Jakie są przyczyny niepłodności kobiet?

Przyczyny niepłodności w około 40 procentach leżą po stronie kobiety, 40 procentach po stronie mężczyzny, a w pozostałych 20 procentach - u obojga partnerów lub w ogóle nie da się ich wykryć. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny niepłodności kobiety? Co powoduje kłopoty z zajściem w ciążę?

Spis treści

1. Leczenie niepłodności: badania
2. Niepłodność u kobiet: zespół policystycznych jajników
3. Niepłodność u kobiet: endometrioza
4. Niepłodność u kobiet: mięśniaki macicy
5. Niepłodność u kobiet: polipy
6. Niepłodność u kobiet: choroby zapalne miednicy mniejszej
7. Niepłodność u kobiet: niewydolność jajników
8. Niepłodność u kobiet: hiperprolaktynemia
9. Niepłodność u kobiet: przebyte operacje

Niepłodność kobiet w około 1/3 przypadków jest wynikiem zaburzeń  hormonalnych i zaburzeniami jajeczkowania. Może to być brak owulacji (również menopauza), niezdolność jajeczka do pęknięcia, wzrastanie pustego pęcherzyka, nieprawidłowe uwalnianie komórki jajowej z pęcherzyka podczas owulacji.

Inne przyczyny niepłodności u kobiet to:

• stany zapalne w miednicy mniejszej i zmiany bliznowate w jajowodach
• endometrioza
• mięśniaki macicy
• wady macicy i jej szyjki
• "wrogość" śluzu szyjkowego (wówczas niszczy on spermę)
• zespół Turnera (zaburzenie genetyczne spowodowane obecnością u kobiety jednego zamiast dwóch chromosomów X).
• choroby przysadki
• choroby nadnerczy
• choroby tarczycy
• rzeżączka, chlamydioza lub inne choroby przenoszone drogą płciową
• otyłość lub nadmierna chudość
• alkoholizm
• zaburzenia układu immunologicznego
• choroby dziedziczne.

 Kobiety z nieregularnymi cyklami miesiączkowymi lub brakiem miesiączki, wywołanym nadwagą lub niedowagą, mogą mieć przejściowe problemy z płodnością, lecz kiedy ciężar ciała wraca do normy, cykl miesiączkowy zazwyczaj również się stabilizuje.

Leczenie niepłodności: badania

Badanie płodności kobiety zaczyna się zazwyczaj od tzw. testów owulacyjnych, które mają wykazać, czy kobieta prawidłowo produkuje komórki jajowe. W tym celu bada się poziom hormonów płciowych we krwi, w odpowiednich okresach cyklu miesiączkowego. Wykonuje się także szereg innych badań hormonalnych, badanie usg narządów rodnych (może ono wykazać pewne nieprawidłowości w obrębie miednicy mniejszej, np. mięśniaki lub polipy w macicy).

Z kolei histerosalpingografia to badanie radiologiczne macicy i jajowodów, po podaniu środka kontrastującego, pozwala określić m.in. stan drożności jajowodów. Podczas tego badania lekarz może pobrać wycinek z wyściółki jamy macicy, aby wykryć ewentualne nieprawidłowości, uniemożliwiające zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej.

Inną metodą diagnostyczna jest laparoskopia, umożliwiająca obejrzenie macicy, jajowodów i jajników.

Niepłodność u kobiet: zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest coraz częstszym zaburzeniem hormonalnym u kobiet w okresie rozrodczym jest zespół. Zespół ten charakteryzuje się hiperandrogenizmem (nadmierną ilością męskich hormonów płciowych we krwi) i w związku z tym zaburzeniami miesiączkowania, brakiem jajeczkowania i w rezultacie niepłodnością.

Nadmiar męskich hormonów płciowych, androgenów, powoduje obumieranie pęcherzyka i powstawanie torbieli, co po wielu latach doprowadza do utworzenia się licznych torbielek w jajniku.  I, jeśli jest ich bardzo dużo, pojawiają się trudności z zajściem w ciążę.

Do PCOS dochodzi prawdopodobnie na skutek zaburzeń pewnego enzymu, odpowiedzialnego za powstawanie męskich hormonów płciowych w jajnikach i nadnerczach.

Niepłodność u kobiet: endometrioza

Endometrioza jest coraz częstszą przyczyną kobiecej niepłodności jest endometrioza (endometrium – śluzówka macicy). U kobiet z tym schorzeniem dochodzi do migracji fragmentów enodmetrium poza jamę macicy. Fragmenty te zagnieżdżają się w innych narządach i tkankach i tam rozrastają.

Najczęściej w jajnikach, jajowodach, ale też w tak odległych narządach jak płuca czy jelita. Ponieważ komórki endometrialne przeniesione w inne miejsca podlegają tym samym wpływom hormonalnym, co endometrium w macicy, złuszczają się i pojawia się krwawienie.

Jednak krew ta nie ma możliwości znalezienia drogi odpływu z organizmu, tworzą się więc torbiele, zrosty, co może doprowadzić do zlepiania się wszystkich elementów narządu rodnego (macicy, jajników, jajowodów). Rezultatem może być nie tylko niepłodność, ale i wiele innych schorzeń.

Niepłodność u kobiet: mięśniaki macicy

Mięśniaki macicy to kolejne dość częste przyczyny kobiecej niepłodności. To łagodne guzy , nazywane również włókniakami. Lekarze oceniają, że u około 20-25 procent kobiet między 30. a 50. rokiem życia występuje jeden lub więcej włókniaków. Mięśniaki powodują długotrwałe miesiączki, trudności w zajściu w ciążę, poronienia. Sprzyjają im zaburzenia hormonalne i skłonności genetyczne.

Niepłodność u kobiet: polipy

Polipy (w trzonie lub w szyjce macicy) – to płaskie podłużne twory z błony śluzowej, które mogą pojawić się w każdej części ciała. Te, które pojawiają się w trzonie macicy, mogą powodować niepłodność i obfite krwawienia miesiączkowe.

Niepłodność u kobiet: choroby zapalne miednicy mniejszej

Choroby zapalne miednicy mniejszej  są przyczyną niepłodności u około 20 procent kobiet z chorobami zapalnymi tego miejsca. W około 75 procentach takich stanów przyczyna jest zakażenie Chlamydia trachomatis, przenoszonej drogą płciową.

Ostre lub przewlekłe zapalenia po jakimś czasie mogą prowadzić do bliznowacenia, powstawania ropni, zniszczenia jajowodów, a tym samym do niepłodności tzw. mechanicznej. Tego typu niepłodność może się pojawić również po sztucznym poronieniu.

Niepłodność u kobiet: niewydolność jajników

W przypadku przedwczesnej niewydolności jajników dochodzi do przedwczesnego wyczerpania zasobu pierwotnych pęcherzyków w jajnikach (może to być spowodowane np. terapią przeciwnowotworową, czynnikami immunologicznymi). Co prawda naukowcy ostatnio zaczęli dowodzić, że ilość pęcherzyków w jajnikach nie jest dana raz na zawsze, ale mogą się one tworzyć na nowo, jednak ta teoria wymaga dalszych badań.

Niepłodność u kobiet: hiperprolaktynemia

Hiperprolaktynemia – czyli wysokie stężenie prolaktyny w organizmie kobiety może spowodować zaburzenia jajeczkowania, brak miesiączki i trudności z zajściem w ciążę. Prolaktyna oddziałuje również bezpośrednio na gonady, powodując zmniejszenie wydzielania u kobiet progesteronu (niewydolność ciałka żółtego).

Niepłodność u kobiet: przebyte operacje

Operacje chirurgiczne przeprowadzane w obrębie jamy brzusznej (zrosty) także mogą być przyczyną niepłodności, chorób nowotworowych i chorób ogólnoustrojowych (przewlekłe zapalenie nerek, gruźlica, choroby tarczycy, choroby wątroby, nadciśnienie). Czynnikiem ryzyka może być nawet depresja, przewlekły stres, prowadzące do zaburzeń hormonalnych.