Wirusolog o mpox w Polsce. "Zalecenia ministerstwa są racjonalne i adekwatne"

Prof. Krzysztof Pyrć, wirusolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, odniósł się do nowo opublikowanych zaleceń ministerstwa zdrowia dotyczących mpox (małpiej ospy). Kto zdaniem resortu powinien zaszczepić się przeciw mpox? Zalecenia obejmują głównie trzy grupy.

– Zalecenie szczepień na mpox osobom mogącym wejść w bezpośredni kontakt z wirusem są racjonalne i adekwatne do obecnej sytuacji – powiedział PAP prof. Krzysztof Pyrć, wirusolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Minister zdrowia i konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych zalecają szczepienia przeciw mpox (dawniej: małpia ospa):

• personelowi medycznemu opiekującemu się osobami chorymi na mpox,
• personelowi laboratoriów narażonych na kontakt z wirusem,
• podróżującym w rejony endemiczne.

– Wytyczne dotyczące mpox są adekwatne do obecnej sytuacji. Wiemy, że wirus zagraża nam od dwóch lat, a ostatnio zagrożenie trochę się zwiększyło, bo pojawił się nowy klad (wariant – PAP), co do którego nie mamy pewności, jeżeli chodzi o jego śmiertelność, o jego zakaźność – powiedział prof. Pyrć.

Ministerstwo Zdrowia opublikowało zalecenia ws. mpox

Wirusolog zaznaczył, że nie można obecnie mówić, że sytuacja wymaga natychmiastowego zaszczepienia populacji.

Działania proponowane w dokumencie to słuszne i racjonalne podejście. Osoby, które mogą wejść w bezpośredni kontakt z wirusem, powinny zostać jak najszybciej zaszczepione, bo u nich ryzyko zakażenia jest duże. Ryzyko dla pozostałej części populacji jest na ten moment niskie

– dodał prof. Pyrć.

W poniedziałek opublikowano zalecenia ministra zdrowia i konsultanta krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych dotyczące szczepień przeciw mpox. Na stronach resortu zdrowia opublikowano także rekomendacje konsultanta krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych prof. Miłosza Parczewskiego "w związku z epidemią mpox oraz ogłoszeniem tej epidemii stanem zagrożenia zdrowia publicznego".

Szczepienia na mpox są dobrowolne i zalecane

• personelowi medycznemu opiekującemu się osobami z rozpoznaniem lub podejrzeniem tej choroby
• osobom, które mogły mieć kontakt z materiałem zakaźnym,
• personelowi laboratorium pracującemu z ortopoxwirusami,
• osobom oddelegowanym do pracy w regionach endemicznych mpox, czyli personelowi medycznemu, wojskowym podróżującym do Demokratycznej Republiki Konga, Burudni, Rwandy, Ugandy i Kenii
• osobom, które miały bliski kontakt fizyczny z osobą zakażoną.

Za pełne szczepienie uważa się podanie dwóch dawek w odstępie 28 dni lub więcej u osób dotychczas nieszczepionych. Za wystawienie skierowania do poradni chorób zakaźnych odpowiada lekarz konsultujący pacjenta podejrzanego o zakażenie mpox lub narażenie na to zakażenie.

Zobacz też: Tak wygląda wysypka przy małpiej ospie

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych w rekomendacjach podkreślił, że ryzyko zakażenia mpox w populacjach krajów Europy jest aktualne szacowane jako niskie. Zaznaczył, że zwiększone ryzyko dotyczy osób podróżujących w regiony endemiczne, gdzie może dochodzić do bliskich kontaktów z osobami zakażonymi.

Prof. Parczewski rekomenduje m.in. monitorowanie mpox w ściekach, szczególnie w okolicy lotniska Chopina w Warszawie, przegląd zasobów laboratoriów pod kątem możliwości wykrywania mpox i różnicowania kladu (wariantów), przekazanie 20-30 proc. szczepionek z rezerw krajom Afryki, przygotowanie materiałów informacyjnych dla lekarzy i osób podróżujących.

Mpox, czyli małpia ospa - co to takiego? Czy jest groźna?

Mpox to choroba zakaźna wywoływana przez MPXV (wirus ospy małpiej), który występuje w kilku wariantach (tzw. klad). Warianty te różnią się zakaźnością, rozpowszechnieniem geograficznym i powodują zachorowania o zróżnicowanym przebiegu klinicznym.

MPXV szerzy się głównie poprzez:

• kontakty seksualne,
• bezpośrednie bliskie kontakty domowe
• pośrednio poprzez styczność z powierzchniami, które zostały skażone wydzielinami chorego
• pośrednio przez styczność z przedmiotami zanieczyszczonymi zakaźną wydzieliną: ubrania, pościel, ręczniki.

Wirus wnika do organizmu człowieka przez uszkodzoną skórę lub błony śluzowe.

Objawy pojawiają się zwykle w ciągu 6-13 dni (do 21 dni) po zakażeniu. To:

• gorączka powyżej 38C,
• bóle pleców, mięśni i głowy,
• osłabienie,
• wyczerpanie,
• dreszcze,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• wysypka na skórze
• owrzodzenia na błonie śluzowej.

W większości przypadków objawy są łagodne lub umiarkowanie nasilone, a zachorowania kończą się całkowitym wyzdrowieniem.

Do powikłań mpox należy:

• zapalenie mózgu,
• wtórne bakteryjne infekcje skóry lub układu pokarmowego,
• odwodnienie,
• zapalenie spojówek,
• zapalenie rogówki
• zapalenie płuc.

15 sierpnia 2024 r. w Szwecji zgłoszono pierwszy poza Afryką, jeden przypadek zakażenia MPXV odmiany klad 1 u człowieka, nie odnotowano kolejnych zachorowań. Wirusa wykryto u mężczyzny, który wrócił z Afryki. Epidemiolodzy opisują odmianę mpox klad 1 jako bardziej zaraźliwą oraz groźniejszą dla zdrowia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 28 listopada 2022 r. ogłosiła, że w odniesieniu do tej choroby zacznie używać preferowanej nazwy mpox zamiast ospy małpiej ze względu na stygmatyzujący charakter oryginalnej nazwy.

Katarzyna Grzelak

Źródło: PAP