Unia wprowadziła nowe normy jakości powietrza. Polacy będą mogli starać się o odszkodowanie

W miniony poniedziałek 14 października w państwach członkowskich Unii Europejskich przyjęto nowe przepisy dotyczące zanieczyszczeń powietrza. Oznacza to, że także Polska ma obowiązek stosowania się do zasad, których celem jest ochrona zdrowia i redukcja zgonów. W grę wchodzą także odszkodowania.

Normy jakości powietrza, które obowiązują do tej pory powstały 20 lat temu. W tym długim przedziale czasowym doszło nie tylko do gwałtownego rozwoju przemysłu, ale i poziomu emisji spalin. Najnowsze przepisy nie tylko biorą pod uwagę obecny stan, ale także odnoszą się do przyszłości. Poza tym unijne regulacje zostały tym razem zamknięte w jednej konkretnej dyrektywie. Sprawdzamy szczegóły.

Nowe normy jakości powietrza. Dyrektywa Unii Europejskiej

W 2021 roku Światowa Organizacja Zdrowia zaalarmowała, by wdrożyć nowe normy jakości powietrza. Przestarzałe wytyczne przyczyniały się do 300 tys. zgonów. Głównym winowajcą były pyły zawieszone PM2.5, których wysokie stężenie doprowadziło do śmierci 253 tys. ludzi, a kolejnym problemem był tlenek azotu emitowany przez spaliny aut, co spowodowało 52 tys. zgonów.

Odpowiedzią na tego rodzaju dane były prace nad zmianą dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza atmosferycznego i czystszego powietrza dla Europy (Ambient Air Quality Directive, AAQD). Nowe normy będą bezwzględnie obowiązywać od 2030 roku i dotyczy to wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej, a zatem także i Polski.

Celem aktualizacji przepisów i dostosowania ich do obecnej sytuacji jest ochrona zdrowia ludzi oraz zmniejszenie śmiertelności z powodu smogu. Warto zaznaczyć, że z danych zgromadzonych przez UE wynika, że Polska wciąż zajmuje niechlubne miejsce pod kątem jakości powietrza. Tylko z tego powodu każdego roku umiera ponad 20 tys. ludzi w naszym kraju.

Jak informuje portal Polski Alarm Smogowy, to właśnie 14 października przyjęto nowe normy dotyczące jakości powietrza. I choć nie spełniają jeszcze do końca rekomendacji WHO, to są dobrym krokiem w stronę zdrowia, ponieważ stawiają nowe wymagania. A zatem doszło do obniżenia dopuszczalnych wcześniej wartości w poszczególnych rodzajach zanieczyszczeń. Szczegóły w tabeli poniżej.

Odszkodowania za zanieczyszczenia powietrza

Na oficjalnej stronie Rady Europejskiej wskazano, że w związku z przyjęciem nowych norm jakości powietrza, obywatele Unii Europejskiej będą miały możliwość ubiegania się o odszkodowania. Chodzi o sytuacje kiedy zdrowie danej osoby zostało uszkodzone z powodu naruszenia zasad wprowadzonych nową dyrektywą.

Art. 28 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza atmosferycznego i czystszego powietrza dla Europy wskazuje następujące zadania państw członkowskich:

• zapewnienie obywatelom prawa do dochodzenia i uzyskania odszkodowania za poniesioną szkodę na zdrowiu (z powodu naruszenia dyrektywy umyślnie lub poprzez niedbalstwo);
• zapewnienie krajowych przepisów dotyczących roszczeń z naciskiem na opracowanie i stosowanie tak, ani nie uniemożliwiały, ani nie utrudniały pozyskania odszkodowania.

Ponadto państwa członkowskie mogą ustanowić okres przedawnienia wnoszenia powództw o odszkodowanie. Natomiast co ważne daty te nie rozpoczynają biegu, dopóki nie ustanie naruszenie. A osoba, która ubiega się o odszkodowanie, nie dowie się, że poniosła szkodę na skutek naruszenia dyrektywy dotyczącej jakości powietrza.

Podsumowując, musimy zaczekać na wewnętrzne prawo, które w Polsce ureguluje kwestię kompensacji w tym zakresie.

Magdalena Siraga