Uszkadzają wątrobę, zaburzają krzepnięcie krwi. Polacy w ciągu roku wydali na nie 1,6 mld

Polacy lubią się leczyć - w teorii. Praktyka wygląda tak, że zamiast do specjalistów, wędrujemy do sklepów, gdzie kupujemy dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe lub popularne preparaty stosowane w przebiegu przeziębienia czy grypy. Szacuje się, że w ubiegłym roku Polacy wydali 1,6 mld złotych na 85 mln opakowań środków przeciwbólowych. Skutki ich zażywania mogą być katastrofalne.

Polacy w światowej czołówce nadużywania leków

Polacy lubią leki i suplementy. Jeśli chodzi o ilości, jakie zażywamy, plasujemy się w światowej czołówce. Znaczące ilości są brane na własną rękę: od leków przeciwbólowych po antybiotyki, zachowane z poprzedniej infekcji i zażywane bez konsultacji z lekarzem.

Na topie są również dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne. Tylko w ubiegłym roku Polacy wydali na nie 1,6 mld złotych, kupując 85 mln opakowań środków przeciwbólowych. I – jak zauważono – co roku kupujemy w Polsce takich leków więcej.

Popularne leki przeciwbólowe mogą szkodzić zdrowiu

Niesteroidowe leki przeciwzapalne można kupić praktycznie wszędzie: w sklepach spożywczych i na stacjach benzynowych. Nierzadko reklamowane, a w sklepach dobrze wyeksponowane – często obok słodyczy przy kasach. Traktowane są niemal jak cukierki – łykane bez refleksji. To duży błąd, bo lista skutków ubocznych i interakcji jest długa.

NLPZ, niesteroidowe leki przeciwzapalne, działają przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Są stosowane w powszechnych dolegliwościach jak gorączka, bóle głowy, bóle stawów, bóle zębów, w przebiegu grypy, covid czy przeziębienia.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą mieć różne substancje czynne, przez co bywają postrzegane, jako inne środki, a konsumenci nie są świadomi, że ich działanie się kumuluje.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne to m.in. celekoksyb, diklofenak, fenylobutazon, ibuprofen, indometacyna, ketoprofen, kwas acetylosalicylowy, meloksykam, nabumeton, naproksen, nimesulid.

Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne bez recepty - skutki uboczne, interakcje

Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą powodować skutki uboczne, wchodzić w interakcje z lekami, powodując kolejne działania niepożądane lub obniżając skuteczność. Z jakimi lekami nie należy łączyć NLPZ?

Na liście są m.in. leki przeciwzakrzepowe z grupy antagonistów witaminy K, leki przeciwpadaczkowe czy pochodne sulfonylomocznika. Odradza się je osobom z zaburzeniami krzepliwości oraz zażywającym środki, które mogą wpływać na krzepliwość (np. antykoncepcja hormonalna).

Niesteroidowe leki przeciwzapalne nie powinny być stosowane jednocześnie z diuretykami pętlowymi czy przez osoby zażywające farmaceutyki związane z chorobami układu krążenia. W obu wspomnianych przypadkach może dojść do osłabienia ich działania.

Na liście leków, które mogą powodować niekorzystne interakcje, są więc m.in. doustne leki przeciwcukrzycowe, fenytoina, glikozydy nasercowe, leki przeciwzakrzepowe, sole litu.

Leki bez recepty - skutki przedawkowania

Zbyt duże dawki NLPZ mogą powodować dolegliwości pokarmowe jak zaparcia, biegunki, wymioty, bóle brzucha, ale również perforacje, wrzody, uszkodzenia wątroby i nerek, zwiększenie ryzyka zakrzepów i udarów.

CZYTAJ TEŻ: Zamiast pomagać, szkodzą. Przebadano popularne leki przeciwzapalne na stawy

Polekowe uszkodzenie wątroby w niektórych przypadkach mija samoistnie po odstawieniu leku, ale w wielu sytuacjach wymaga podawania leków m.in. hepatoregeneracyjnych. U części pacjentów przechodzi zaś w stan przewlekły.

W rzadkich przypadkach może dojść do ostrej niewydolności wątroby po lekach. Objawy polekowego uszkodzenia wątroby to m.in. bóle brzucha, uczucie dyskomfortu, uczucie osłabienia, nieuzasadnionego zmęczenia i rozbicia. Nieprawidłowe wyniki wskazują wówczas badania laboratoryjne określające podwyższenie parametrów wątrobowych, m.in. ALAT, AspAT.

Katarzyna Głuszak