WHO: aspartam jest "potencjalnie rakotwórczy", ale można go spożywać. Podano dawkę

Aspartam, czyli jeden z najpopularniejszych słodzików na świecie, został zaklasyfikowany przez Światową Organizację Zdrowia jako "prawdopodobnie rakotwórczy". Istnieje jednak ograniczona liczba dowodów, które mogłyby potwierdzić, czy substancja ta może przyczynić się do rozwoju raka. Czy zatem można spożywać ten zamiennik cukru?

Aspartam tzw. syntetyczny słodzik jest powszechnie stosowany w produkcji sporej ilości produktów spożywczych, m.in. napojów gazowanych i bezalkoholowych, bezcukrowych gum do żucia, kawy rozpuszczalnej, wypieków czy produktów mlecznych. Naukowcy od dawna podejmują dyskusje na temat tego, czy i w jakim stopniu jest bezpieczny dla zdrowia.

Czy aspartam jest szkodliwy?

Swoje stanowisko dotyczące szkodliwości aspartamu (E 951) przedstawiły Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) tzw. wyspecjalizowana agenda Światowej Organizacji Zdrowia oraz eksperci sztab ekspertów WHO/FAO ds. Dodatków do Żywności (JECFA). Wspólnie uznali, że ten najczęstszy zamiennik cukru jest "możliwym czynnikiem rakotwórczym" i zgodnie z tą rekomendacją zaleca zachowanie powściągliwości w jego spożywaniu.

Dyrektor WHO ds. żywienia i bezpieczeństwa żywności, Francesco Branca, przekazał, że "społeczność naukowców nieustannie pracuje nad oceną możliwych czynników wyzwalających lub sprzyjających rozwojowi raka w nadziei na zmniejszenie liczby zgonów". – Oceny aspartamu wykazały, że ma niebezpieczeństwa przy powszechnie stosowanych dawkach, lecz opisano potencjalne skutki, które należy zweryfikować w kolejnych badaniach – dodał.

Jak wyjaśnił Branca, "nie zalecamy konsumentom całkowitego unikania substancji słodzących, ale zalecamy powściągliwość". – Po prostu radzimy trochę umiaru – zaznaczył.

Przywołał też sytuację, w której konsument nie może podjąć szybkiej decyzji, czy kupić colę ze słodzikiem, czy cukrem. Według niego najlepsza jest opcja trzecia: "napić się wody lub innego napoju bez zawartości słodzików".

Aspartam - ile wynosi maksymalna dzienna dawka? 

14 lipca 2023 roku IARC opublikowała swoje ustalenia na łamach czasopisma "The Lancet Oncology". W trzech badaniach klinicznych eksperci zaobserwowali związek między spożywaniem aspartamu a pierwotnym rakiem wątroby tzw. rakiem wątrobowokomórkowym (HCC). Wzięli jedynie pod uwagę, czy ten popularny zamiennik cukru może zasadniczo przyczynić się do rozwoju raka. Nie uwzględnili w tych analizach ilości, jaką dana osoby musiałaby spożyć, by zwiększyć ryzyko zachorowania na wspomnianą chorobę.

W Unii Europejskiej zalecana dzienna, maksymalna dawka aspartamu wynosi 40 mg na kilogram masy ciała. Światowa Organizacja Zdrowia wskazała, że osoba, która waży 70 kg, osiągnęłaby limit, gdyby w ciągu jednego dnia wypiła od 9 do 14 tradycyjnych puszek napoju dietetycznego z wysoką zawartością aspartamu. Ci, którzy nie przekraczają rekomendowanej normy, nie narażają się na zwiększone ryzyko zachorowania na raka wątroby.

Anna Tłustochowicz