Rak trzustki rozwija się podstępnie, ale może dawać te wczesne objawy. Warto je znać

Rak trzustki zwykle wykrywany jest zbyt późno i dopiero, gdy dojdzie do przerzutów. A wtedy skuteczne leczenie staje się niemożliwe, przez co wielu chorych żyje nie dłużej, niż rok od postawienia diagnozy. Objawy raka trzustki zależą od lokalizacji nowotworu i jego wielkości. Zwykle są niespecyficzne, istnieją jednak symptomy, które mogą na niego wskazywać już na wczesnym etapie choroby. Jakie to objawy?

Według statystyk w Polsce na raka trzustki co roku zapada obecnie ponad 3 tysiące osób, na świecie zaś - ponad 200 tys. Jak szacują eksperci, w latach 1996-2018 zapadalność na te nowotwory w Polsce wzrosła o 18 proc., umieralność zaś - aż o 45 proc.

Nie jest to bynajmniej tylko polski problem: ze względu na brak badań przesiewowych i zbyt późne rozpoznawanie rak trzustki to jeden z najgroźniejszych i najbardziej śmiertelnych nowotworów na całym świecie - w ciągu ostatnich 30 lat przypadki zachorowań i zgonów z jego powodu wzrosły aż dwukrotnie, co ma związek m.in. ze wzrostem długości życia.

Wczesne objawy raka trzustki

Rak trzustki bardzo często początkowo nie daje widocznych objawów, lub są one na tyle niecharakterystyczne, że kierują podejrzenia lekarza na zupełnie inne choroby - wiele zależy od lokalizacji guza, a także od jego wielkości, a więc od stopnia zaawansowania choroby.

Postawienie diagnozy może utrudniać również fakt, że objawy mogą pojawiać się i znikać, mogą mieć również różne nasilenie. W dodatku chorzy mogą mieć tylko część z objawów wskazujących na raka trzustki.

Możliwe wczesne objawy raka trzustki to:

• brak łaknienia, jadłowstręt
• pobolewanie brzucha i dyskomfort w jamie brzusznej
• nudności, mdłości
• ból pleców promieniujący do łopatek
• szybkie uczucie sytości po posiłku
• utrata masy ciała
• osłabienie
• ciemny mocz
• odbarwione stolce
• świąd skóry
• świeżo wykryta cukrzyca lub zakrzepowe zapalenie żył
• żółtaczka.

Statystyki pokazują, że blisko 80 proc. chorych na raka trzustki w chwili postawienia diagnozy odczuwa takie objawy, jak niechęć do jedzenia, nudności, ból brzucha, uczucie szybkiej pełności po niewielkim posiłku, osłabienie.

Jakie badania wykrywają raka trzustki?

Warto pamiętać, że każdy z powyżej wymienionych objawów może wskazywać również na inne choroby i stany - w tym kamicę żółciową, zapalenie trzustki, zapalenie wątroby lub zespół jelita drażliwego.

Dlatego do postawienia diagnozy konieczny jest wnikliwy wywiad lekarski, badanie przedmiotowe (w trakcie którego lekarz ocenia m.in. to, czy powiększone są węzły chłonne, lub czy pojawiły się obrzęki), a także wyniki badań - w tym morfologii krwi obwodowej, badań oceniających funkcje wątroby, a także stężenie markera nowotworowego  CA-19-9, który jest podwyższony u większości chorych.

Konieczne są również badania obrazowe i endoskopowe - zazwyczaj wykonywane jest USG jamy brzusznej oraz wielofazowa tomografia komputerowe jamy brzusznej, oceniająca rozległość zmian w trzustce i stopień zaawansowania choroby. Niekiedy wykonywany jest również rezonans magnetyczny. Do postawienia diagnozy niezbędne jest badanie histopatologiczne wycinka tkanki pobranej w trakcie biopsji trzustki.

Katarzyna Hubicz