To już pewne: zwiększa ryzyko demencji. Polacy narażeni codziennie

Każdy z nas może zachorować na demencję - taki niepokojący dla Polaków wniosek płynie z najnowszego badania dotyczącego czynników ryzyka tej choroby. To bowiem coś, z czym w Polsce stykamy się każdego dnia. Naukowcy z Harvardu potwierdzili, że ryzyko tej nieuleczalnej choroby zwiększają zanieczyszczenia powietrza, a konkretnie pyły zawieszone PM2.5.

Na demencję cierpi ponad 57 milionów osób na całym świecie. Szacunki wskazują, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat ich liczba trzykrotnie wzrośnie. Wiele przypadków demencji ma związek z czynnikami ryzyka, które potencjalnie można modyfikować. Jednym z nich jest zanieczyszczenie powietrza.

Badania na temat związku smogu z demencją były przeprowadzane już wcześniej. Autorami najnowszej pracy na ten temat są naukowcy z Harvard TH Chan School of Public Health. Przeprowadzili oni metaanalizę za pomocą zupełnie nowych narzędzi badawczych. Jej wyniki wyraźnie wskazują, że długotrwałe narażenie na drobne cząstki zanieczyszczeń powietrza (cząsteczki pyłów zawieszonych PM2,5) może zwiększać ryzyko rozwoju demencji.

Naukowcy znaleźli spójne dowody na związek PM2.5 i demencji

W badaniu tym po raz pierwszy wykorzystano nowe narzędzie ROBINS-E, pozwalające ocenić m.in. ryzyko błędu oraz tzw. "aktywną ocenę przypadku”, czyli metodę obejmującą badanie przesiewowe całych badanych populacji, a następnie osobistą ocenę demencji wśród osób, które nie miały demencji na początku badania.

Przy wykorzystaniu tych skomplikowanych metod badawczych naukowcy przeanalizowali 51 aktualnych badań oceniających związek między zanieczyszczeniem powietrza a rozwojem demencji. Większość badań dotyczyła pyłów PM2,5, kolejnymi badanymi zanieczyszczeniami były dwutlenek azotu i tlenek azotu.

Naukowcy znaleźli spójne dowody na związek między PM2,5 a demencją nawet w przypadku, gdy roczna ekspozycja była mniejsza niż obecny roczny standard EPA wynoszący 12 mikrogramów na metr sześcienny powietrza (μg/m3 ). Stwierdzili, że narażenie na pyły PM2,5 zwiększa ryzyko demencji (17% wzrost ryzyka rozwoju demencji na każde 2 μg/m3 wzrostu średniej rocznej ekspozycji na PM2,5.).

Znaleźli również dowody, które sugerują związek między demencją i narażeniem na tlenek azotu oraz - w mniejszym stopniu - na dwutlenek azotu.

To ryzyko można do pewnego stopnia modyfikować

Badacze podkreślają, że na świecie wiele osób narażonych jest na zanieczyszczenie powietrza (w Polsce smog występuje niemal przez cały rok). Dlatego konsekwencje zdrowotne na poziomie populacji mogą być znaczne. "Biorąc pod uwagę ogromną liczbę przypadków demencji, zidentyfikowanie czynników ryzyka, które można modyfikować, ma ogromny wpływ na całe społeczeństwa" - stwierdził Marc Weisskopf, profesor epidemiologii i fizjologii środowiskowej i zarazem główny autor badania.

"Narażenie na PM2,5 i inne zanieczyszczenia powietrza można do pewnego stopnia modyfikować za pomocą osobistych zachowań – ale co ważniejsze, poprzez regulacje prawne". - podsumował.

Katarzyna Hubicz