I trymestr ciąży

Pierwsze tygodnie ciąży to dziwny czas. Twoje dziecko jest bardzo maleńkie, ale ma już ogromny wpływ na twój apetyt, samopoczucie, tryb życia. Pierwszy trymestr ciąży to również czas nieprzyjemnych dolegliwości - dokuczać ci mogą mdłości, senność i ból piersi. Sprawdź, jak zmienia się twoje ciało i jak rozwija się zarodek między 1 a 12 tygodniem ciąży.

Spis treści

1. Kalendarz: 1. tydzień ciąży
2. Kalendarz: 2. tydzień ciąży
3. Czego nie można robić w pierwszym trymestrze ciąży [WIDEO]
4. Kalendarz: 3. tydzień ciąży
5. Kalendarz: 4. tydzień ciąży
6. Kalendarz: 5. tydzień ciąży
7. Kalendarz: 6. tydzień ciąży
8. Kalendarz: 7. tydzień ciąży
9. Kalendarz: 8. tydzień ciąży
10. Kalendarz: 9. tydzień ciąży
11. Kalendarz: 10. tydzień ciąży
12. Kalendarz: 11. tydzień ciąży
13. Kalendarz: 12. tydzień ciąży

Kalendarz ciąży rozpoczyna I trymestr ciąży - to czas wielkiej rewolucji hormonalnej. Ciąża tylko umownie trwa dziewięć miesięcy, "książkowa" obejmuje 10 miesięcy księżycowych (każdy po 28 dni), czyli 40 tygodni. Co więcej, absolutną normą jest to, że czasem trwa od 38 do 42 tygodni. W dodatku w rozumieniu medycznym zaczyna się kilkanaście dni przed poczęciem. Zanim bowiem powstanie nowe życie, organizm kobiety przygotowuje się do jego przyjęcia. Poza tym nigdy nie wiadomo dokładnie, kiedy nastąpiło zapłodnienie, zwłaszcza przy nieregularnych cyklach. Dlatego, jeśli dojdzie do zapłodnienia, wiek ciąży będzie liczony od daty ostatniej miesiączki. Nie jest to oczywiście rzeczywisty czas życia zarodka, który zaczyna się zwykle około dwóch tygodni później.

Kalendarz: 1. tydzień ciąży

MAMANie obserwujesz żadnych zmian. Jesteś w trakcie normalnego cyklu miesiączkowego. Jeśli planujesz ciążę, przynajmniej od dnia rozpoczęcia miesiączki zachowuj się tak, jakbyś już w niej była. Dzięki temu zwiększysz szanse na udany początek. W czasie "rozgrzewki" zdrowo się odżywiaj i łykaj preparaty zawierające kwas foliowy. Wystarczy jedna tabletka dziennie. Odstaw alkohol, papierosy i inne używki.DZIECKOJeszcze go nie ma. Na razie jest jajeczko. Spokojnie sobie dojrzewa. Jajnik uwolni je mniej więcej w połowie twojego cyklu.

Kalendarz: 2. tydzień ciąży

MAMAOd końca drugiego tygodnia ciąży, zwłaszcza gdy twój cykl miesiączkowy jest krótki (26-28 dni), nie unikaj seksu! Bez tego naprawdę ani rusz. Okres, kiedy kobieta i mężczyzna mogą począć dziecko, jest bardzo ograniczony i trwa jedynie 3-4 dni w cyklu. Jednak nie tak trudno się w niego "wstrzelić", skoro gatunek ludzki nie wyginął. Natura zadbała o to, byś w tym czasie była szczególnie atrakcyjna seksualnie i miała zwiększoną ochotę na miłość. Jeśli nie umiesz określić, kiedy przypadają dni płodne, porozmawiaj z ginekologiem o obserwacji płodności (za pomocą mierzenia temperatury i obserwacji śluzu) lub zaopatrz się w aptece w specjalne testy lub komputer cyklu.DZIECKOPod koniec tego tygodnia (czasem na początku następnego) w jajniku pęka największy pęcherzyk, a uwolnione jajeczko przesuwa się do jajowodu i tam czeka na plemnik, który może zapoczątkować nowe życie.

Czego nie można robić w pierwszym trymestrze ciąży [WIDEO]

Kalendarz: 3. tydzień ciąży

MAMAZwykle do zapłodnienia dochodzi na ok. 14 dni przed przewidywanym terminem miesiączki. Możliwe, że będziesz umiała podać termin poczęcia. Niektóre kobiety mają takie przeczucie i po prostu wiedzą, że stało się. Nie jest to jednak regułą. Dla większości pierwszym sygnałem jest spóźniająca się miesiączka. W tym momencie nie warto jeszcze sięgać po test ciążowy. Zmiany hormonalne w twoim organizmie pozwolą na wykrycie ciąży za ok. 10 dni.DZIECKOGęsty śluz, chroniący przez większą część cyklu wejście do macicy, rozpada się w luźne pasma, pomiędzy którymi sprytne plemniki mogą się prześlizgnąć. Następuje ich wstępna selekcja: z milionów plemników, uwolnionych podczas wytrysku, przez zaporę śluzową przebijają się tylko te o prawidłowym kształcie główki i odpowiednim ruchu ogonka. Zwycięskie plemniki gromadzą się u wejścia do macicy i czekają nawet kilka dni na sygnał do dalszej podróży. Gdy jajeczko jest gotowe na ich przyjęcie, wydziela substancję chemiczną, która uaktywnia plemniki. Przez kwaśne środowisko macicy przedostają się one do jajowodu. Po drodze padają jak muchy i do komórki jajowej dociera ich niespełna tysiąc. Komórka jajowa gotowa jest do zapłodnienia jedynie przez 24 godziny (czasem nawet krócej). Najlepszy z najlepszych plemnik przedziera się przez jej warstwy ochronne i łączy z jajeczkiem, co uruchamia proces zamykania się błony komórkowej, tak aby już żaden inny nie mógł wniknąć do środka. Natychmiast po połączeniu jąder komórki jajowej i plemnika komórka zaczyna się dzielić. Pod koniec trzeciego tygodnia ciąży (czyli wkrótce po zapłodnieniu) kulka złożona z kilkudziesięciu komórek, wyglądająca jak malina (albo owoc morwy – po łacinie morum, dlatego dziecko w tym stadium rozwoju nazywane jest morulą), dociera do macicy. Komórki w kulce stale się dzielą, ale kulka na razie nie rośnie – jest nie grubsza niż kartka papieru (ma nieco ponad 0,1 mm grubości), a cała zmieściłaby się na czubku szpilki.

Czytaj też: Objawy ciąży - jakie są pierwsze oznaki ciąży?

Kalendarz: 4. tydzień ciąży

MAMAW czwartym tygodniu ciąży możesz czuć się zmęczona i rozdrażniona. Wiele kobiet uznaje, że to wyjątkowo nasilone objawy napięcia przedmiesiączkowego. Tymczasem – niekoniecznie! W tym okresie kobiety, szczególnie te wrażliwe na zmiany hormonalne, mogą też obserwować niewielkie plamienie (krwawienie implantacyjne), spowodowane zagnieżdżeniem się zarodka w macicy. Bywa ono mylone z miesiączką, stąd potem problemy z ustaleniem wieku ciąży. Wszelkie wątpliwości rozwieje pierwsze USG, które można zrobić ok. 8. tygodnia ciąży (ok. 6 tygodni po zapłodnieniu, 3-4 tygodnie po spodziewanej miesiączce).DZIECKOPod koniec 4. tygodnia powitamy zarodek. Po dotarciu do macicy zagnieżdża się w jej ścianie. Z komórek tworzących kulę część stanie się zarodkiem, a potem płodem, natomiast pozostałe komórki stworzą worek owodniowy i pęcherzyk żółtkowy. Worek owodniowy w końcu otoczy dziecko całkowicie, pęcherzyk żółtkowy zaniknie, a na razie, póki nie wykształci się łożysko, będzie dostarczał dziecku pokarm. Zarodek jest teraz szarawy i półprzezroczysty. Bez krwi i pigmentu przypomina meduzę. Jest wielkości ziarnka maku.

Kalendarz: 5. tydzień ciąży

MAMAOkres się spóźnia. By rozwiać wątpliwości, możesz wykonać domowy test ciążowy. Jeśli jednak zrobisz go zbyt wcześnie, wynik może być fałszywie negatywny. Chociaż testy są bardzo czułe, najpewniej jest je wykonać ok. 10 dni po przewidywanym terminie miesiączki. Jeśli wynik jest pozytywny, czas wybrać lekarza, który zaopiekuje się tobą i maluchem w następnych miesiącach. Powinien być sprawdzony i wzbudzający zaufanie. Już na tym etapie możesz odczuwać ból piersi, wahania nastrojów, mdłości i zmęczenie. Niektórym kobietom dokucza dziwny, metaliczny posmak w ustach oraz konieczność częstego oddawania moczu. Są jednak i takie, które nie obserwują jeszcze żadnych zmian.DZIECKOKomórki zarodka rozpoczynają proces różnicowania. Tworzy się kręgosłup, a dokładniej zaczątki 33 kręgów. Powstają zawiązki układu nerwowego oraz mózgu. Początkowo przypominają rurkę, zwaną cewą nerwową, której 2/3 stworzy właściwy mózg, a 1/3 - rdzeń kręgowy. By uniknąć wad cewy nerwowej, profilaktycznie powinnaś przyjmować kwas foliowy. Komórki przeznaczone do poszczególnych zadań gromadzą się w miejscu mózgu, serca, kręgosłupa. Pod koniec tego tygodnia zarodek ma długość 2 mm, jest wielkości pestki jabłka. Widać kulisty zawiązek głowy.

Kalendarz: 6. tydzień ciąży

MAMAW 6. tygodniu ciąży zwykle pojawiają się poranne mdłości, "poranne" bywają tylko z nazwy, bo niektóre panie męczą się całymi dniami. Wymioty mogą wywołać nawet zapachy, które wydawały się dotąd przyjemne. Rewolucja hormonalna prowadzi też do huśtawek nastroju. To mit, że jeśli ciąża jest planowana, musi cię natychmiast rozsadzać radość. Możesz mieć "doła", ale to wkrótce minie.DZIECKOW 6. tygodniu malec składa się z głowy, tułowia i ogonka, który potem zniknie, wchłonięty przez obrastające go tkanki. Zrastają się dwie rurki, które dadzą początek sercu. Serce zaczyna pompować krew. Na USG można zobaczyć, jak pulsuje. Około 40. dnia ciąży po bokach tułowia pojawiają się zawiązki ramion, a już dwa dni później - nóg. Powstaje pranercze, które zaniknie, zastąpione przez nerki (jego fragmenty staną się nasieniowodami u chłopca). Zarodek jest zwinięty w kłębek, dlatego najczęściej podawana jest jego wielkość tzw. ciemieniowo-siedzeniowa (CRL) - od czubka głowy do pupy. Pod koniec szóstego tygodnia ma ok. 4 mm długości. Jest już widoczny na USG.

Sprawdź: Kalendarz ciąży

Kalendarz: 7. tydzień ciąży

MAMAOkoło 7. tygodnia możesz zacząć nieznacznie przybierać na wadze, ale równie dobrze - na niej tracić. Wymioty nie są przecież obojętne dla twojego organizmu. Jednak nie martw się tym za bardzo. Dzidziuś jest tak malutki, że niczego mu nie zabraknie. Jeśli nawet nie zauważysz zmian na wadze, zapewne poszerzysz się lekko w talii. Szybko rośnie twoja macica, by bez trudu pomieścić rozwijającego się lokatora. Zarazem w szyjce powstaje czop utworzony z gęstego śluzu, skutecznie zabezpieczający wejście do macicy przed niechcianymi gośćmi.DZIECKOW ciągu tego tygodnia maleństwu przybędzie 6 mm. Można już zobaczyć zarys twarzy maleńkiego człowieczka – zaczątki nosa, oczu i ust, chociaż nie jest to jeszcze buzia godna miss czy mistera. Mózg pączkuje, tworząc wypustki – zalążki nerwów wzrokowych. Po bokach głowy pojawiają się dwie ciemne plamki, które z czasem przesuną się na właściwe miejsce. Wydłużają się rączki i nóżki, a na ich końcach pojawiają się płetwy. Oczywiście przejściowo. Jesteście już trwale połączeni pępowiną.

Kalendarz: 8. tydzień ciąży

MAMAKiedy naciśniesz podbrzusze, możesz samodzielnie wyczuć powiększoną macicę – w 8. tygodniu ma ona już wielkość małego jabłka. Wewnątrz piersi rozwijają się gruczoły mleczne, dlatego sutki stają się nabrzmiałe i obolałe. By zapewnić im ulgę, poproś partnera o delikatny masaż. Możecie użyć łagodnej oliwki dla dzieci lub kremu do pielęgnacji piersi dla ciężarnych.DZIECKONa początku tego tygodnia wykształcają się dłonie i stopy, a pod jego koniec – powstaną nawet małe paluszki. W tym okresie powstaje też ucho wewnętrzne (odpowiedzialne za słyszenie i zmysł równowagi). Dziecko dzięki niemu może już reagować na ruch. niepokoją je gwałtowne zmiany pozycji, a uspokaja miarowy rytm. Kręgosłup ma grubość szpilki, a żebra – grubość włosa. Zawiązki oczu są już zabarwione pigmentem, ale ich właściwy kolor poznasz dopiero w drugim, trzecim miesiącu po narodzinach. Zaczynają rosnąć powieki i tworzą się zawiązki zębów mlecznych. Wątroba wytwarza komórki krwionośne. Malec ma dopiero 15–20 mm długości, a już tyle osiągnął!

Kalendarz: 9. tydzień ciąży

MAMANie ma sprawiedliwości na tym świecie. O tym, jak różnie może przebiegać ciąża, świadczą choćby zmiany na skórze. Niektóre panie właśnie teraz mogą szczycić się wyjątkowo gładką, kwitnącą cerą. Innym na skórze "kwitną" liczne wypryski, staje się ona szczególnie podatna na podrażnienia. Niestety, ciąża to nie najlepszy czas na wyszukane zabiegi kosmetyczne. Najlepiej wybierać wyłącznie preparaty hipoalergiczne i czekać na lepsze czasy. Wszystkim przyszłym mamom już pięknie powiększył się biust. Czas na wygodny biustonosz dla ciężarnych – rozwojowy, bo to nie koniec tego procesu. Z mniej przyjemnych zmian możesz odczuwać tępy ból w podbrzuszu (macica zaczyna się powiększać). U niektórych kobiet pojawia się także skąpa czerwonawa lub brązowawa wydzielina z pochwy w terminie normalnego pojawiania się miesiączki. To zwykle niegroźny objaw zmian hormonalnych, ale lepiej to skonsultować z lekarzem.DZIECKOW tym tygodniu dziecko ma już 2 cm. Istotną zmianą jest to, że zaczynają rozwijać się jego narządy rozrodcze. u chłopców wykształcają się jądra i pęcherzyki nasienne, a u dziewczynek – jajniki. Twarzyczka nabiera bardziej ludzkiego wyglądu: rozwija się górna warga, pojawiają się dziurki w nosie, uwydatnia się dolna szczęka, uszy przesuwają się na boki głowy, a oczy ku przodowi twarzy. Wydłuża się szyja, ale dziecko to wciąż przede wszystkim "mózgowiec". Jego ogromna głowa (musi pomieścić ekspresowo rosnący mózg) wciąż przylega do klatki piersiowej. Tworzą się półkule mózgowe (odpowiedzialne za myślenie i czucie), międzymózgowie z przysadką produkującą ważne hormony oraz tyłomózgowie, gdzie mieści się ośrodek odpowiedzialny za oddychanie. Samorzutnie kurczą się mięśnie, dzięki czemu dziecko porusza się w wytworzonym już worku owodniowym, ale ty jeszcze tego nie czujesz.

Kalendarz: 10. tydzień ciąży

MAMAMożliwe, że masz nieco gorszą morfologię niż wynika z "normalnych" wskaźników dla kobiet. Nie przejmuj się tym, bo w ciąży wyniki są nieco inne, a zazwyczaj nadal prawidłowe (dla przykładu: minimalny prawidłowy poziom hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwi, dla kobiet wynosi 12 g/dl, ale dla kobiet w ciąży 11g/dl, a niepokojący jest dopiero spadek poniżej 10,5 g/dl). Niedobory żelaza pozwoli ci zapewne wyrównać przyjmowanie preparatu witaminowo-mineralnego dla ciężarnych (czasem to ten sam, który już dostarcza ci kwasu foliowego). Czasem potrzebny jest dodatkowy preparat, decyduje o tym lekarz.DZIECKOW 10. tygodniu zarodek staje się płodem, czyli takim miniaturowym człowieczkiem, wraz ze wszystkimi ludzkimi narządami. Zanikają błony, które dotychczas łączyły miniaturowe paluszki. Powieki urosły i skleiły się, więc dziecko wygląda, jakby spało. Wyraźnie rozwinęły się ramiona, zaznacza się zgięcie łokcia i maluch zbliża rączki ku sobie. Serduszko bije z częstotliwością 140 do 180 uderzeń na minutę. Waga dziecka to ok. 5 g, a "wzrost" (liczony od czubka głowy do pupy, bez nóżek) to prawie 4 cm.

Kalendarz: 11. tydzień ciąży

MAMAWymioty wkrótce ustąpią albo już ustąpiły. Pewnie przybrałaś na wadze i masz lepszy apetyt. Nie jedz jednak za dwoje. Ile możesz przytyć w ciąży? Idealny przybór masy ciała podczas ciąży to 9-12 kg. Miewasz zgagę? Najłatwiej się jej pozbyć, jedząc mało i często, unikając tłustych potraw i napojów gazowanych. Nie stosuj samodzielnie żadnych leków. Możliwe, że wciąż borykasz się z kiepskim nastrojem i nasilającym się zmęczeniem. Pozwól sobie na luz, zwolnij. Już niedługo poczujesz się znacznie lepiej.DZIECKOGłowa wreszcie odchyla się do tyłu, a szyja staje się cieńsza i smuklejsza. W 11. tygodniu szybko rośnie wątroba, która wypełnia niemal całą jamę brzuszną. W życiu płodowym to ona wytwarza krew, dopiero potem przestawi się na produkcję żółci, przetwarzanie cukrów, magazynowanie rezerw i oczyszczanie organizmu z toksyn. Rozpychająca się wątroba zmusza organizm do sprytnego wybiegu – jelita, które nie mieszczą się w jamie brzusznej, rozwijają się teraz w pępowinie, a gdy będzie dość miejsca, przesuną się z powrotem do brzucha. Nerki zajmują swoje miejsce przy nadnerczach. Chłopcy dostają zastrzyk męskich hormonów z jąder, dlatego powoli ich prącie wydłuża się i wygładza, a otwór przesuwa na czubek penisa. Dziecko waży już 8 g, a jego długość ciemieniowo-siedzeniowa wynosi ok. 5 cm.

Kalendarz: 12. tydzień ciąży

MAMAKończy się pierwszy trymestr. To dobra wiadomość, bo większość przyszłych mam w drugim czuje się zdecydowanie lepiej, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Jeśli masz mniejszą ochotę na seks, boisz się, że może on zaszkodzić dziecku, daj sobie czas. Apetyt na figle wkrótce wróci, a kochanie się jest jak najbardziej wskazane – dla ciebie i dla partnera (chyba że lekarz wyraźnie tego zabroni).DZIECKOPłeć dziecka na USG jest rozpoznawalna już w 12. tygodniu (jeśli maluch zechce odpowiednio się odwrócić). Na paluszkach kształtują się zawiązki paznokci (za tydzień zaczną rosnąć), a skóra i mięśnie grubieją. Każdą chwilę dziecko wykorzystuje na udoskonalanie umiejętności – porusza klatką piersiową (dzięki czemu prawdziwe oddychanie przyjdzie mu bez trudu), a malutkimi rączkami trenuje ruchy chwytne. Pod koniec I trymestru na skórze pojawiają się zawiązki cebulek włosowych, jelita kurczą się i wykonują ruchy robaczkowe, przez ich ścianę wchłaniana jest glukoza. Dobiega końca kształtowanie się płuc, trzustki i tarczycy. Zwiększa się ilość płynu owodniowego, więc dziecko może swobodnie pływać. Ważące 50 g łożysko produkuje na potrzeby małego człowieka 1,5 g białek dziennie. Sam malec waży już 10-14 g. I mierzy do 6 cm!

miesięcznik "M jak mama"

Eliza Dolecka

Konsultacja: dr Marzena Dębska