Większe ryzyko złamań i nasilenie objawów demencji. Mało znane skutki popularnych leków

Schorzenia takie jak demencja i depresja, z powodów środowiskowych czy z uwagi na rosnącą długość życia, nierzadko idą w parze. Czasem objawy demencyjne mogą być skutkiem depresji, a więc przy właściwym leczeniu tej choroby, zaburzenia sugerujące demencję mogą ustąpić. Zauważono jednak, że pewna grupa antydepresantów może sprzyjać pogłębianiu się objawów demencji. Co jeszcze ustalono, jeśli chodzi o skutki zażywania antydepresantów przez pacjentów z demencją?

Demencja - coraz więcej przypadków, coraz więcej potencjalnych przyczyn

Demencja może być powodowana czynnikami genetycznymi, środowiskowymi. Jej częstsze występowanie tłumaczy się starzeniem społeczeństw. Demencja charakteryzuje się poważnym pogorszeniem pamięci i funkcji poznawczych, przy czym, co istotne, często towarzyszą jej także objawy psychiatryczne, takie jak lęk, zaburzenia snu oraz depresja.

Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Karolinska w Szwecji sugeruje, że niektóre leki przeciwdepresyjne, przepisywane pacjentom z demencją w celu leczenia depresji, mogą przyspieszać pogorszenie funkcji poznawczych. Dodatkowo, mogą one zwiększać ryzyko złamań oraz skracać długość życia pacjentów.

Nie można jednoznacznie wykluczyć wpływu innych czynników, jednak wyniki nowych badań stanowią ważny sygnał dla lekarzy, którzy leczą pacjentów z demencją, aby zachowali ostrożność przy wyborze leków.

Czy antydepresanty mogą sprzyjać demencji? To zależy

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) oraz inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI) to leki pierwszego wyboru w leczeniu depresji, dzięki stosunkowo niewielkiej liczbie skutków ubocznych. Jednakże, ostatnie badania wskazują na związek pomiędzy tymi lekami a wyższym ryzykiem rozwoju demencji u osób starszych, w porównaniu do psychoterapii.

Choć teoretycznie niektóre klasy leków przeciwdepresyjnych mogą wpływać na zdolność myślenia i pamięci, SSRI są często uznawane za pomocne w ochronie mózgu przed neurodegeneracją, a niektóre badania wskazują na ich potencjalny wpływ w redukcji blaszek, które mogą uszkadzać komórki nerwowe.

7 sprawców raka. Z większością możesz sobie poradzić bez leków

Zobacz galerię 7 zdjęć

Badanie przeprowadzone przez zespół Minji Mo z Instytutu Karolinska opierało się na analizie danych z ogólnokrajowego szwedzkiego rejestru medycznego, który obejmował pacjentów ze świeżo zdiagnozowaną demencją w latach 2007–2018.

Z analizy wynikło, że spośród 18 740 pacjentów, ponad 20 proc. otrzymało przynajmniej jeden lek przeciwdepresyjny, z czego około dwóch trzecich z nich to leki z grupy SSRI.

Zespół badawczy odkrył, że wyższe dawki SSRI wiązały się z szybkim pogarszaniem wyników w testach oceny stopnia zaawansowania demencji, co sugeruje, że większe dawki tych leków mogą przyspieszać postęp choroby.

Jednak ze względu na obserwacyjny charakter badania, wyniki mogą być obarczone błędami związanymi z innymi czynnikami, które utrudniają jednoznaczną interpretację.

Fakt, że u pacjentów już występuje pogorszenie funkcji poznawczych, sprawia, że ​​analiza wyników jest szczególnie trudna.

Wpływ niektórych antydepresantów na zwiększone ryzyko złamań

Co więcej, badanie ujawniło również niepokojący wzrost ryzyka złamań, zwłaszcza przy wyższych dawkach SSRI, co może sugerować wystąpienie poważnych zaburzeń neurologicznych.

Ponadto, zaobserwowano wzrost ryzyka śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny u pacjentów stosujących większe dawki tych leków.

Z kolei, badanie nie wykazało podobnego związku w przypadku SNRI, co może sugerować różnice w mechanizmach działania tych leków lub po prostu ograniczenie samego badania. Dalsze badania mogą pomóc wyjaśnić ryzyko i korzyści związane z każdą z tych klas leków.

Zaleca się, aby zmiany w terapii lekowej były wprowadzane wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Specjaliści, którzy opiekują się pacjentami z demencją, muszą brać pod uwagę szereg czynników ryzyka oraz potencjalnych korzyści przy dostosowywaniu planów leczenia.

Każda zmiana w doborze leków i ich dawkach powinna opierać się na indywidualnej ocenie pacjenta, co sprawia, że badania takie jak to są niezbędne, by znaleźć optymalną równowagę w leczeniu osób z demencją.

Katarzyna Głuszak