Wielu rannych, ograniczona liczba ratowników. Triaż ważny nie tylko w "Szpitalu św. Anny" czy w pandemii
To już 20. odcinek "Szpitala św. Anny". Tym razem sympatyczne serialowe lekarki muszą zmierzyć się ze szczególnym wyzwaniem, jakim jest równoczesna pomoc wielu rannym w wypadku autokaru. Triaż obowiązuje nie tylko na miejscu katastrofy, ale też na izbie przyjęć i generalnie wszędzie tam, gdzie udzielana jest pilna pomoc medyczna.
To nie będzie łatwe zadanie. Nie dość, że "Szpital św. Anny" stanie się częścią systemowego wsparcia dla wielu rannych w wypadku autokarowym, to jeszcze jego pracownicy zmierzą się z etycznym wyzwaniem.
Okazuje się, że za wypadek odpowiada konkretna osoba - jeden z pasażerów, który zaatakował nożem kierowcę. To przez niego teraz cierpią niewinni ludzie.
Sytuację na SOR-ze uda się opanować, ale jakim kosztem?
Dlaczego nie tylko w serialu, ale także w realnym świecie, nawet w obliczu poważnych katastrof, niedoborów kadrowych i silnych emocji, chaos zwykle nie dominuje i pomoc udzielana jest sprawnie, w zorganizowany sposób? Bo hierarchia na miejscu zdarzenia, wobec tego także zarządzanie, są ściśle określone, a medyków obowiązuje triaż.
Triaż, co to takiego
Wiele osób usłyszało o nim po raz pierwszy w pandemii. Towarzyszy nam na szpitalnych oddziałach ratunkowych. Czym tak naprawdę jest triaż i dlaczego jest ważny?
W obliczu katastrof, wypadków masowych czy konfliktów zbrojnych, gdzie każda chwila jest na wagę zdrowia i życia, triaż staje się narzędziem nieocenionym. To system, który pozwala ratownikom medycznym podejmować szybkie i trafne decyzje, aby jak najefektywniej wykorzystać ograniczone zasoby i uratować jak najwięcej osób.
Słowo "triaż" pochodzi z języka francuskiego, od słowa "trier", czyli sortować. Niby niezbyt ładnie, ale niewątpliwie trafnie. W medycynie ratunkowej oznacza bowiem proces klasyfikowania pacjentów według pilności ich potrzeb medycznych. W sytuacjach, gdy liczba poszkodowanych przekracza możliwości natychmiastowej pomocy, triaż staje się niezbędny, aby zapewnić, że ci, którzy najbardziej potrzebują pomocy, otrzymają ją jako pierwsi.
Triaż to nie tylko procedura, to strategia ratowania życia w najbardziej krytycznych momentach. To fundament medycyny ratunkowej, elastyczny system dostosowujący się do specyficznych warunków, w jakich jest stosowany.
Teoretycznie każde życie jest bezcenne, ale co wtedy, gdy jest sporo osób do ratowania, a zasoby ograniczone? Triaż ma pomagać podejmować najtrudniejsze decyzje, jednocześnie zdejmując, chociaż częściowo, z człowieka ciężar odpowiedzialności.
Cel triażu: Efektywność i etyka w jednym
Głównym celem triażu medycznego jest ustalenie priorytetów udzielania pomocy, aby jak najwięcej osób otrzymało niezbędną opiekę, nawet w warunkach ograniczonych możliwości. To nie tylko kwestia efektywności, ale i etyki – priorytetem jest ratowanie jak największej liczby osób.
W praktyce triaż pozwala na:
- identyfikację pacjentów wymagających natychmiastowej interwencji, czyli szybkie rozpoznanie osób w stanie krytycznym, których życie jest bezpośrednio zagrożone,
- określenie, którzy pacjenci mogą poczekać na pomoc, czyli ustalenie, którzy poszkodowani są stabilni i mogą bezpiecznie poczekać na leczenie, bez ryzyka pogorszenia stanu,
- optymalne wykorzystanie zasobów medycznych, czyli efektywne rozdysponowanie personelu, sprzętu i leków, aby zapewnić maksymalną pomoc jak największej liczbie osób,
- minimalizację ryzyka powikłań i zwiększenie szans na przeżycie, bo dzięki szybkiej i trafnej ocenie stanu pacjentów, można zapobiec pogorszeniu ich stanu i zwiększyć prawdopodobieństwo pozytywnego wyniku leczenia.
System S.T.A.R.T.: Błyskawiczna ocena w 30 sekund
W Polsce, jednym z najczęściej stosowanych systemów triażu jest system S.T.A.R.T. (Simple Triage and Rapid Treatment). Umożliwia on błyskawiczną ocenę stanu pacjentów, co jest kluczowe w sytuacjach, gdzie liczy się czas, a liczba rannych jest znaczna.
System opiera się na zasadzie, że ratownik ma zaledwie 30 sekund na ocenę stanu zdrowia poszkodowanego. Czasem doświadczonemu ratownikowi wystarczy jedno spojrzenie, by podjąć decyzję.
Podstawowe zasady systemu S.T.A.R.T. obejmują szybką ocenę podstawowych funkcji życiowych pacjenta (sprawdzenie oddechu, tętna i stanu świadomości) oraz podział poszkodowanych na cztery kategorie oznaczone kolorami:
- Czerwony: pacjenci wymagający natychmiastowej pomocy, ponieważ ich życie jest zagrożone.
- Żółty: osoby, które potrzebują pilnej, ale nie natychmiastowej pomocy.
- Zielony: pacjenci z lekkimi obrażeniami, którzy mogą poczekać na leczenie.
- Czarny: Osoby, które nie rokują przeżycia.
Systemy triażowe, na podstawie doświadczeń i rozwoju wiedzy medycznej, są modyfikowane, udoskonalane, a także dobierane optymalnie do konkretnej sytuacji. Przykładowo - JumpSTART to triaż pediatryczny w sytuacjach masowych. Wygląda nieco inaczej niż taki, gdy poszkodowanymi są osoby dorosłe. Dzieci mają bowiem unikalną zdolność maskowania objawów, a także skłonność do błyskawicznego pogarszania się stanu ogólnego. To bardzo utrudnia ratowniczą ocenę i musi być przy niej uwzględniane.
Pierwsza pomoc: masaż serca
Triaż - narzędzie wsparcia ratowników i reszty systemu
Dlaczego w serialowym szpitalu było wcześniej wiadomo, ilu pacjentów trzeba się spodziewać i w jakim są stanie? Bo "Szpital św. Anny" odzwierciedla realne życie.
Już na miejscu wypadku trzeba zdecydować, kto może być leczony w najbliższym szpitalu, do kogo wzywać helikopter, kogo przewieźć do ośrodka o wyższej referencyjności, a kto nie nadaje się do transportu.
W szpitalu, kiedy wiadomo, w jakim stanie są poszkodowani, którzy mają do niego dopiero dotrzeć, można wstępnie zaplanować choćby, w jakiej kolejności trafią na stół operacyjny, ile osób trzeba ściągnąć z domu itp.
W przypadku wypadków masowych i katastrof triaż nabiera jeszcze większego znaczenia, ponieważ liczba poszkodowanych często przewyższa dostępne zasoby medyczne. Ratownicy muszą działać szybko i skutecznie, klasyfikując pacjentów według stopnia obrażeń i szans na przeżycie.
Podczas pandemii triaż musiał dodatkowo uwzględniać specyfikę chorób zakaźnych oraz ograniczone zasoby medyczne. Kluczowe stało się nie tylko kwalifikowanie pacjentów pod względem stanu zdrowia, ale także minimalizowanie ryzyka rozprzestrzeniania się infekcji.
To nigdy nie są łatwe decyzje i proste oceny. Zakłada się, że zastosowanie nowych technologii i sztucznej inteligencji już wkrótce odmieni oblicze triażu. Na razie jednak wciąż człowiek jest wciąż przed oprogramowaniem czy sprzętem medycznym. te stanowią co najwyżej wsparcie.
"Szpital św. Anny": co to za serial
"Szpital św. Anny" to serial od niedawna emitowany w TVN, który ma pokazywać, że "istnieje prawdziwe siostrzeństwo i kobieca solidarność" w pracy i w życiu prywatnym.
Wątkiem głównym są wzajemne relacje sympatycznych lekarek i medyczek, a także ich codzienne troski, uczuciowe perypetie, trudności w łączeniu życia zawodowego i osobistego.
Zyta (Jolanta Fraszyńska), Kaśka (Joanna Liszowska), Zosia (Julia Kamińska), Kaja (Ada Szczepaniak) i Marta (Klaudia Koścista) każdego dnia ratują ludzkie życie, stawiają trudne diagnozy, podejmują decyzje, od których zależy los pacjentów.
Kobiety pracują w ekstremalnych warunkach. Na dyżurze muszą być opanowane, pewne siebie oraz na wskroś profesjonalne. Jednak gdy zrzucają lekarski fartuch, stają się na powrót sobą - kobietami - matkami, żonami, córkami, siostrami, które, jak wszyscy, mierzą się z szarą codziennością i problemami.
Każdy odcinek serialu to też ciekawe przypadki medyczne, często skomplikowane i zaskakujące. Podążając za lekarkami, przyglądamy się emocjonującej i trudnej pracy na SOR-ze, podnoszącej adrenalinę jeździe w karetce czy dyżurze na kardiologii, gdzie każdego dnia odbywa się walka o życie.
Jest więc okazja nie tylko dowiedzieć się więcej o kobiecej duszy czy pracy w szpitalu, ale po prostu w przystępnej formie nauczyć czegoś bardzo przydatnego i podanego w przystępnej formie z zakresu medycyny, pierwszej pomocy, profilaktyki itd.
Nowe odcinki emitowane są od poniedziałku do środy o 17.40 w TVN. Premiera odcinka 20., w którym dominującym jest wątek wypadku autokaru, we wtorek 8 kwietnia.
Podcasty
Playlisty tematyczne
