Znany lek na cukrzycę ochroni przed Alzheimerem? To nadzieja dla tysięcy chorych

Dobra wiadomość dla diabetyków, którzy stosują lek z grup tiazolidynodionów. Naukowcy odkryli, że leki te nie tylko stabilizują poziom cukru we krwi. Mogą również obniżać poziom złego cholesterolu i ciśnienie krwi, zwiększając w ten sposób dopływ krwi do mózgu i zapobiegając rozwojowi demencji, w tym choroby Alzheimera.

Cukrzyca typu 2 to obecnie jedna z najczęstszych chorób przewlekłych. W jej leczeniu stosowane są różne leki - m.in. metformina, pochodne  sulfonylomocznika, a także  tiazolidynodiony, znane jako TZD (są to leki starszego typu, a w Polsce dostępny jest obecnie jeden  lek z tej grupy).

Ponieważ cukrzyca typu 2 zwiększa ryzyko demencji, naukowcy zaczęli zastanawiać się, czy leki przeciwcukrzycowe mogą zahamować jej rozwój.

TZD aż o 22 proc. zmniejsza ryzyko demencji

Naukowcy z Uniwersytetu Arizona przyjrzeli się dokumentacji medycznej 559.106 dorosłych Amerykanów (zawartej w krajowym systemie opieki zdrowotnej weteranów) chorujących na cukrzycę typu 2. Uwzględnili tylko osoby w wieku co najmniej 60 lat, którym w okresie od stycznia 2001 r. do grudnia 2017 r po raz pierwszy przepisano metforminę lub sulfonylomocznik (tolbutamid, glimepiryd, glipizyd lub gliburyd) albo TZD (rozyglitazon lub pioglitazon). Stan zdrowia tych osób śledzili średnio przez 8 lat.

Odkryli, że stosowanie leku z grupy TZD przynajmniej przez rok wiązało się z 22 proc. niższym ryzykiem pojawienia się otępienia z jakiejkolwiek przyczyny (w porównaniu ze stosowaniem samej metforminy). Przypadki choroby Alzheimera i otępienia naczyniowego spadły odpowiednio o 11 i 57 proc.

Jak twierdzą naukowcy, TZD mogą przyczynić się do zmniejszenia ryzyka demencji częściowo dzięki temu, że mają korzystny wpływ na układ naczyniowy (choroby naczyniowe również zwiększają to ryzyko).

Dalsza analiza wykazała, że największe korzyści z ich przyjmowania odniosły osoby poniżej 75. roku życia, a także osoby z nadwagą lub otyłością.

Lek da nowe możliwości walki z otępieniem?

To ważne odkrycie - jak bowiem wyjaśniła główna autorka badania, dr Jin Zhou z University of Arizona, cukrzyca typu 2 wiąże się z podwyższonym ryzykiem demencji, w tym jej dwóch głównych podtypów: choroby Alzheimera i otępienia naczyniowego.

Jednak, jak podkreślają badacze, to badanie obserwacyjne, nie można więc wyciągać ostatecznych wniosków dotyczących przyczyny i skutku. Badacze nie mieli bowiem dostępu do niektórych istotnych danych, w tym dotyczących np. funkcji nerek i czynników genetycznych.

Są jednak zdania, że w oparciu o to odkrycie należy kontynuować badania nad zastosowaniem leków przeciwcukrzycowych w profilaktyce demencji. Stosowanie takich leków mogłoby bowiem być korzystne w przypadku starszych chorych z cukrzycą typu 2 i wysokim ryzykiem rozwoju demencji. 

Katarzyna Hubicz