowym ręcznikiem i suszarką do włosów
• wykonuj ćwiczenia Kegla (naprzemienne zaciskanie i rozluźnianie mięśni krocza); nie tylko przywracają one odpowiednie napięcie mięśni, ale też pobudzają krążenie w tej okolicy, co pomaga w gojeniu się rany

Uwaga: jeśli zauważysz silne zaczerwienienie, obrzęk czy nieprzyjemny zapach dochodzący z tego miejsca, natychmiast zgłoś się do lekarza lub szpitala, bo mogą to być objawy zakażenia.

Krwawe odchody w połogu

Po porodzie – zarówno u tych kobiet, które rodziły drogami natury, jak i po cesarskim cięciu – pojawia się krwawienie z pochwy. Tzw. odchody połogowe (lochia) to efekt oczyszczania się macicy i gojenia się miejsca, w którym było zagnieżdżone łożysko. Zawierają krew, śluz i resztki tkanek łożyska. Ta nietypowa "miesiączka" trwa od 3 do 8 tygodni. Na początku jest obfita, ale stopniowo ilość wydzieliny się zmniejsza. Przez pierwsze 3–4 dni ma ona kolor jasnoczerwony i przypomina śluz, potem jest różowa lub brązowawa i wodnista, a na końcu żółtawa.

Jak sobie pomóc?

• często zmieniaj podpaski – przez pierwsze dni używaj tzw. podkładów poporodowych (np. Bella), które są większe i bardziej chłonne niż zwykłe podpaski. Uwaga: w połogu nie stosuj tamponów, bo zwiększają ryzyko zakażenia

Bóle w podbrzuszu po porodzie

Natychmiast po porodzie macica zaczyna się zmniejszać – od wielkości arbuza powraca do swoich normalnych rozmiarów małej gruszki. Zwijanie się macicy (inwolucja) odbywa się znów poprzez jej skurcze – mogą one być bolesne, zwłaszcza w pierwszym tygodniu. Ból nasila się podczas karmienia piersią, kiedy wydziela się oksytocyna, która pobudza skurcze. Silniej odczuwają go kobiety, które urodziły kolejne dziecko oraz mamy wieloraczków, bo ich macica jest bardziej rozciągnięta i wymaga większej liczby skurczów, by powrócić do normalnej wielkości. Bolesne skurcze poporodowe ustępują po 4–7 dniach. 

Jak zmniejszyć ból w podbrzuszu po porodzie?

• rób ciepłe okłady na brzuch
• często opróżniaj pęcherz
• stosuj techniki oddechowe, które pomogły ci podczas porodu
• możesz zażyć paracetamol lub ibuprofen, gdy ból jest bardzo ostry

miesięcznik "M jak mama"

Problemy z oddawaniem moczu po porodzie

Większość kobiet ma z tym kłopot. Jedne w ogóle nie czują parcia na mocz, inne czują parcie, lecz nie są w stanie opróżnić pęcherza. Dzieje się tak dlatego, że pęcherz ma nagle więcej przestrzeni do rozprężenia i wzrasta jego objętość, a więc potrzebę oddawania moczu odczuwa się rzadziej. Poza tym ból w okolicy krocza może powodować odruchowy skurcz w cewce moczowej; powstrzymująco działa też lęk przed bólem i pieczeniem podczas oddawania moczu. Jednak jest to czynność bardzo ważna, bo chroni układ moczowy przed infekcją i ułatwia macicy zwijanie się (pełen pęcherz uniemożliwia jej powrót do właściwego położenia). Wskazane jest więc opróżnienie pęcherza w 6–8 godzin po porodzie.

Jak sobie ułatwić oddawanie moczu po porodzie?

• pij dużo płynów
• jak najszybciej wstań z łóżka i spaceruj – ruch pobudza pęcherz i jelita do prawidłowego funkcjonowania
• siedząc w toalecie, odkręć kran – dźwięk płynącej wody pomoże ci w oddaniu moczu

Po jakimś czasie może pojawić się także inny problem: nietrzymanie moczu wskutek osłabienia mięśni dna miednicy. Można sobie z tym poradzić, ćwicząc mięśnie Kegla (efekty pojawią się najwcześniej po 6–8 tygodniach). Jeśli mimo regularnych ćwiczeń nie nastąpi poprawa, zgłoś się do lekarza.

Problemy z oddawaniem stolca po porodzie

Pierwsze wypróżnienia też mogą sprawiać dyskomfort. Młoda mama nie odczuwa potrzeby oddania stolca czasem nawet przez tydzień. Kiedy chciałaby to zrobić, czuje "wewnętrzną próżnię", bo mięśnie, które umożliwiają parcie na stolec, są po porodzie zwiotczałe i nie chcą współpracować. Poza tym jelita mają zwolnioną perystaltykę, a dodatkowo dochodzi strach przed rozejściem się szwów podczas parcia.

Jak sobie pomóc, gdy masz zaparcia po porodzie?

• nie bój się, że szwy się rozejdą – to lęk zupełnie nieuzasadniony
• przestrzegaj diety zapobiegającej zaparciom (pełnoziarniste pieczywo, otręby, jabłka, suszone śliwki)
• pij dużo płynów
• ruszaj się – ruch pobudza jelita do pracy
• zastosuj łagodny środek przeczyszczający (np. czopek glicerynowy)

Bolesne hemoroidy po porodzie

W wyniku porodu może pogorszyć się stan żył w okolicach odbytu – pojawiają się bolesne guzki krwawnicze (hemoroidy), które ustępują zazwyczaj w ciągu kilku następnych tygodni.

Jak zmniejszyć ból?

• stosuj maści i czopki
• rób zimne kompresy i kąpiele
• zapobiegaj zaparciom, stosując dietę

Ból związany z obrzmiałymi piersiami po porodzie

Kiedy piersi zaczynają wytwarzać pokarm, stają się znacznie większe i wrażliwe na dotyk. Zanim dziecko nauczy się regularnie jeść i laktacja się unormuje, mogą być przepełnione – są wtedy twarde, obrzmiałe i bolesne. Taki stan (tzw. nawał) mija zwykle po dwóch dniach.

Jak zmniejszyć ból piersi po porodzie?

• jak najczęściej karm dziecko: co najmniej 10–12 razy na dobę. W pierwszym tygodniu życia noworodka przystawiaj je do piersi nie rzadziej niż co 3 godziny (nawet w nocy)
• rób okłady na piersi – ciepłe przed karmieniem, a po karmieniu – zimne (zmniejszy to obrzęk i bolesność). Pomóc też może picie naparu z szałwii, która zmniejsza laktację

W późniejszym okresie piersi mogą boleć również z powodu zapalenia gruczołu piersiowego lub poranionych brodawek.