To znak, że jelita niedomagają. Zmiany na skórze pojawiają się jako pierwsze

Skóra mówi dużo o stanie naszego organizmu. U pacjentów z chorobami układu pokarmowego mogą pojawić się zmiany w postaci bolesnych, czerwonych guzów czy krostek ulegających wrzodzeniu, grudek i pęcherzyków. Często to pierwszy sygnał, że w jelitach dzieje się coś złego. Wczesne wykrycie choroby daje szansę na jej wyleczenie, dlatego zmian na skórze nie należy lekceważyć.

Co nasza skóra mówi o jelitach?

Mechanizm zależności między chorobami układu pokarmowego i zmianami skórnymi, które je sygnalizują, do dziś nie jest znany. Pewne jest natomiast to, że 34% zmian ma ścisły związek ze schorzeniami jelit. [1] Często to właśnie zmiany skórne są pierwszym sygnałem, który informuje nas o tym, że w jelitach dzieje się coś złego. Mogą one wyprzedzić objawy pokarmowe nawet o kilka miesięcy. Dlatego pojawiające się nagle na skórze wrzody, krosty, przebarwienia czy brodawki powinny skłonić nas do wizyty u lekarza. Mogą one bowiem świadczyć o poważnych chorobach takich jak cukrzyca typu 2, stany zapalne trzustki i wątroby, a nawet nowotwory.

Nieswoiste Zapalenie Jelit– objawy skórne

Nieswoiste Zapalenie Jelit to wspólne określenie opisujące dwie choroby: chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Stan zapalny jest przyczyną licznych, postępujących uszkodzeń ścian przewodu pokarmowego, powodując ból, biegunki, zaburzenia wchłaniania składników odżywczych. Tej grupie chorób jelit towarzyszy wiele patologii skórnych, ale najczęstsze to:

• rumień guzowaty,
• piodermia zgorzelinowa,
• zespół Sweeta,
• aftowe zapalenie jamy ustnej.

Warto też wspomnieć o łuszczycy, która jest chorobą współistniejącą przy nieswoistym zapaleniu jelit. 10% pacjentów cierpiących na NZJ zmaga się również z objawami łuszczycy, do których należą:

• czerwonobrunatne plamy pokryte białoszarą łuską,
• zaczerwienienie,
• pieczenie i świąd skóry,
• pękanie skóry i jej krwawienia.

Zakażenie przewodu pokarmowego – objawy skórne

W przebiegu zakażeń pasożytniczych, takich jak: lamblia, owsik, glista, tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony, może się pojawiać wiele zmian skórnych w postaci bąbli pokrzywkowych. Natomiast zakażeniom bakteryjnym wywołanym przez szczepy bakterii takie jak Salmonella czy Shigella, może towarzyszyć, m.in.: rumień guzowaty. Z kolei bakterie Helicobacter pylori odpowiedzialne za wrzody żołądka, u części zakażonych manifestuje się trądzikiem różowatym, który zaczyna się od zaczerwienienia twarzy. Po jego ustąpieniu, w środkowej części twarzy, na nosie, policzkach i czole pojawiają się wykwity grudkowate i krostkowe.

Choroba Duhringa – objawy skórne

Choroba Duhringa to  zespół jelitowo – skórny, który jest wynikiem reakcji  organizmu na nietolerancję glutenu. Najczęstszym sygnałem są zmiany skórne podobne do opryszczki, jednak nie mają one podłoża wirusowego. Poza tym chorzy cierpiący na chorobę Duhringa skarżą się na:

• plamy rumieniowe,
• wykwity pokrzywkowate,
• grudki i pęcherzyki o wianuszkowatym układzie,
• nasilony świąd i przykre pieczenie skóry.

Zmiany zajmują symetrycznie powierzchnię przedramion, okolicę krzyżową, pośladki, kolana, owłosioną skórę głowy oraz kark.

Nowotwory przewodu pokarmowego – objawy skórne

Nowotwory przewodu pokarmowego również mogą manifestować się na skórze. Niepokojące powinny być zmiany, które nie poddają się wprowadzonemu leczeniu dermatologicznemu. Może to świadczyć o podłożu nowotworowym problemu. 

Zmiany skórne, które mogą świadczyć o nowotworze rozwijającym się w przewodzie pokarmowym to min.:

• rogowacenie ciemne czyli brodawkowaty, symetryczny przerost skóry, któremu towarzyszy świąd. Najczęściej zmiany występują w zgięciach i fałdach skórnych, niekiedy również na powiekach i wargach, a nawet śluzówce jamy ustnej. Te zmiany są typowe przy gruczolaku żołądka.
• rogowacenie ciemne pojawiające się na dłoniach, może być sygnałem raka żołądka,
• liczne swędzące brodawki łojotokowe mogą być objawem nowotworu np. gruczolakoraka przewodu pokarmowego. 

Inne choroby przewodu pokarmowego, w których mogą współistnieć zmiany skórne

Zmiany skórne mogą również występować w nienowotworowych chorobach układu pokarmowego. Ostremu i przewlekłemu zapaleniu trzustki często towarzyszy:

• sinica siateczkowata,
• zapalenie tkanki tłuszczowej.

W przebiegu cukrzycy możemy spotkać:

• wyprzenia drożdżakowe,
• stopę cukrzycową (owrzodzenie),
• rogowacenie ciemne,
• obumieranie tłuszczowate cukrzycowe.

W przebiegu wirusowego zapalenia wątroby typu B i C możemy spotkać się z takimi chorobami skóry jak:

• liszaj płaski,
• pokrzywka ostra,
• guzkowe zapalenie tętnic,
• właściwa mieszana krioglobulinemia,
• porfiria skórna późna,
• pokrzywka naczyniowa,
• plamica hiperergiczna.

Charakterystyczne dla chorób gastroenterologicznych zmiany skórne są łatwo rozpoznawalne i dzięki temu stanowią jeden z elementów stawiania diagnozy. Dzięki nim lekarz może szybko wychwycić chorobę genetyczną lub rozwijający się w układzie pokarmowym nowotwór, co daje szansę na wdrożenie odpowiedniego leczenia.