Wzrost to czynnik ryzyka aż sześciu nowotworów. Już 5 cm robi różnicę

Bycie niskim ma swoje zalety. Wyżsi ludzie częściej bowiem chorują na jeden z sześciu typów nowotworów - w tym na raka trzustki i raka jelita grubego. Ryzyko zachorowania zwiększa każde dodatkowe pięć centymetrów wzrostu.

Pytanie, komu grozi rak i jakie czynniki sprawiają, że się rozwija, od lat nurtuje naukowców na całym świecie. Wśród oczywistych przyczyn nowotworów wymieniane są m.in. otyłość, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, nadmierne opalanie się, a także narażenie na spaliny czy promieniowanie.

Czynnikami rozwoju raka są również predyspozycje genetyczne. Do tych ostatnich zaliczana jest nie tylko rodzinna podatność na dany typ nowotworu, lecz również coś, czego zmienić nie jesteśmy w stanie: wzrost, odziedziczony w genach.

Wysoki wzrost zwiększa ryzyko aż sześciu nowotworów

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka są stale monitorowane m.in. przez naukowców zrzeszonych w World Cancer Research Fund International. Badacze w ramach projektu Continuous Update analizują globalne dowody związku raka m.in. z dietą, wagą, czy aktywnością fizyczną.

Projekt ten jest stale aktualizowany - nowe prace na temat nowotworów z całego świata dodawane są do bazy danych i przeglądane, następnie zaś eksperci oceniają i interpretują dowodu, wyciągając określone wnioski.

Analiza ujawniła "mocne dowody" na to, że wyżsi ludzie są bardziej narażeni na rozwój sześciu nowotworów. Jak ustalili badacze, każde dodatkowe 5 cm wzrostu zwiększa średnie ryzyko zachorowania na:

• raka nerki - o 10 proc.
• raka piersi przed i po menopauzie - odpowiednio o 9 i 11 proc.
• raka jajnika - o 8 proc.
• raka trzustki - o 7 proc.
• raka jelita grubego - o 5 proc.
• raka prostaty - o 4 proc.

Badacze podkreślają, że są to średnie wartości. W tym temacie powstało bowiem wiele badań analizujących wpływ wzrostu na rozwój poszczególnych nowotworów.

Wg niektórych prac, np. badania przeprowadzonego na uniwersytecie Johns Hopkins mężczyźni o wzroście co najmniej 185,4 cm i kobiety o wzroście co najmniej 172,3 cm mają o 14 proc. wyższe ryzyko rozwoju raka jelita grubego i 6 proc. wyższe ryzyko gruczolaków jelita.

Z kolei duże brytyjskie badanie, w którym analizowano dane 1 297 124 kobiet wskazało, że wysokie osoby są bardziej narażone na aż 15 różnych nowotworów.

Dlaczego wyższe osoby częściej chorują na raka?

Naukowcy zbadali nie tylko to, w jakim stopniu wysoki wzrost wpływa na ryzyko nowotworu, ale również szukali przyczyn tego zjawiska. Podobieństwo osiąganych wyników w różnych badanych populacjach sugeruje, że prawdopodobnie odpowiada za to mechanizm działający we wczesnym okresie życia, związany z czynnikami środowiskowymi, takimi jak dieta czy infekcje, mającymi wpływ na wzrost.

Istotne mogą być również poziomy hormonów, zwłaszcza czynników wzrostu, takich jak insulinopodobne czynniki wzrostu (IGF). Inną z teorii jest taka, że wysocy ludzie mają więcej komórek, w tym komórek macierzystych - a tym samym większą szansę na mutacje prowadzące do transformacji złośliwej.

Katarzyna Hubicz