Te osoby aż dwukrotnie częściej chorują na cukrzycę typu 2. Być może też jesteś w grupie ryzyka

Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że ludzie, którzy żyją w szczęśliwych związkach i mają przyjaciół, są ogólnie zdrowsi. Potwierdzają to również wyniki najnowszego badania, w którym wykazano, że osoby samotne aż dwukrotnie częściej zapadają na cukrzycę typu 2. Główną rolę odgrywa tu prawdopodobnie uczucie niepokoju, jakie wiąże się z samotnością, i podwyższony poziom hormonu stresu, który doprowadza do tymczasowej insulinooporności.

Cukrzyca typu 2 to epidemia naszych czasów. Choruje na nią coraz więcej osób, a jej przyczyn naukowcy upatrywali dotąd przede wszystkim w zaburzeniach metabolizmu, związanych z dietą i ogólnie niezdrowym trybem życia.

Najnowsze badanie może rzucić jednak nowe światło na przyczyny tej groźnej, przewlekłej choroby. Okazuje się, że duży wpływ na rozwój cukrzycy typu 2 może mieć również brak partnera i przyjaciół.

Ci, którzy czują się samotni, chorują aż dwukrotnie częściej

Autorami badania na ten temat są badacze z Zachodnionorweskiego Uniwersytetu Nauk Stosowanych, a jego wyniki opublikowano w piśmie Diabetologia. Naukowcy pod kierownictwem prof. Rogera E. Henriksena analizowali w nim związek między samotnością, a ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2, zbadali również, czy jakąkolwiek rolę w tym przypadku odgrywają bezsenność i depresja.

W swojej analizie wykorzystali dane z Trøndelag Health Study (badanie HUNT), dużego podłużnego badania stanu zdrowia opartego na populacji z centralnej Norwegii, w którym zawarte są informacje o stanie zdrowia ponad 230 tys. osób, uzyskane w ramach badań populacyjnych, prowadzonych w sumie w latach 1984-2019. Do niniejszego badania zakwalifikowali w sumie 24024 uczestników, wcześniej wykluczając osoby z zaburzeniami metabolicznymi, cukrzycą typu 1 i 2 oraz tych, dla których niedostępne były wyniki badań krwi.

Po szczegółowej analizie ustalili, że w ciągu 20 lat obserwacji u 4,9 proc. uczestników (dokładnie 1179 osób) rozwinęła się cukrzyca typu 2. Poczucie osamotnienia o różnym nasileniu zgłaszało w ankietach 12,6 proc. uczestników. Osoby, które czuły się najbardziej samotne, miały dwukrotnie wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 niż osoby, które nie czuły się samotne.

Taki stan może mieć kilka przyczyn

Badacze przyznają, że dokładne mechanizmy tego zjawiska ciągle nie zostały zbadane. Istnieją jednak dość dobrze udokumentowane przypuszczenia, że ryzyko cukrzycy typu 2 zwiększa w tym przypadku kilka czynników. Jednym z nich jest towarzyszący samotności chroniczny niepokój i stres, z powodu którego we krwi zwiększa się poziom kortyzolu – hormonu stresu, który może doprowadzać do tymczasowej insulinooporności.

Duże znaczenie może mieć również wsparcie społeczne, mające wpływ na zachowania prozdrowotne – chodzi to np. o aprobatę ze strony znajomych lub przyjaciół, która bezpośrednio wpływa na indywidualne wybory żywieniowe czy na aktywność fizyczną, a więc i na BMI. Co więcej, na styl życia jednostki może również wpływać zaangażowanie np. w klubach sportowych czy grupach religijnych.

Z kolei samotność wiąże się z mniejszą liczbą więzi społecznych, co może mieć negatywny wpływ na czynniki związane ze zdrowym stylem życia, takie jak zdrowa dieta czy regularna aktywność, zwiększając w efekcie ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.

Zdaniem autorów tego badania jego wyniki są na tyle istotne, że samotność powinna zostać uwzględniona w wytycznych klinicznych dotyczących rozwoju i diagnozowania cukrzycy typu 2, a także metod jej profilaktyki.

Jak podsumowują: „Pytania, na które należy odpowiedzieć w dalszej kolejności, to stopień, w jakim samotność prowadzi do aktywacji reakcji na stres, stopień, w jakim wpływa ona na zachowania związane ze zdrowiem i, co ważne, w jaki sposób te dwie ścieżki oddziałują na siebie pod względem zwiększania ryzyka cukrzycy typu 2.".

Te objawy mogą świadczyć o rozwoju cukrzycy typu 2

Cukrzyca typu 2 jest groźną chorobą przewlekłą i często wykrywana bywa już w zaawansowanym stadium. Jej objawy często są bowiem lekceważone, mimo że są dość charakterystyczne.

Na cukrzycę typu 2 może wskazywać:

• nadmierne pragnienie
• częste oddawanie moczu, również w nocy
• suchość w ustach
• niekontrolowane napady głodu
• senność po posiłku
• utrata wagi
• nawracające zakażenia grzybicze (również infekcje intymne)
• senność, zmęczenie
• zawroty głowy
• swędzenie skóry i jej nadmierna suchość
• wolne gojenie się ran
• osłabienie wzroku.

Chorobę tę można łatwo zdiagnozować – wystarczy oznaczyć poziom glukozy we krwi (badanie wykonuje laboratorium, a do pobrania krwi trzeba być na czczo). Norma wynosi 72-99 mg/dl (4,0–5,5 mmol/l). Glikemia na czczo w zakresie 100 mg/dl – 126 mg/dl to stan podwyższonego cukru, natomiast poziom glukozy powyżej 126 mg/dl świadczy o cukrzycy.

Nieprawidłowy wynik pomiaru stanowi podstawę do wykonania kolejnych badań: glikemię na czczo trzeba powtórzyć. Przy podejrzeniu cukrzycy trzeba również wykonać badanie oznaczające poziom cukru w ciągu dnia. Lekarz może także zalecić wykonanie doustnego testu obciążenia glukozą (krzywa cukrowa, test tolerancji glukozy).

Katarzyna Hubicz