Zalecany poziom witaminy B12 jest za niski? Ważne odkrycie, nie tylko dla seniorów

Witamina B12 odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, wspomagając radzenie sobie ze stresem i wspierając pracę mózgu. Jest także niezbędna do produkcji DNA, czerwonych krwinek i tkanki nerwowej. Najnowsze ustalenia sugerują jednak, że dotychczas zalecane dawki mogą nie być wystarczające. Zwłaszcza dla seniorów.

Grupa naukowców z University of California w San Francisco przeprowadziła szczegółowe badania, które rzucają nowe światło na rolę witaminy B12 w organizmach osób starszych. Ich celem było sprawdzenie, jak poziom tej witaminy wpływa na procesy poznawcze. Wyniki? Sugerują, że obowiązujące dotychczas zalecenia dotyczące dawkowania witaminy B12 mogą wymagać pilnej aktualizacji!

Badanie pt. "Związek poziomu witaminy B12 z funkcjonalnymi i strukturalnymi biomarkerami uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego u osób starszych" zostało opublikowane 10 lutego w prestiżowym Annals of Neurology. Wzięło w nim udział aż 231 seniorów, którzy nie wykazywali objawów demencji ani łagodnych zaburzeń funkcji poznawczych. Średni wiek uczestników wynosił 71 lat. Wszyscy oni byli wcześniej włączeni do długoterminowego projektu badawczego Brain Aging Network for Cognitive Health (BrANCH) na UCSF.

Ile witaminy B12 dla seniora? Dzienna dawka

Podczas badania naukowcy dokładnie zmierzyli średni poziom witaminy B12 u każdego z seniorów. Uzyskane wyniki były zaskakujące: średni poziom wynosił aż 414,8 pmol/l. To znacznie powyżej minimum zalecanego w Stanach Zjednoczonych, które wynosi zaledwie 148 pmol/l.

W dalszej analizie uwzględniono szereg dodatkowych czynników, takich jak płeć, wiek, poziom wykształcenia oraz indywidualne ryzyko sercowo-naczyniowe każdego z uczestników. Celem było wyeliminowanie potencjalnych zakłóceń i upewnienie się, że wyniki są jak najbardziej wiarygodne.

Zdrowe osoby starsze wykazują zmiany neurologiczne na obu końcach mierzalnego „normalnego” zakresu B12. Odkrycia te podważają nasze obecne rozumienie optymalnego poziomu witaminy B12 w surowicy i sugerują ponowne przeanalizowanie sposobu, w jaki ustalamy odpowiednie zalecenia żywieniowe

- informują autorzy badań.

W Polsce podobnie jak w USA, dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 u osób dorosłych określa się jako dawkę 2,4 μg/d, czyli przyjmując suplement dawka ta nie powinna przekraczać 250 μg. Natomiast należy pamiętać, że w przypadku seniorów ich dieta bywa uboga. Z czasem spada zapotrzebowanie na kalorie. Starsze osoby jedzą mniej, a nierzadko także gorzej pod względem jakości.

Niemniej, choć mają mniejszy apetyt, to w tym okresie życia wzrasta zapotrzebowanie na składniki odżywcze w tym witaminy i minerały. Dlatego ważne jest to, aby rodzic, babcia czy dziadek po ukończeniu 60. roku życia regularnie badali poziom witaminy B12 i jeżeli nie wystarczy właściwie zbilansowana dieta, to lekarz może wdrożyć indywidualną suplementację. 

Witamina B12 a demencja. Nowe badania

Autorzy badań skupili się także na biologicznie aktywnym składniku witaminy B12, ponieważ w ten sposób można uzyskać dokładniejsze informacje na temat ilości witaminy we krwi, którą jest w stanie wykorzystać organizm. 

W celu lepszego zrozumienia nowych ustaleń należy przeanalizować ścieżkę badawczą. Otóż kolejnym krokiem było przeprowadzenie testów poznawczych. Już na tym etapie zauważono, że osoby z niższą aktywną witaminą B12 cechowały się wolniejszym przetwarzaniem informacji, a to z kolei oznaczało subtelny spadek funkcji poznawczych. 

Naukowcy wykazali również znaczne opóźnienie w reagowaniu na bodźce wzrokowe, a to oznacza, że seniorzy wolniej przetwarzali obraz i spowolnione było także przewodnictwo nerwowe. 

Diagnostykę poszerzono o rezonans magnetyczny. Wyniki badania obrazowego ukazały, że w istocie białej uczestników znajduje się większa liczba zmian. Jak wyjaśniają badacze, taki stan może być wynikiem spadku funkcji poznawczych, demencji, lub przebytego udaru.

Poprzednie badania, które określały zdrowe ilości witaminy B12, mogły nie uwzględniać subtelnych objawów czynnościowych wysokich lub niskich poziomów, które mogą wpływać na ludzi bez powodowania widocznych objawów. Ponowne rozpatrzenie definicji niedoboru witaminy B12 w celu uwzględnienia funkcjonalnych biomarkerów może prowadzić do wcześniejszej interwencji i zapobiegania pogorszeniu funkcji poznawczych

- wyjaśnił dr Ari J. Green z UCSF Departments of Neurology and Ophthalmology i Weill Institute for Neurosciences.

Podsumowując, opisane badanie autorstwa naukowców z UC San Francisco, wykazało, że w grupie starszych, zdrowych ochotników, u których stwierdzono niższe, ale wciąż optymalne poziomy witaminy B12 stwierdzono oznaki niedoboru neurologicznego i poznawczego.

Niższy poziom witaminy B12 powiązano z większymi uszkodzeniami w obrębie istoty białej, czyli przestrzeni odpowiedzialnej za prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych. Degeneracja tego obszaru zakłóca komunikację, co może powodować pojawienie się objawów demencji.

Dr Alexandra Beaudry-Richard współautorka badań dodaje, że choć w badaniach wzięli udział seniorzy o średniej wieku 71 lat i to oni są bardziej narażeni na niższe niedobory witaminy B12, to jednak nie jest to problem wyłącznie starszych dorosłych.

- Niższe poziomy mogą wpływać na funkcje poznawcze w większym stopniu, niż wcześniej sądziliśmy, i mogą dotyczyć znacznie większej części populacji, niż nam się wydaje. Oprócz ponownego zdefiniowania niedoboru witaminy B12, lekarze powinni rozważyć suplementację u starszych pacjentów z objawami neurologicznymi, nawet jeśli ich poziomy mieszczą się w granicach normy - podsumowała dr Beaudry-Richard z Wydziału Neurologii UCSF i Wydziału Mikrobiologii i Immunologii Uniwersytetu w Ottawie.

Objawy niedoboru witaminy B12

Spadek poziomu witaminy B12 często nie objawia się tak szybko. Stopniowe niedobory rozwijając się z czasem, a zatem mogą dopiero po pewnym okresie, przyczynić się do występowania określonych dolegliwości. Niemniej nie brakuje osób, które nie zauważyły nic szczególnego, a wyniki badań wskazały, że czas uzupełnić braki.

Naukowcy z Harvard Medical School wskazują nawet, że niedobory witaminy B12 mogą być podstępne i wysoce szkodliwe. Stąd tak ważne jest sprawdzanie, co dzieje się w organizmie i wykonanie badań krwi. Warto także zwrócić uwagę, czy w ostatnim czasie nie pojawiły się następujące objawy:

• dziwne odczucia, drętwienie lub mrowienie w dłoniach, nogach lub stopach
• trudności w chodzeniu (zataczanie się, problemy z równowagą),
• anemia,
• spuchnięty język,
• trudności w myśleniu i rozumowaniu (trudności poznawcze) lub utrata pamięci,
• osłabienie,
• zmęczenie.

Magdalena Siraga