Zamiast pomagać, bardzo szkodzi zdrowiu. Czym grozi przedawkowanie tej witaminy?

Witamina B1, znana również jako tiamina, jest składnikiem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Odpowiada za wiele kluczowych procesów metabolicznych, a jej niedobór może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Jednak, jak pokazują badania, nadmierna suplementacja tej witaminy również nie jest obojętna dla zdrowia.

Witamina B1 jest obecna w organizmie głównie w postaci soli fosforanowych, z których najważniejszą rolę odgrywa difosforan tiaminy. Jest to witamina egzogenna, co oznacza, że musi być dostarczana z zewnątrz, ponieważ nasz organizm nie jest w stanie wyprodukować jej w wystarczających ilościach. Tiamina uczestniczy w przemianach węglowodanowych, aminokwasowych i jest niezbędna dla cyklu kwasu cytrynowego, co ma kluczowe znaczenie dla wzrostu i rozwoju komórek, a także dla funkcjonowania układu nerwowego.

Gdzie znaleźć witaminę B1 (tiaminę)?

Tiaminę można dostarczyć do organizmu zarówno poprzez odpowiednio zbilansowaną dietę, jak i suplementację. Znajdziemy ją w produktach takich jak drożdże, pieczywo z pełnego ziarna, orzechy, nasiona roślin strączkowych, wątróbka, mięso kaczki, gęsi oraz mięso wieprzowe. Warto jednak pamiętać, że zapotrzebowanie na tiaminę jest indywidualne i zależy od wielu czynników, takich jak płeć, wiek, masa ciała czy aktywność fizyczna.

Niedobór witaminy B1 - skutki i zagrożenia

Niedobór tiaminy może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym do objawów neurologicznych, skórnych, zmęczenia, rozdrażnienia, a nawet do zaburzeń psychicznych. Jednakże, jak wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców z Południowochińskiego Uniwersytetu Medycznego, także nadmierna suplementacja tiaminy nie jest bez wpływu na nasze zdrowie. Badania wykazały, że spożywanie dawek tiaminy wyższych niż 0,68 mg dziennie może być związane ze spadkiem funkcji poznawczych, co szczególnie obserwuje się w populacji otyłych osób.

Witamina B1 - dawka graniczna. Ile to za dużo?

Zalecane normy żywienia dla populacji wskazują na codzienne spożycie witaminy B1 w dawce od 0,5 do 1,5 mg. Warto jednak podkreślić, że każdy organizm jest inny i zapotrzebowanie może się różnić. W przypadku suplementów diety, witamina B1 dostępna jest często w dawce do 3 mg na tabletkę, co może prowadzić do przekroczenia bezpiecznego limitu, szczególnie w przypadku osób, które już dostarczają sobie tiaminy z diety.

Skutki przedawkowania witaminy B1

Naukowcy z Southern Medical University w Guangzhou przeprowadzili badania dotyczące wpływu konsumpcji tiaminy (witaminy B1) na obniżenie funkcji kognitywnych, których wyniki opublikowano w czasopiśmie „General Psychiatry”. Skupili się na procesach neurodegeneracyjnych, które są przyczyną rozwoju różnych form demencji, w tym choroby Alzheimera, która jest jej najczęstszą odmianą.

W ramach badania, które najczęściej trwało około 6 lat, obserwowano grupę pacjentów, zauważając, że najmniejszy spadek w funkcjonowaniu umysłowym odnotowano przy dziennej konsumpcji witaminy B1 w zakresie od 0,6 do 1 mg. Niestety, relacja ta przybierała formę litery „J”, co sugeruje, że ryzyko początkowo maleje, aby po osiągnięciu minimalnego punktu zacząć gwałtownie wzrastać.

Wczesne objawy choroby Alzheimera a witamina B1?

Przy analizie 5-letniego spadku funkcji poznawczych, kluczowa okazała się dawka 0,68 mg tiaminy na dzień. Dawki niższe nie wykazywały znaczącego związku z procesami neurodegeneracyjnymi, natomiast wyższe były już z nimi powiązane. Każdy wzrost spożywanej ilości witaminy B1 o 1 mg dziennie był skorelowany z obniżeniem ogólnej oceny funkcji kognitywnych o 4,24 punktu (na możliwe 27 punktów) oraz o prawie 0,5 punktu w bardziej złożonych testach.

Interesująco, zależność ta była bardziej wyraźna wśród osób z nadwagą. Na wyniki nie miały wpływu takie czynniki jak wiek, płeć, konsumpcja alkoholu czy zawartość białka, tłuszczów i węglowodanów w diecie. Mimo że badanie przeprowadzono wśród populacji azjatyckiej, objęło ono znaczną liczbę osób (ponad 3,1 tys.), w średnim wieku 63 lata, co uwydatnia jego znaczenie.

Przyjmowanie witaminy B1 powinno być umiarkowane. W suplementach diety jest dostępna w dawkach do 3 mg na tabletkę, a choć dostępne są również produkty i leki na receptę zawierające jej większe ilości, decyzję o ich stosowaniu powinien podjąć lekarz.

Ważne jest, aby sprawdzić, czy tiamina nie jest składnikiem wielu suplementów diety, które przyjmujemy, zwłaszcza jeśli stosujemy kompleks witamin B, aby nie przekroczyć zalecanego dziennego spożycia. Należy również zwrócić uwagę na gotowe produkty spożywcze, które mogą zawierać tę witaminę. Wliczając każdą porcję do dziennego spożycia, najlepiej, aby tiamina pochodziła z naturalnych źródeł, takich jak produkty mleczne, mięsne, ryby czy nasiona strączkowe, ponieważ w naturalnej formie jest najbezpieczniejsza.

Romana Makówka