Znany lek na cukrzycę wydłuży życie? Naukowcy już wiedzą

Jak dożyć 100 lat? To zagadnienie stało się przedmiotem licznych badań. Choć procesu starzenia organizmu nie da się uniknąć, można go nieco spowolnić. Według najnowszej analizy znany lek na cukrzycę może korzystanie wpływać na długowieczność.

Metformina to najczęściej stosowany na świecie doustny lek przeciwcukrzycowy. Jej podstawowym wskazaniem do stosowania jest leczenie cukrzycy typu 2. Choć znana jest już od ponad pół wieku, to wciąż jej działanie odkrywane jest na nowo. Grupa amerykańskich badaczy z Massachusetts General Hospital (MGH) w Bostonie dowiodła, że ten lek nie tylko obniża poziom cukru we krwi, ale sprzyja długowieczności.

Wpływ metforminy na długowieczność

Badacze przeprowadzili wnikliwą analizę z wykorzystaniem zmodyfikowanych nicieni Caenorhabditis elegans – robaków o metabolizmie podobnym do ludzkiego. Mają one ponad 80 proc. białek wspólnych z ludźmi i żyją średnio dwa tygodnie. Dlatego też C. elegans służą często jako model do badań nad długowiecznością.

W najnowszej analizie naukowcy postawili sobie za cel zidentyfikowanie genów, które umożliwiłyby przedłużenie życie w reakcji na działanie metforminy oraz innego biguanidu – fenforminy. Wyciszyli poszczególne geny nicieni C. elegans i obserwowali, co dzieje się ze zmienionymi robakami po ekspozycji na obie substancje.

Uczeni odkryli, że metformina może sprzyjać długowieczności. Jak wyjaśnili, pobudza ona produkcję w organizmie pewnych cząsteczek - tzw. lipidów eterowych (eterolipidów), będących głównym składnikiem błon komórkowych. Z kolei unieczynnienie genów kodujących enzymy, które są odpowiedzialne za wytwarzanie lipidów eterowych, zapobiegło sprzyjającemu długowieczności działaniu biguanidów.

Naukowcu ustalili zatem, że zwiększenie produkcji lipidów eterowych u ludzi mogłoby wspierać zdrowe starzenie się i zmniejszać wpływ chorób związanych ze starzeniem.

Tak metformina wydłuża życie u nicieni C. elegans

Doniesienia naukowe skomentował Alexander A. Soukas – prof. nadzwyczajny w Harvard Medical School oraz jeden z autorów tej analizy. Podkreślił, że "badanie wskazuje na biosyntezę lipidów eterowych jako nowy cel terapeutyczny promujący zdrowe starzenie się".

– To sugeruje, że interwencja dietetyczna lub farmakologiczna, która ma na celu promowanie syntezy eterolipidów, może pewnego dnia stanowić strategię leczenia starzenia się i chorób z nim związanych – dodał.

W kolejnym etapie analizy naukowcy odkryli, że zwiększenie syntezy lipidów eterowych pozwoliło na wydłużenie życia nicieni C. elegans. Wówczas doszło u nicieni do aktywacji reakcji obronnej przed stresem metabolicznym. U robaków wywołał ją czynnik SKN-1, który jest odpowiednikiem typowego dla ssaków białka Nrf.

Prof. Soukas zwrócił uwagę, że badanie skupiło się wyłącznie na interwencjach u C. elegans. - Wymagane są dalsze badania na modelach ssaczych (takich jak komórki ludzkie i myszy), obserwacje epidemiologiczne i rygorystyczne badania kliniczne, aby określić opłacalność promowania syntezy eterolipidów w celu promowania dłuższego życia i dłuższego zachowywania zdrowia u ludzi – podsumował badacz.

Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie "eLife".

Anna Tłustochowicz