Zalecany poziom witaminy B12 jest niewystarczający? Ważne odkrycie zwłaszcza dla jednej grupy

Witamina B12 jest bardzo istotna dla zachowania właściwej pracy układu nerwowego. Dzięki niej lepiej radzimy sobie ze stresem i odciążamy mózg. Poza tym jest niezbędna do tworzenia DNA, czerwonych krwinek i tkanki nerwowej. Okazuje się jednak, że w przypadku seniorów zalecana dotąd dawka może być niewystarczająca.

Grupa naukowców z University of California w San Francisco sprawdziła, jak poziom witaminy B12 u osób starszych wpływa na procesy poznawcze. Dzięki dokonanym badaniom otrzymali wyniki, które sugerują, że obowiązujące dotychczas zalecenia należy zaktualizować.

Ile witaminy B12 dla seniora? Dzienna dawka

10 lutego na łamach Annals of Neurology opublikowano badania pt. “Związek poziomu witaminy B12 z funkcjonalnymi i strukturalnymi biomarkerami uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego u osób starszych”. W badaniach wzięło udział 231 uczestników bez demencji, czy łagodnych zaburzeń funkcji poznawczych. Średni wiek wynosił 71 lat. Następnie osoby te włączono do badań o nazwie Brain Aging Network for Cognitive Health (BrANCH) na UCSF.

Naukowcy zmierzyli średni poziom witaminy B12 u każdego z seniorów. Wyniki wskazały 414,8 pmol/l. Oznacza to, że znacznie przekroczyli minimum zalecane w Stanach Zjednoczonych, które wynosi 148 pmol/l. W kolejnym kroku uwzględniono płeć, wiek, wykształcenie oraz oceniono ryzyko sercowo-naczyniowe każdego uczestnika. 

Zdrowe osoby starsze wykazują zmiany neurologiczne na obu końcach mierzalnego „normalnego” zakresu B12. Odkrycia te podważają nasze obecne rozumienie optymalnego poziomu witaminy B12 w surowicy i sugerują ponowne przeanalizowanie sposobu, w jaki ustalamy odpowiednie zalecenia żywieniowe

- informują autorzy badań.

W Polsce podobnie jak w USA, dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 u osób dorosłych określa się jako dawkę 2,4 μg/d, czyli przyjmując suplement dawka ta nie powinna przekraczać 250 μg. Natomiast należy pamiętać, że w przypadku seniorów ich dieta bywa uboga. Z czasem spada zapotrzebowanie na kalorie. Starsze osoby jedzą mniej, a nierzadko także gorzej pod względem jakości.

Niemniej, choć mają mniejszy apetyt, to w tym okresie życia wzrasta zapotrzebowanie na składniki odżywcze w tym witaminy i minerały. Dlatego ważne jest to, aby rodzic, babcia czy dziadek po ukończeniu 60. roku życia regularnie badali poziom witaminy B12 i jeżeli nie wystarczy właściwie zbilansowana dieta, to lekarz może wdrożyć indywidualną suplementację. 

Witamina B12 a demencja. Nowe badania

Autorzy badań skupili się także na biologicznie aktywnym składniku witaminy B12, ponieważ w ten sposób można uzyskać dokładniejsze informacje na temat ilości witaminy we krwi, którą jest w stanie wykorzystać organizm. 

W celu lepszego zrozumienia nowych ustaleń należy przeanalizować ścieżkę badawczą. Otóż kolejnym krokiem było przeprowadzenie testów poznawczych. Już na tym etapie zauważono, że osoby z niższą aktywną witaminą B12 cechowały się wolniejszym przetwarzaniem informacji, a to z kolei oznaczało subtelny spadek funkcji poznawczych. 

Naukowcy wykazali również znaczne opóźnienie w reagowaniu na bodźce wzrokowe, a to oznacza, że seniorzy wolniej przetwarzali obraz i spowolnione było także przewodnictwo nerwowe. 

Diagnostykę poszerzono o rezonans magnetyczny. Wyniki badania obrazowego ukazały, że w istocie białej uczestników znajduje się większa liczba zmian. Jak wyjaśniają badacze, taki stan może być wynikiem spadku funkcji poznawczych, demencji, lub przebytego udaru.

Poprzednie badania, które określały zdrowe ilości witaminy B12, mogły nie uwzględniać subtelnych objawów czynnościowych wysokich lub niskich poziomów, które mogą wpływać na ludzi bez powodowania widocznych objawów. Ponowne rozpatrzenie definicji niedoboru witaminy B12 w celu uwzględnienia funkcjonalnych biomarkerów może prowadzić do wcześniejszej interwencji i zapobiegania pogorszeniu funkcji poznawczych

- wyjaśnił dr Ari J. Green z UCSF Departments of Neurology and Ophthalmology i Weill Institute for Neurosciences.

Podsumowując, opisane badanie autorstwa naukowców z UC San Francisco, wykazało, że w grupie starszych, zdrowych ochotników, u których stwierdzono niższe, ale wciąż optymalne poziomy witaminy B12 stwierdzono oznaki niedoboru neurologicznego i poznawczego.

Niższy poziom witaminy B12 powiązano z większymi uszkodzeniami w obrębie istoty białej, czyli przestrzeni odpowiedzialnej za prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych. Degeneracja tego obszaru zakłóca komunikację, co może powodować pojawienie się objawów demencji.

Dr Alexandra Beaudry-Richard współautorka badań dodaje, że choć w badaniach wzięli udział seniorzy o średniej wieku 71 lat i to oni są bardziej narażeni na niższe niedobory witaminy B12, to jednak nie jest to problem wyłącznie starszych dorosłych.

- Niższe poziomy mogą wpływać na funkcje poznawcze w większym stopniu, niż wcześniej sądziliśmy, i mogą dotyczyć znacznie większej części populacji, niż nam się wydaje. Oprócz ponownego zdefiniowania niedoboru witaminy B12, lekarze powinni rozważyć suplementację u starszych pacjentów z objawami neurologicznymi, nawet jeśli ich poziomy mieszczą się w granicach normy - podsumowała dr Beaudry-Richard z Wydziału Neurologii UCSF i Wydziału Mikrobiologii i Immunologii Uniwersytetu w Ottawie.

Objawy niedoboru witaminy B12

Spadek poziomu witaminy B12 często nie objawia się tak szybko. Stopniowe niedobory rozwijając się z czasem, a zatem mogą dopiero po pewnym okresie, przyczynić się do występowania określonych dolegliwości. Niemniej nie brakuje osób, które nie zauważyły nic szczególnego, a wyniki badań wskazały, że czas uzupełnić braki.

Naukowcy z Harvard Medical School wskazują nawet, że niedobory witaminy B12 mogą być podstępne i wysoce szkodliwe. Stąd tak ważne jest sprawdzanie, co dzieje się w organizmie i wykonanie badań krwi. Warto także zwrócić uwagę, czy w ostatnim czasie nie pojawiły się następujące objawy:

• dziwne odczucia, drętwienie lub mrowienie w dłoniach, nogach lub stopach
• trudności w chodzeniu (zataczanie się, problemy z równowagą),
• anemia,
• spuchnięty język,
• trudności w myśleniu i rozumowaniu (trudności poznawcze) lub utrata pamięci,
• osłabienie,
• zmęczenie.

Magdalena Siraga