Zabójcze owoce. Niektóre można kupić w polskich sklepach

Owoce są smaczne, niewątpliwie też bardzo zdrowe - ale w pewnych przypadkach mogą też zaszkodzić: wywołać poważne zatrucie, nasilić problemy zdrowotne, doprowadzić do drgawek, a nawet zabić. Warto je poznać - zwłaszcza, że sezon na niektóre właśnie trwa i bez problemu można je kupić również w naszych sklepach.

Owoce warto jeść i co do tego nikt nie ma wątpliwości. Mają cenne właściwości odżywcze: są bogate nie tylko w witaminy, ale też w sole mineralne, enzymy, błonnik, antyoksydanty (wśród nich ważne są szczególnie flawonoidy). Jednak niekiedy owoce mogą też prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a u osób szczególnie wrażliwych – nawet do śmierci. Powszechnie wiadomo, że pewne owoce są niewskazane dla alergików – silnymi alergenami są np. truskawki, banany, pomarańcze czy mandarynki.

Jednak niektóre owoce – w tym również takie, które można kupić również w polskich sklepach lub natrafić na nie w trakcie spaceru po lesie – w pewnych przypadkach mogą być toksyczne, pogarszać już istniejące problemy ze zdrowiem lub nawet zabić. Warto je znać.

1. Liczi - groźne na pusty żołądek

Liczi, zwane również chińską śliwką, ma słodki, orzeźwiający smak, cenione jest za wysoką zawartość witaminy C i za właściwości przeciwnowotworowe. Można je dodawać do deserów, sałatek, mięs albo jadać na surowo, uprzednio obierając ze skórki (w tym celu należy odciąć jej część z ogonkiem, a następnie palcami zdjąć resztę skórki).

Ale bezpieczne są tylko dojrzałe owoce – czyli takie, z których skórka jest różowa lub jasnoczerwona i schodzi bez problemu. Liczi nie należy też jeść na pusty żołądek. Dlaczego? W owocach, przede wszystkim tych niedojrzałych, jest hipoglicyna - toksyna, która hamuje zdolność organizmu do wytwarzania glukozy.

Jedzenie ich na pusty żołądek może spowodować poważne problemy zdrowotne, a u dzieci doprowadzić nawet do śmierci. Setki zgonów rocznie z tego powodu notowano przez lata w indyjskim stanie Bihar, gdzie w nocy pozornie zdrowe dzieci z bardzo biednych rodzin nagle dostawały drgawek, traciły przytomność, a następnie umierały.

Tajemnicę choroby wyjaśnili naukowcy, którzy stwierdzili, że przyczyną choroby, a następnie śmierci dzieci było jedzenie przed snem niedojrzałych liczi, które dzieci znajdowały na ziemi – to zastępowało im kolację. Metabolizowana przez organizm hipoglicyna gwałtownie obniżała poziom cukru, co doprowadzało do szeregu zmian metabolicznych, a w konsekwencji do obrzęku mózgu.

Sytuację poprawiła dopiero kampania informacyjna skierowana do rodziców, by w okresie, kiedy dojrzewa liczi, nie kładli dzieci spać bez kolacji – wieczorny posiłek pozwalał zachować odpowiedni poziom glukozy nawet, jeśli dziecko zjadło niedojrzałe liczi.

2. Karambola - może szkodzić nerkom

Karambola po przekrojeniu ma kształt gwiazdy, często jest więc nazywana gwiezdnym owocem. Ma przyjemny, lekko cierpki smak. Często służy jako egzotyczna ozdoba dań. Może być jednak niebezpieczna dla osób chorujących na nerki. Owoce karamboli zawierają neurotoksynę, która u osób zdrowych jest usuwana przez nerki, a u chorych – odkładana w organizmie.

Są one również bogate w inną substancję szkodzącą nerkom: szczawiany wapnia, mogące prowadzić do kamicy nerkowej. U osób z upośledzoną czynnością nerek w ciągu kilku godzin po spożyciu dużej ilości owoców karamboli (lub ich zjedzeniu na czczo) mogą pojawić się nudności, wymioty, a także bóle głowy, dezorientacja, drgawki, a wg. niektórych źródeł może to prowadzić nawet do śmierci.  

3. Durian - zabójczy w duecie z alkoholem

Obok tego owocu nie sposób przejść obojętnie – ma specyficzny wygląd, odstręczający zapach i kształt kuli najeżonej kolcami. Ale to nie odstrasza jego wielbicieli, którzy twierdzą, że niebiański, słodki i lekko migdałowy smak owocu przyćmiewa wszystkie pozostałe wady.

Jego miąższ jest delikatny i kremowy, jednak by się do niego dostać, trzeba przeciąć twardą, najeżoną kolcami łupinę – co może dotkliwie poranić. Durian rośnie na kilkudziesięciometrowych drzewach i waży około 3-4 kg, dlatego nie tak rzadkie są przypadki, że zabija już podczas zbiorów, spadając zbieraczom na głowy.

Może być również zabójczy w połączeniu z alkoholem: zawiera specyficzne siarczany, które zatrzymują metabolizm alkoholu w organizmie, dlatego spożywanie owoców duriana w towarzystwie alkoholu grozi uszkodzeniem wątroby, a nawet śmiertelnym zatruciem alkoholowym.

4. Jabłuszka śmierci

Za najgroźniejsze owoce świata uznawane są „manzanilla de la muerte” czyli „jabłuszka śmierci” (ich fachowa nazwa to Hippomane mancinella). Występują w rejonie Karaibów oraz w obu Amerykach.

Nie sposób ich kupić w sklepach ani na bazarach, za to w wielu rejonach łatwo natknąć się podczas przechadzki. Już samo otarcie się o korę drzewa powoduje problemy skórne i dolegliwości żołądkowe. W owocach mancinella jest zaś toksyna tak silna, że sok z jednego jabłuszka jest w stanie uśmiercić kilkanaście osób, które umierają w męczarniach.

Zobacz, jak wygląda drzewo śmierci i jego owoce:

5. Trujące jagody belladonny

Belladonna ma wiele nazw: psinka, wilcza jagoda, pokrzyk. W Polsce rośnie głównie na południu kraju. Niewprawni zbieracze łatwo mogą ją pomylić z jagodami lub zdziczałymi borówkami.

Jest silnie toksyczna, co zawdzięcza bardzo dużej zawartości atropiny – substancji, która ma właściwości rozkurczające i w dużym stężeniu (a takie występuje w owocach belladonny) blokuje mięśnie gładkie, poraża zakończenia nerwów, może też doprowadzić do śpiączki atropinowej. Dawka śmiertelna dla dziecka to 3-4 jagody, dla dorosłego – 15-20 jagód.

6. Toksyczne owoce ackee

Owoc ackee (u nas lepiej znany jako aka lub bligia pospolita) to narodowy owoc Jamajki, stanowi też podstawę kuchni krajów Afryki. W Polsce owoc ten jest mało popularny, spotykany praktycznie tylko w sklepach z egzotyczną żywnością, w dodatku zazwyczaj w wersji puszkowanej.

Z wyglądu przypomina gruszkę o pomarańczowo-koralowym kolorze. Jednak podobnie jak liczi, niedojrzałe owoce ackee mogą poważnie zaszkodzić: zawierają bowiem groźną dla zdrowia toksynę, wywołującą sensacje żołądkowe, która w dużej ilości może doprowadzić do śmierci. Owoc ackee jest dojrzały wtedy, gdy sam pęka (uwalniając przy okazji pewną ilość toksycznego gazu) i wtedy pokazują się jego duże ciemne nasiona otoczone delikatnym jasnym miąższem.

Owoce ackee wyglądają tak:

Czy rozpoznasz owoc na zdjęciu?

Pytanie 1 z 9

Owoc, który po przekrojeniu przypomina gwiazdę, to:

graviola

karambola

kiwano

durian

Następne pytanie

Katarzyna Hubicz