To jak oddychasz, może być sygnałem choroby Alzheimera. “Rewolucyjne odkrycie”

Choroba Alzheimera jest najczęściej diagnozowaną formą demencji. Co więcej, żyjemy coraz dłużej, społeczeństwa na całym świecie się starzeją, więc częstość diagnozy wzrasta. Dlatego naukowcy nie zwalniają tempa i wciąż szukają nowych sygnałów, dzięki którym będzie można wcześniej wykryć schorzenie i spowolnić jego rozwój. Potwierdzają to najnowsze badania opublikowane na łamach Brain Communications.

O chorobie Alzheimera wiemy, że jest to schorzenie o neurodegeneracyjnym charakterze z grupującym się beta-amyloidem oraz toksycznym białkiem tau. W ostatnim jednak czasie coraz częściej podkreśla się rolę naczyń krwionośnych oraz jednostki nerwowo-naczyniowej. Zdaniem naukowców z Wielkiej Brytanii i Słowenii konkretna aktywność mózgu i wzorce oddychania mogą być oznakami choroby Alzheimera.

Oddech a alzheimer - zaskakujące połączenie i ważne odkrycie

Międzynarodowy zespół badawczy postanowił sprawdzić, czy to, w jaki sposób natlenia się mózg, jest powiązane z występowaniem chorób neurodegeneracyjnych. W tym celu u 19 osób z chorobą Alzheimera porównano pomiary natlenienia mózgu, tętna, wysiłku oddechowego oraz fal mózgowych. Z kolei grupa kontrolna, czyli uczestnicy bez tej choroby obejmowała 20 osób.

Naukowcy zauważyli, że osoby z chorobą Alzheimera wykonywali więcej oddechów na minutę, niż zdrowi uczestnicy. W przypadku pierwszej grupy częstość wynosiła ok. 17 oddechów, na 60 sekund, a u pozostałych ok. 13 oddechów w tym samym przedziale czasowym. Jak dodają autorzy badań, zaobserwowane różnice prawdopodobnie są wynikiem zmian na poziomie naczyń krwionośnych. A mianowicie chodzi o sposób, w jaki łączą się one z głębszą warstwą tkanek nerwowych, by w pełni zaopatrzyć mózg w potrzebny tlen.

Na skutek przeprowadzonych analiz odnotowano różnice w neuronach połączonych z naczyniami krwionośnymi. Zauważono, że inaczej zmienia się poziom tlenu we krwi w momencie aktywacji neuronów. Zdaniem autorów badań zarówno synchronizacja przepływu krwi, jak i aktywność mózgu wydaje się być zaburzona w zauważalnym stopniu w mózgach uczestników z chorobą Alzheimera.

To interesujące odkrycie, moim zdaniem rewolucyjne, które może otworzyć zupełnie nowy świat w badaniu choroby Alzheimera

 – wskazała prof.  Aneta Stefanovska biofizyczka z Lancaster University w Wielkiej Brytanii.

Zdaniem naukowczyni pozyskane informacje prawdopodobnie odzwierciedlają obecność stanu zapalnego w mózgu. Badaczka podkreśla, że mając tę wiedzę, istnieje szansa na jego zwalczenie, a to z kolei przyczyniałoby się do zapobiegania ciężkiej postaci choroby Alzheimera.

Alzheimer - diagnostyka przyszłości wkracza na nowe tory?

Autorzy opisanych wyżej badań wyjaśniają, że tego rodzaju rozwiązanie przede wszystkim nie wymaga pobierania materiału od pacjenta. A zatem nie wykonuje się badań krwi, pozyskiwania próbek tkankowych i jest znacznie tańsza i szybsza niż wiele innych, znanych metod diagnostycznych. 

Niemniej trzeba pamiętać, że sam wzorzec oddechowy nie może być wystarczającym wyznacznikiem determinującym diagnozę choroby Alzheimera. Natomiast nowe odkrycie pozwala naukowcom w przyszłych badaniach nad tym neurodegeneracyjnym schorzeniem przyjrzeć się także częstości oddechów. Dzięki temu z każdą kolejną informacją na temat choroby będziemy budować coraz pełniejszy obraz jej objawów.

Układ naczyniowy i mózg współpracują, aby zapewnić mózgowi wystarczającą ilość energii. W rzeczywistości mózg potrzebuje aż 20 procent całkowitego zużycia energii przez organizm, mimo że przyczynia się tylko do około 2 procent masy ciała

 - wyjaśnia neurolog Bernard Meglič z Uniwersytetu w Lublanie w Słowenii.

Naukowcy zaznaczają, że pozyskane informacje potwierdzają hipotezę, że choroba Alzheimera wywoływana jest poprzez zaburzenia w funkcjonowaniu układu naczyniowego obecnego w mózgu. To z kolei sprawia, że dochodzi do zmniejszenia wydajności przepływu tlenu, a zatem usuwanie toksycznych substancji z mózgu jest utrudnione.

Pokazujemy jasne wyniki naszego podejścia i to, jak chorobę Alzheimera można wykryć w prosty, nieinwazyjny i niedrogi sposób. Metoda ma duży potencjał

 - podsumowuje prof. Stefanovska.

Choć zanim rozwiązanie zostanie wdrożone jako jedna z dodatkowych metod diagnozowania choroby Alzheimera, potrzebne są kolejne badania, to jednak naukowcy są zdania, że metoda ta ma duży potencjał. 

Z dokładnego opisu badań wynika, że ocena naukowców opierała się nie tylko na zapisie natlenienia mózgu, ale także obserwacji aktywności neuronalnej oraz sercowo-oddechowej. Dane uchwycono na skutek użycia takich narzędzi jak funkcjonalna spektroskopia bliskiej podczerwieni, elektroencefalogram, elektrokardiogram i ocena wysiłku oddechowego.

Objawy choroby Alzheimera - zwróć uwagę nie tylko na pamięć

Choroba Alzheimera najczęściej kojarzy się z zaburzeniami pamięci. Niemniej neurolodzy zaznaczają, że na poziomie strukturalnym schorzenie to można dostrzec już 20 lat wcześniej. A zatem zanim wystąpią pierwsze obserwowalne sygnały. 

Oznacza to, że zwłaszcza w przypadku obciążenia genetycznego, czyli kiedy w pierwszej linii pokrewieństwa (matka, ojciec) wystąpi to schorzenie, warto udać się do neurologa. Po przeprowadzeniu wywiadu medycznego specjalista może zadecydować o wykonaniu tomografii komputerowej głowy.

Natomiast powracając do samych objawów choroby Alzheimera, należy wymienić takie symptomy jak:

• trudności z prostą obsługą nowego sprzętu (pralka, kuchenka, mikser. etc.),
• konieczność wyręczania bliskiej osoby w prostych czynnościach,
• nieporadność,
• zapominanie o umówionych wizytach (lekarskich, rodzinnych spotkaniach),
• zapominanie o przyjmowaniu leków,
• zmiany w zachowaniu (wycofanie, agresja, podejrzliwość),
• obsesyjne skupianie się na pieniądzach (oskarżanie kogoś o kradzież, częste liczenie),
• mylenie przeznaczenia poszczególnych przedmiotów (np. nóż do zupy),
• trudności w ocenie daty (np. pory dnia, czy pory roku),
• zaburzenia pamięci krótkotrwałej (częste powtarzania tych samych historii),
• życie przeszłością (pacjentowi wydaje się np. że ma 20 lat i uważa, że żyje właśnie w tamtych czasach),
• problem z rozpoznawaniem twarzy bliskich osób,
• trudności w znalezieniu odpowiedniego słowa,
• częste gubienie rzeczy.

Magdalena Siraga